Δεν υπάρχει μία απλή και αυτοτελής αιτία που οδηγεί στην εμφάνιση μιας διατροφικής διαταραχής. Η πρόκλησή της ανάγεται σε ένα συνδυασμό βιολογικών, ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων. Ανάμεσα σε αυτούς τους παράγοντες, η ανάγκη για έλεγχο της διατροφής και του βάρους συχνά αντανακλά την έλλειψη ελέγχου σε άλλους τομείς της ζωής των ατόμων. Η διατροφική διαταραχή γίνεται το μέσο να διαχειριστούν και να ελέγξουν όχι μόνο τα συναισθήματά τους, αλλά και τις σχέσεις τους με τους άλλους.
Άτομα που καταφεύγουν σε επανειλημμένα επεισόδια υπερφαγίας συχνά παραμερίζουν τις δικές τους ανάγκες, ενώ παρουσιάζουν μια υπερβολική ανάγκη για αναγνώριση και αποδοχή από τους άλλους. Η έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό τους τούς αποτρέπει από το να θέσουν υγιή όρια, και να διεκδικήσουν τις ανάγκες τους, με αποτέλεσμα να αυξάνεται το στρες που βιώνουν στις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο των δυσλειτουργικών σχέσεων, η συναισθηματική υπερφαγία και η απώλεια ελέγχου στο φαγητό καλύπτει την αδυναμία τους να προσανατολιστούν εσωτερικά, προς τον εαυτό τους. Παγιδεύονται σε διαστρεβλωμένες πεποιθήσεις, όπως ότι για να τους αγαπούν, θα πρέπει να κάνουν ότι θέλουν οι άλλοι. Κι από την άλλη, η δοτικότητά τους μπορεί να είναι μια μη συνειδητή απόπειρα χειραγώγησης και ελέγχου της συναισθηματικής ανταπόκρισης των άλλων.
Τα συμπτώματα μιας διαταραγμένης σχέσης με το φαγητό μπορεί να αποτελούν τις προσπάθειες κάποιων ατόμων να αντισταθμίσουν αισθήματα προσωπικής ανεπάρκειας ή ανικανότητας. Στη νευρική ανορεξία, για παράδειγμα, ο εκούσιος περιορισμός της τροφής και η απίσχναση σε νεαρές κυρίως κοπέλες, μπορεί να μαρτυρούν την αναζήτηση μιας αίσθησης μιας πιο αυτόνομης ταυτότητας. Η διατροφική διαταραχή γίνεται μέρος της ταυτότητάς τους, και το αίσθημα κυριαρχίας πάνω στο σώμα τους τούς παρέχει μια αίσθηση δύναμης και ελέγχου. Νομίζουν πως μπορούν να ελέγξουν τη διατροφή τους και το μέγεθός τους. Στην πραγματικότητα δεν ελέγχουν τίποτα. Η διαταραχή έχει πάρει πλέον τον έλεγχο.
Τα άτομα που πάσχουν από βουλιμία χάνουν τον έλεγχο ως προς τι και πόσο τρώνε, ενώ προσπαθούν να ελέγξουν το βάρος τους με ακατάλληλες αντισταθμιστικές μεθόδους, όπως την πρόκληση εμετού. Με το να καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες φαγητού σε σύντομο χρονικό διάστημα κακοποιούν τον εαυτό τους. Οι επακόλουθες ενοχές και το αίσθημα αυτοαπέχθειας τους οδηγεί να θέλουν να ξεφορτωθούν όλο αυτό. Να αποβάλουν την αδύναμη πλευρά του εαυτού τους. Έτσι όμως απορρίπτουν τον ίδιο τους τον εαυτό.
Εξωτερικά φαίνεται να έχουν τον έλεγχο. Η εκκαθάριση όμως κρύβει τη λαιμαργία εσωτερικά. Ανάγκες και συναισθήματα που μένουν απωθημένα, καταπιεσμένα, μη αποδεκτά. Ο εμετός στην αρχή είναι ένας τρόπος να νιώθουν ασφάλεια σε σχέση με το φαγητό, σταδιακά γίνεται ένας τρόπος διαχείρισης των αρνητικών συναισθημάτων. Η ανακούφιση είναι προσωρινή. Ο έλεγχος γίνεται κάποια στιγμή ένας εφιάλτης.
Η θεραπεία των διατροφικών διαταραχών εστιάζει στην ενδυνάμωση των ατόμων – οργανική, συναισθηματική και διατροφική – καθώς και στην ανάκτηση ικανοποίησης από τη ζωή. Η πραγματική έννοια του ελέγχου αφορά σε υγιείς επιλογές. Για να βοηθηθούν τα άτομα που είναι εθισμένα σε μια ψευδή αίσθηση ελέγχου, χρειάζεται να μπορούν να ορίζουν την τροφή τους χωρίς αυτό να τους αγχώνει• να διαχωρίζουν ανάμεσα στο τι μπορούν και τι δεν μπορούν να ελέγξουν.
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο κανάλι μας στο YouTube
