Όταν δεν μπορείτε να πείσετε τον εαυτό σας να είναι παραγωγικός, χαλαρώστε. Μην ανησυχείτε για το αν θα είστε υπεραποδοτικοί. Και, μην κατηγορείτε τον εαυτό σας για το γεγονός ότι διασκεδάζει.
“Εθισμός στην παραγωγικότητα”: Η κοινωνία τείνει να επιβραβεύει την παραγωγικότητα – ή τουλάχιστον να την αντιμετωπίζει θετικά. Ως αποτέλεσμα, αυτό κάνει το πρόβλημα ακόμη χειρότερο. Αν σήμερα κάνετε αναζήτηση για τη λέξη «παραγωγικότητα», η Google θα σας δώσει περίπου 663.000.000 αποτελέσματα. Αν αποφασίσετε να μπείτε σε αυτή την αέναη διαδικασία, θα βομβαρδιστείτε από μια φαινομενικά ατελείωτη ποσότητα περιεχομένου. Αυτό σημαίνει βιβλία, blogs, βίντεο, εφαρμογές, podcasts, επιστημονικές μελέτες και εγχειρίδια, όλα αφιερωμένα στην παραγωγικότητα. Μερικές φορές καταλήγουμε να ξοδεύουμε περισσότερο χρόνο εστιάζοντας στο πώς να είμαστε παραγωγικοί αντί να είμαστε πραγματικά παραγωγικοί. Και η αλήθεια είναι ότι οι πιο παραγωγικοί άνθρωποι στον κόσμο δεν διαβάζουν αυτά τα βιβλία, δεν παρακολουθούν αυτά τα βίντεο, δεν δοκιμάζουν μια νέα εφαρμογή κάθε μήνα.
Ο εθισμός στην παραγωγικότητα είναι πραγματικός
Η δρ Sandra Chapman, διευθύντρια του Κέντρου BrainHealth του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Ντάλας, επισημαίνει ότι ο εγκέφαλος μπορεί να εθιστεί στην παραγωγικότητα, όπως μπορεί να εθιστεί και σε πιο κοινές πηγές εθισμού, όπως τα ναρκωτικά, ο τζόγος, το φαγητό και τα ψώνια.
«Ένα άτομο μπορεί να λαχταρά την αναγνώριση που του δίνει η δουλειά του ή τις μισθολογικές αυξήσεις που παίρνει», δήλωσε η Chapman στο BBC. «Το πρόβλημα είναι ότι, όπως σε όλους τους εθισμούς, με την πάροδο του χρόνου, ένα άτομο χρειάζεται όλο και περισσότερα για να ικανοποιηθεί, και τότε αρχίζει να λειτουργεί εναντίον του. Τα συμπτώματα στέρησης περιλαμβάνουν αυξημένο άγχος, κατάθλιψη και φόβο».
Παρά τις βλαβερές συνέπειες, ο εθισμός θεωρείται από ορισμένους ειδικούς ως μια ασθένεια του εγκεφάλου που επηρεάζει το σύστημα ανταμοιβής του και καταλήγει σε καταναγκαστική συμπεριφορά. Ανεξάρτητα από αυτό, η κοινωνία τείνει να επιβραβεύει την παραγωγικότητα – ή τουλάχιστον να την αντιμετωπίζει θετικά. Ως αποτέλεσμα, αυτό κάνει το πρόβλημα ακόμη χειρότερο.
«Θεωρείται σαν κάτι καλό: όσο περισσότερο εργάζεσαι, τόσο το καλύτερο», προσθέτει η Chapman. «Πολλοί άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν τη ζημιά που προκαλεί μέχρι να συμβεί ένα διαζύγιο και να διαλυθεί μια οικογένεια, ή το τίμημα που προκαλεί στην ψυχική υγεία». «Ένας εργασιομανής μπορεί να κερδίζει πολλά χρήματα, όπως ακριβώς ένας εθισμένος στην άσκηση είναι πολύ γυμνασμένος», εξηγεί ο Mark Griffiths, διακεκριμένος καθηγητής συμπεριφορικού εθισμού στο Πανεπιστήμιο Nottingham Trent. «Αλλά το θέμα με κάθε εθισμό είναι ότι μακροπρόθεσμα, οι βλαβερές συνέπειες αντισταθμίζουν τα όποια βραχυπρόθεσμα οφέλη».
«Μπορεί να υπάρξει μια αρχική περίοδος όπου το άτομο που αναπτύσσει εργασιακό εθισμό είναι πιο παραγωγικό από κάποιον που δεν είναι εθισμένος στην εργασία, αλλά θα φτάσει σε ένα σημείο όπου δεν θα είναι πλέον παραγωγικό και θα επηρεαστούν η υγεία και οι σχέσεις του», γράφει ο Griffiths στο Psychology Today. «Αυτό μπορεί να συμβεί μετά από ένα χρόνο ή και περισσότερο, αλλά αν το άτομο δεν κάνει τίποτα γι’ αυτό, μπορεί να καταλήξει να έχει σοβαρές συνέπειες για την υγεία του».
«Για παράδειγμα, οι συνέπειες του εργασιακού εθισμού μπορεί να επαναπροσδιοριστούν ως κάτι άλλο: Αν κάποιος καταλήξει να πεθάνει από καρδιακή προσβολή που σχετίζεται με την εργασία του, δεν θεωρείται απαραίτητα ότι έχει σχέση με τον εθισμό καθαυτό – μπορεί να αποδοθεί σε κάτι όπως η επαγγελματική εξουθένωση», προσθέτει.
