Σε μια μελέτη στην ιατρική επιθεώρηση Human Molecular Genetics, ερευνητές από το ινστιτούτο VIB και το καθολικό πανεπιστήμιο της Λουβέν (KUL) με επικεφαλής τον καθηγητή Philip Van Damme, σε συνεργασία με τον Καθ Paul Saftig από το Πανεπιστήμιο του Κιέλου, αποκαλύπτουν μία νέα λειτουργία της προγρανουλίνης στα λυσοσώματα: ενεργεί ως συνοδός της λυσοσωματικής πρωτεάσης καθεψίνη D.
Ο Καθ Philip Van Damme (VIB-KUL): «Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι η δυσλειτουργία των λυσοσωμικών ενζύμων όπως η καθεψίνη D μπορεί να συμβάλλει στη νευρωνική δυσλειτουργία που προκαλείται από ανεπάρκεια προγρανουλίνης σε νόσους όπως η μετωποκροταφική άνοια Αυτές είναι σημαντικές πληροφορίες στην αναζήτηση μας για λύσεις.»
Η μετωποκροταφική άνοια ή FTD είναι η δεύτερη συνηθέστερη μορφή πρώιμης εμφάνισης άνοιας, μετά τη νόσο Αλτσχάϊμερ, η οποία χαρακτηρίζεται από απώλεια νευρώνων στο μετωπιαίο και τον πρόσθιο κροταφικό λοβό. Προσβάλλει συνήθως άτομα ηλικίας 40-60 ετών και οδηγεί σε σοβαρές αλλαγές στη συμπεριφορά ή γλώσσα προβλήματα. Αλλαγές στη συμπεριφορά περιλαμβάνουν, αλλά δεν περιορίζονται σε αυτές, την απάθεια και την άρση αναστολών, η οποία τελικά δρα απαγορευτικά στην ικανότητα του ασθενούς για κανονική κοινωνική αλληλεπίδραση. Οι ασθενείς μπορεί επίσης να εμφανίσουν διάφορα γλωσσικά προβλήματα που οδηγούν σε σημασιολογική άνοια ή πρωτογενή προοδευτική αφασία. Επί του παρόντος, δεν υπάρχει διαθέσιμη αντιμετώπιση για τη νόσο αυτή, περιορίζοντας την πρόγνωση των ασθενών FTD στα 6-8 χρόνια μετά την έναρξη των συμπτωμάτων.
Σχεδόν στους μισούς από τους ασθενείς, η νόσος είναι οικογενής. Μεταλλάξεις στο γονίδιο που κωδικοποιεί την προγρανουλίνη είναι μια από τις πιο συχνές αιτίες και οδηγούν σε απώλεια κατά 50% της αντίστοιχης λειτουργικής πρωτεΐνης. Οι προσπάθειες για να μοντελοποιηθεί η ανθρώπινη νόσος σε ποντίκια απέβη απογοητευτική καθώς η πλήρης απαλειφή του γονιδίου της προγρανουλίνης οδηγεί σε έναν ήπιο φαινότυπο χωρίς νευροεκφυλισμό. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η προγρανουλίνη μπορεί να τονώσει τη νευρωνική επιβίωση και την έκφυση νευριτών σε καλλιέργειες.
Τα ευρήματα αυτά οδήγησαν στην υπόθεση ότι ο νευροεκφυλισμός σε ασθενείς FTD οφείλεται σε μειωμένη τροφική υποστήριξη των νευρώνων. Ένα in vivo μοντέλο τραυματισμού νεύρου του προσωπικού νεύρου σε πειραματόζωα/ποντικούς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη των νευροτροφικών επιδράσεων της προγρανουλίνης. Η αποκατάσταση από τέτοια βλάβη καθυστέρησε χωρίς προγρανουλίνη και η εισαγωγή προγρανουλίνης σε αυτούς τους ποντικούς μπορούσε να διασώσει το νεύρο, υποδεικνύοντας ότι η αναγέννηση νευραξόνων μετά από τραυματισμό νεύρου εξαρτάται συγκεκριμένα από την παρουσία προγρανουλίνης. Η βασική έκφραση προγρανουλίνης είναι κυρίως νευρωνική και δρα ως συνοδός για την καθεψίνη D (λυσοσωματική πρωτεάση).
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο κανάλι μας στο YouTube
