Η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει την πρωτιά νέων μολύνσεων HIV ανάμεσα στους χρήστες ενέσιμων ναρκωτικών ουσιών, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τα ναρκωτικά, που ανακοινώθηκε στη Λισαβόνα.
Η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει, μαζί με τη Ρουμανία, τη θλιβερή πρωτιά νέων μολύνσεων HIV ανάμεσα στους χρήστες ενέσιμων ναρκωτικών ουσιών, ενώ η έκθεση κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την ανεξέλεγκτη μετάδοση της ηπατίτιδας C, οι συνέπειες της οποίας θα φανούν στην υγεία των χρηστών μετά από αρκετά χρόνια.
Τουλάχιστον 73 «νέα ναρκωτικά», τα οποία παρασκευάζονται από ουσίες ελεύθερες στο εμπόριο και διαφημίζονται ως νόμιμα διεγερτικά μέσω Διαδικτύου, εντοπίστηκαν μέσα στο 2012 και αποτελούν τον νέο πονοκέφαλο των διωκτικών αρχών.
Η κάνναβη εξακολουθεί να προτιμάται από το 1% των ενηλίκων Ευρωπαίων, οι οποίοι κάνουν καθημερινή χρήση της, με σημαντικές συνέπειες στην ψυχική υγεία τους, όπως παρατηρεί η έκθεση. Η χρήση, αλλά και η προσφορά ηρωίνης μειώνεται στις περισσότερες χώρες, λόγω των προβλημάτων υγείας που συνεπάγεται για τους χρήστες, αλλά και των προγραμμάτων υπακατάστασής της.
Η Ελλάδα μαζί με άλλες βαλκανικές χώρες, γίνεται η νέα πύλη εισόδου της κοκαΐνης στην Ευρώπη, καθώς, τα τελευταία χρόνια, αυξήθηκαν οι κατασχέσεις της ουσίας στην περιοχή. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το στοιχείο που αναφέρει ότι συνθετικά ναρκωτικά, όπως η μεθαμφεταμίνη, πλέον, συναντώνται και σε χώρες, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, όπου παραδοσιακά δεν υπήρχαν.
Ενθαρρυντικές είναι οι διαπιστώσεις της έκθεσης για την πρόληψη των θανάτων μετά από χρήση, με τη χορήγηση αντίδοτου και τη σωστή ενημέρωση για τις πρώτες βοήθειες που μπορεί να δώσει κάποιος σε έναν χρήστη που κινδυνεύει. Επίσης, αισιόδοξο είναι το γεγονός, ότι όλο και περισσότεροι χρήστες σε ολόκληρη την Ευρώπη ζητούν βοήθεια για απεξάρτηση.
Όμως, το κάνουν σε μία δύσκολη στιγμή για τις οικονομίες των περισσότερων χωρών, οι οποίες σχεδιάζουν και κάνουν περικοπές, που, όπως εκτιμούν οι υπεύθυνοι οργανισμού της ΕΕ για τα ναρκωτικά, θα κληθούν να πληρώσουν πολύ περισσότερο στο άμεσο μέλλον, σε κοινωνικό επίπεδο αλλά και μέσα από τα συστήματα υγείας τους.
«Με χαροποιεί το γεγονός ότι χάρη στις αποφασιστικές πολιτικές κατά των ναρκωτικών και στα πρωτοφανώς υψηλά επίπεδα των θεραπειών απεξάρτησης, η χρήση ηρωίνης, κοκαΐνης και κάνναβης φαίνεται να φθίνει σε κάποιες χώρες. Είμαι, όμως, θορυβημένη από το γεγονός ότι το ένα τέταρτο των ευρωπαίων ενηλίκων — 85 εκατομμύρια άνθρωποι — έχει κάνει χρήση παράνομων ουσιών και ότι διαχρονικά η χρήση ουσιών στην Ευρώπη παραμένει υψηλή. Προβληματίζομαι, επίσης, με την αγορά διεγερτικών, η οποία χαρακτηρίζεται από μία ανελέητη προσφορά νέων ουσιών που συνεχώς διαφοροποιούνται. Το γεγονός ότι τον τελευταίο χρόνο ανιχνεύθηκαν 70 νέες ουσίες αποδεικνύει ότι οι πολιτικές κατά των ναρκωτικών πρέπει να προσαρμοστούν στις μεταλλασσόμενες αγορές» τόνισε η ευρωπαία επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Σεσίλια Μάλμστρομ.
Η θλιβερή πρωτιά της Ελλάδας
Οι νέες μολύνσεις με τον ιό HIV ανάμεσα στους χρήστες ενέσιμων ναρκωτικών, αυξήθηκαν στην Ελλάδα περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρώπης, κατάσταση η οποία μπορεί να συγκριθεί μόνο με τη Ρουμανία, όπως προκύπτει από την έκθεση. Παράλληλα, εκτιμάται ότι και οι μολύνσεις από Ηπατίτιδα C είναι ιδιαίτερα αυξημένες ανάμεσα στους χρήστες και αποτελεί, πλέον, ένα σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για το σύνολο της Ευρώπης.