Τα προειδοποιητικά σημάδια του εθισμού στην παραγωγικότητα
Ακολουθούν ορισμένες ερωτήσεις που μπορούμε να θέσουμε στον εαυτό μας αν νομίζουμε ότι μπορεί να εμφανίζουμε εθισμό στην παραγωγικότητα. Άλλωστε, οι περισσότεροι από εμάς δεν το αντιλαμβάνονται μέχρι να είναι πολύ αργά.
– Μπορείτε να καταλάβετε πότε «σπαταλάτε» χρόνο; Αν ναι, έχετε νιώσει ποτέ ενοχές γι’ αυτό;
– Παίζει η τεχνολογία μεγάλο ρόλο στη βελτιστοποίηση της διαχείρισης του χρόνου σας;
– Μιλάτε για το πόσο απασχολημένοι είστε τις περισσότερες φορές; Κατά τη γνώμη σας, είναι καλύτερο να απασχολείστε με κάτι συνεχώς από το να κάνετε λιγότερα;
– Ποια είναι η σχέση σας με τα εισερχόμενα email σας; Το ελέγχετε συνεχώς ή το κάνετε μία φορά την ημέρα;
– Όταν τσεκάρετε μόνο ένα στοιχείο από τη λίστα σας, αισθάνεστε ενοχές;
– Το άγχος από την εργασία επηρεάζει τον ύπνο σας;
– Έχετε αναβάλει πράγματα, όπως διακοπές ή μια άλλη σημαντική δραστηριότητα, επειδή είστε «πολύ πνιγμένοι»;
Το πρώτο βήμα για να αντιστρέψουμε την εμμονή μας με την παραγωγικότητα είναι να την αναγνωρίσουμε. Αν απαντήσατε θετικά σε αρκετές από τις παραπάνω ερωτήσεις, τότε ήρθε η ώρα να καταστρώσετε ένα σχέδιο για να ξεπεράσετε τον εθισμό στην παραγωγικότητα.
Ξεπερνώντας τον εθισμό στην παραγωγικότητα
- Θέτουμε όρια: Το γεγονός ότι είστε εθισμένοι στην παραγωγικότητα δεν σημαίνει ότι πρέπει να απέχετε εντελώς από αυτήν. Αντίθετα, χρειάζεται να θέσετε όρια.
- Δημιουργούμε μια λίστα με όσα δεν έχουμε να κάνουμε: Σκοπός είναι να εξαλείψει την ανάγκη άσκησης αυτοπειθαρχίας. Η απαλλαγή από εργασίες χαμηλής αξίας και κακές συνήθειες θα σας επιτρέψει να επικεντρωθείτε σε αυτό που πραγματικά θέλετε να κάνετε.
- Επιτρέπουμε στον εαυτό μας να είναι ευάλωτος: Με αυτό εννοούμε να παραδεχτείτε πού θα μπορούσατε να βελτιωθείτε. Για παράδειγμα, αν είστε νέος στην εργασία εξ αποστάσεως και δυσκολεύεστε με αυτό, θα πρέπει να επικεντρωθείτε μόνο σε θέματα σε αυτόν τον τομέα.
- Λέμε ναι σε λιγότερα: Αυτό σημαίνει ότι κατεβάζετε μόνο τις εφαρμογές που πραγματικά χρησιμοποιείτε και θέλετε να κρατήσετε και απεγκαθιστάτε όσες δεν χρησιμοποιείτε. Για παράδειγμα, διαβάζετε αυτή τη στιγμή ένα βιβλίο για την παραγωγικότητα; Μην αγοράσετε το επόμενο βιβλίο σας μέχρι να τελειώσετε αυτό που διαβάζετε αυτή τη στιγμή. Έχετε ήδη σχέδια για αυτό το Σαββατοκύριακο; Μην δεσμευτείτε για ένα πάρτι γενεθλίων. Και, αν η μέρα σας είναι κλεισμένη, απορρίψτε το αίτημα για συνάντηση της τελευταίας στιγμής.
- Απλοποιούμε: Κάθε μέρα, επιλέξτε μια εργασία προτεραιότητας. Αυτό είναι όλο. Εφόσον επικεντρώνεστε σε μία εργασία κάθε φορά, θα είναι λιγότερο πιθανό να αποσπάσετε την προσοχή σας ή να σας καταβάλει ένας ατελείωτος κατάλογος εργασιών. Ένα απλό μάντρα για να ζείτε με βάση αυτό είναι: δουλέψτε πιο έξυπνα, όχι πιο σκληρά.
- Μαθαίνουμε πώς να χαλαρώνουμε: Σίγουρα, χρειάζεται να παράγουμε μερικές φορές, ειδικά αν πρέπει να πληρώσουμε τους λογαριασμούς, αλλά η εμμονή με την παραγωγικότητα είναι ανθυγιεινή. Όταν δεν μπορείτε να πείσετε τον εαυτό σας να είναι παραγωγικός, χαλαρώστε. Μην ανησυχείτε για το αν θα είστε υπεραποδοτικοί. Και, μην κατηγορείτε τον εαυτό σας για το γεγονός ότι διασκεδάζει.
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο κανάλι μας στο YouTube
