ΙΨΔ: Ποια στοιχεία διακρίνουν την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή από την εμμονή;

ΙΨΔ: Τα άτομα με ΙΨΔ πιστεύουν ότι οι ενέργειές τους θα μπορούσαν να τους θέσουν σε κίνδυνο - για παράδειγμα, η απροσεξία τους θα μπορούσε να τους κάνει να ληστέψουν ή να αρρωστήσουν.

Ποιος δεν έχει σκεφτεί ότι δεν μπορεί να βγάλει κάτι από το μυαλό του; Ή τους ήρθε στο μυαλό μια τυχαία ή ακατάλληλη ιδέα; Ή αισθανθήκατε υποχρεωμένος να ελέγξετε διπλό και τριπλό ότι η μπροστινή πόρτα είναι κλειδωμένη; Τέτοιες ενοχλητικές σκέψεις είναι φυσιολογικές. Συνήθως φεύγουν και εμείς συνεχίζουμε τη ζωή μας.

Αλλά για μερικούς ανθρώπους, οι ενοχλητικές σκέψεις μπορεί να γίνουν ανεξέλεγκτες, επίμονες και επεμβατικές, και έτσι μπορεί να προσπαθήσουν να τις ανακουφίσουν μέσω ψυχαναγκαστικών τελετουργιών: να πλένουν επανειλημμένα τα χέρια τους, για παράδειγμα, εάν φοβούνται ότι μολυνθούν από το άγγιγμα επιφανειών όπως πόρτες και πάγκοι. Σε αυτό το σημείο λέμε ότι το άτομο έχει ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ή OCD. Αλλά πώς ακριβώς διαφέρουν οι έμμονες σκέψεις των ατόμων με ΙΨΔ από τις πιο ενοχλητικές σκέψεις που βιώνουμε κατά καιρούς από τον κήπο;

Αυτή είναι η ερώτηση που ο Jean-Sébastien Audet έμελλε να απαντήσει στο διδακτορικό του. υπό την επίβλεψη του Frederick Aardema, καθηγητή στο Τμήμα Ψυχιατρικής και Εξάρτησης στο Université de Montréal. Ο Audet διεξήγαγε μια συστηματική ανασκόπηση για να προσδιορίσει ποια χαρακτηριστικά είναι ειδικά για την ΙΨΔ σε σύγκριση με τις ενοχλητικές σκέψεις στον γενικό πληθυσμό και σε άτομα που πάσχουν από άγχος και κατάθλιψη.

ΙΨΔ: Πιο συχνό και μακροχρόνιο

Δημοσιεύτηκε στο Clinical Psychology and Psychotherapy, η ανάλυση του Audet έδειξε ότι οι παρεμβατικές σκέψεις των ατόμων με ΙΨΔ είναι πιο συχνές, διαρκούν περισσότερο και δημιουργούν την ανάγκη να ενεργήσουν με βάση τον καταναγκασμό προκειμένου να εξουδετερώσουν τις σκέψεις τους. Τα ευρήματά του υπογραμμίζουν τη σημαντική αγωνία που προκαλείται από τις ενοχλητικές σκέψεις που σχετίζονται με την ΙΨΔ.

«Αυτές οι σκέψεις προκαλούν υψηλότερα επίπεδα ενοχής σε σχέση με άλλες διαταραχές που σχετίζονται με το άγχος», είπε ο Audet. «Επίσης, βιώνονται ως πιο δυσάρεστα, απαράδεκτα και μη ελεγχόμενα και συνδέονται με υψηλότερο βαθμό φόβου ότι η σκέψη θα γίνει πραγματικότητα». Αυτή η αγωνία προκαλείται από τη σύγκρουση μεταξύ του περιεχομένου των παρεμβατικών σκέψεων και της αυτοαντίληψης του ατόμου. Η παραφωνία είναι ιδιαίτερα έντονη όταν το άτομο έχει ενοχλητικές, απαγορευμένες σκέψεις όπως «ίσως είμαι παιδόφιλος» ενώ στην πραγματικότητα δεν έχει τέτοιες ορμές.

“Τα άτομα με ΙΨΔ πιστεύουν ότι οι ενέργειές τους θα μπορούσαν να τους θέσουν σε κίνδυνο – για παράδειγμα, η απροσεξία τους θα μπορούσε να τους κάνει να ληστέψουν ή να αρρωστήσουν”, εξήγησε η Audet. «Αντίθετα, οι καταθλιπτικοί άνθρωποι δεν πιστεύουν ότι αποτελούν κίνδυνο για τους εαυτούς τους, αλλά καταλαμβάνονται από αισθήματα αναξιότητας και τα άτομα με άγχος αντιλαμβάνονται τους εαυτούς τους ως θύματα εξωτερικού κινδύνου».

Βοηθώντας τους πάσχοντες να καταλάβουν

Ο Audet πιστεύει ότι η οριοθέτηση των χαρακτηριστικών που είναι μοναδικά για την ΙΨΔ μπορεί να βοηθήσει τους πάσχοντες και τους αγαπημένους τους να κατανοήσουν τη διαταραχή και να συνειδητοποιήσουν ότι οι σκέψεις που έχουν δεν έχουν βάση στην πραγματικότητα. Ο προσδιορισμός αυτών των χαρακτηριστικών διευκολύνει επίσης την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η ΙΨΔ ανταποκρίνεται καλά στη φαρμακευτική αγωγή και σε έναν τύπο θεραπείας που είναι γνωστός ως «πρόληψη έκθεσης και ανταπόκρισης». Αυτή η προσέγγιση περιλαμβάνει την έκθεση των ανθρώπων σε καταστάσεις που προκαλούν ή πυροδοτούν τις εμμονικές τους σκέψεις και στη συνέχεια να τους βοηθήσουμε να μάθουν νέους τρόπους αντιμετώπισης του άγχους τους αντί να συμμετέχουν στις συνηθισμένες τελετουργίες τους. Η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Aardema συνιστά επίσης έναν τύπο θεραπείας που είναι γνωστός ως θεραπεία που βασίζεται σε συμπεράσματα.

“Πιστεύουμε ότι η ΙΨΔ είναι το αποτέλεσμα μιας λανθασμένης αφήγησης – μιας ιστορίας που δικαιολογεί τους φόβους του ατόμου, παρόλο που αυτοί οι φόβοι δεν έχουν καμία βάση στην πραγματικότητα”, εξήγησε ο Audet. «Η θεραπεία που βασίζεται σε συμπεράσματα βοηθά το άτομο να δει αυτά τα ψευδή συμπεράσματα και τελικά να σταματήσει την ψυχαναγκαστική συμπεριφορά του επειδή δεν έχει πλέον νόημα γι’ αυτό».

Τι ψυχικά ζητήματα αντιμετωπίζουν τα παιδιά με σύνδρομο Asperger;

Οι γυναίκες με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή έχουν αυξημένο κίνδυνο δυσμενών αποτελεσμάτων εγκυμοσύνης, τοκετού και νεογνών

Ποια ψυχαναγκαστική συμπεριφορά μας κάνει να τρώμε μαλλιά;

Πώς οι καταναγκασμοί επηρεάζουν την ψυχική υγεία;