Η ηπατίτιδα C, η οποία μεταδίδεται μέσω της κοινής χρήσης βελονών, συρίγγων και άλλων συνέργων, όπως προκύπτει από τα εθνικά δείγματα, έχει μολύνει ποσοστό 18% έως 80% των χρηστών, οι οποίοι δεν αναζητούν ιατρική βοήθεια. Γνωστή και ως «σιωπηλή επιδημία» η ηπατίτιδα C μπορεί να μη διαγνωσθεί για μεγάλο διάστημα, ενώ πολλοί από τους πάσχοντες εμφανίζουν ήπια ή καθόλου συμπτώματα για 20 χρόνια ή περισσότερο.
«Η έξαρση του ιού HIV/AIDS στους χρήστες ενέσιμων ναρκωτικών, που εμφανίστηκε στο τέλος του 2010, συνεχίστηκε με αμείωτο ρυθμό όλο το 2011 και το 2012» επισημαίνει η επιστημονική υπεύθυνη του Ελληνικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας (ΕΚΤΕΠΝ), Μ. Τερζίδου.
Παράλληλα, «η οικονομική κρίση επιδρά στον τρόπο χρήσης, καθώς διάφορες ουσίες εναλλάσσονται στην καθημερινότητα του χρήστη, ανάλογα με την τιμή τους και τα διαθέσιμα χρήματα. Επιπλέον, με λιγότερα χρήματα αγοράζεται μικρότερη ποσότητα ηρωίνης και επιστρατεύεται η ενέσιμη χρήση ως πιο δραστική» καταλήγει η κ. Τερζίδου.
Θετικό είναι το γεγονός ότι οι αρνητικές επιπτώσεις της ενδοφλέβιας χρήσης στη δημόσια υγεία κινητοποίησαν τους αρμόδιους, και παρά την οικονομική κρίση στην Ελλάδα και τις περικοπές, οι χαράσσοντες πολιτική έλαβαν άμεσα μέτρα για την ελαχιστοποίηση των συνεπειών από την ενδοφλέβια χρήση και λειτούργησαν νέες μονάδες χορήγησης υποκαταστάτων.
Τα 73 «νέα» ναρκωτικά και η «συνθετική κάνναβη»
Το 2012, 73 νέες ψυχοδραστικές ουσίες κοινοποιήθηκαν επίσημα, για πρώτη φορά, μέσω του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης της ΕΕ. Από αυτές τις ουσίες, οι 30 ήταν συνθετικά κανναβινοειδή, τα οποία μιμούνται τις επιδράσεις της κάνναβης.
«Τα εν λόγω προϊόντα, τα οποία μπορεί να είναι εξαιρετικά υψηλής δραστικότητας, αναφέρονται πλέον από όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες», υπογραμμίζεται στην έκθεση. Οι 19 ουσίες ανήκαν σε «λιγότερο γνωστές ή λιγότερο μελετημένες χημικές ομάδες».
Επίσης, αξιοσημείωτη ήταν η ανίχνευση 14 νέων υποκατεστημένων φαιναιθυλαμινών, αριθμός που για πρώτη φορά ανέρχεται σε αυτά τα επίπεδα, από το 2005.
Η γνώση μειώνει τους θανάτους
Η χρήση ναρκωτικών είναι μία από τις κύριες αιτίες θανάτου των νέων στην Ευρώπη, τόσο άμεσα λόγω υπερβολικής δόσης, όσο και έμμεσα, δηλαδή λόγω νοσημάτων και ατυχημάτων, βίας και αυτοκτονιών, συνδεόμενων με τα ναρκωτικά.
Συνολικά, το 2011 αναφέρθηκαν περίπου 6.500 θάνατοι από υπερβολική δόση, οι οποίοι συνδέονται κατά κύριο λόγο με τη χρήση οπιοειδών. Παρότι ο αριθμός εμφανίζεται μειωμένος σε σχέση με το 2010 (7.000 θάνατοι) και το 2009 (7.700 θάνατοι), η μείωση των θανάτων που συνδέονται με τα ναρκωτικά εξακολουθεί να συνιστά «μείζονα πρόκληση για την πολιτική δημόσιας υγείας στην Ευρώπη» αναφέρεται στην έκθεση.
Το Παρατηρητήριο περιγράφει, μεταξύ άλλων, τρόπους βελτίωσης των αντιδράσεων των παριστάμενων σε περιστατικά υπερβολικής δόσης, εκπαιδεύοντας τις οικογένειες και τα άτομα στο περιβάλλον των χρηστών να αναγνωρίζουν και να αντιμετωπίζουν τα περιστατικά αυτά, ώστε η έκβασή τους να μην είναι μοιραία.
Ένας τέτοιος τρόπος είναι η αντιστροφή της επίδρασης των οπιοειδών με τη χρήση ενός αποτελεσματικού και οικονομικού αντίδοτου (ναλοξόνη). Πιλοτικά προγράμματα ή προγράμματα διάθεσης ναλοξόνης σε χρήστες οπιοειδών, συγγενείς και φροντιστές αναφέρονται από πέντε χώρες, τη Δανία τη Γερμανία την Ιταλία τη Ρουμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον ΚόσμοΑκολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο κανάλι μας στο YouTube
