Ενώ οι προαναφερθείσες μελέτες παρέχουν αρχικές ενδείξεις για την παραμονή του SARS-CoV-2 πολύ καιρό μετά την αρχική μόλυνση, απαιτούνται περισσότερες μελέτες για να αποδειχθεί πειστική σχέση μεταξύ του παραμένοντος ιού και της μακροχρόνιας COVID.
Mακρά COVID: Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι επιβιώνουν και αναρρώνουν από την COVID, για ορισμένους ανθρώπους τα συμπτώματα μπορεί να επιμένουν για μήνες ή χρόνια. Όταν τα συμπτώματα διαρκούν περισσότερο από 12 εβδομάδες, η κατάσταση είναι γνωστή ως μακρά COVID. Η μακρά COVID περιλαμβάνει έως και 200 διαφορετικά συμπτώματα. Για να καθορίσουμε τεκμηριωμένες θεραπείες για αυτά τα συμπτώματα, πρέπει να κατανοήσουμε τα αίτια. Ένας παράγοντας που μπορεί να σχετίζεται με τη μακρά COVID είναι ότι ο ιός δεν έχει απομακρυνθεί πλήρως από τον οργανισμό μετά την αρχική μόλυνση. Γνωρίζουμε από άλλους ιούς ότι θραύσματα του ιού μπορούν να παραμείνουν σε διάφορους ιστούς για μήνες ή και χρόνια. Αυτό θα μπορούσε να συμβαίνει με τον SARS-CoV-2, τον ιό που προκαλεί την COVID. Να τι λέει η επιστήμη μέχρι στιγμής.
Άλλοι ιοί παραμονεύουν στο σώμα Οι ερπητοϊοί (όπως ο ιός Epstein-Barr, που προκαλεί τον αδενικό πυρετό), καθώς και ο ιός HIV (ιός της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας) μπορούν να υπάρχουν σε “λανθάνουσα κατάσταση” για όλη τους τη ζωή. Αυτό σημαίνει ότι ο ιός κρύβεται μέσα στα κύτταρα και παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση. Ο HIV, ειδικότερα, μπορεί να παραμείνει σε λανθάνουσα κατάσταση σε μολυσμένα κύτταρα σε όλο το σώμα. Παρόλο που είναι ανενεργός, μπορεί να προάγει την ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος και τη φλεγμονή. Άλλοι ιοί, όπως ο Ζίκα, η ιλαρά και ο Έμπολα, έχουν βρεθεί σε ιστούς μολυσμένων ανθρώπων μήνες ή χρόνια μετά την αρχική μόλυνση. Αυτή η επιμονή του ιού μπορεί να προκαλέσει χρόνια ασθένεια. Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι ο SARS-CoV-2 μπορεί, επίσης, να επανενεργοποιήσει τον ιό Epstein-Barr, ο οποίος έχει παραμείνει στο σώμα σε λανθάνουσα κατάσταση. Οι έρευνες δείχνουν ότι αυτό έχει συνδεθεί με κόπωση και προβλήματα με τη σκέψη και τη λογική σε άτομα με μακροχρόνια COVID.
Πώς γνωρίζουμε ότι ο SARS-CoV-2 παραμένει στο σώμα; Αρκετές μελέτες έχουν εντοπίσει τις γενετικές αλληλουχίες του SARS-CoV-2 (RNA) καθώς και πρωτεΐνες του SARS-CoV-2 σε ιστούς και δείγματα κοπράνων (poo) μήνες μετά τη μόλυνση. Οι μελέτες αυτές περιλαμβάνουν πολλαπλές εκθέσεις αυτοψίας που βρήκαν ιικό RNA και πρωτεΐνες σε διάφορους ιστούς από άτομα που πέθαναν έως και επτά μήνες μετά τη μόλυνση. Το RNA του SARS-CoV-2 ανιχνεύθηκε σε τουλάχιστον τα μισά από τα δείγματα καρδιακού, λεμφαδενικού, οφθαλμικού, νευρικού, εγκεφαλικού και πνευμονικού ιστού που εξετάστηκαν. Σε άτομα που επέζησαν, ιικό RNA βρέθηκε τέσσερις μήνες μετά τη μόλυνση σε εντερικούς ιστούς που ελήφθησαν μέσω κολονοσκόπησης, όταν ένας λεπτός σωλήνας χρησιμοποιείται για τη λήψη ιστού από το παχύ έντερο. Αυτοί οι ασθενείς είχαν ασυμπτωματική COVID και ήταν αρνητικοί με PCR από επιχρίσματα της μύτης και του λαιμού σε τέσσερις μήνες. Μια μελέτη του 2022 βρήκε SARS-CoV-2 στα κόπρανα περίπου των μισών συμμετεχόντων την πρώτη εβδομάδα μετά τη μόλυνση. Στους τέσσερις μήνες, δεν υπήρχε ιός στην αναπνευστική οδό, αλλά το 12,7% των δειγμάτων κοπράνων ήταν θετικά σε RNA. Επιπλέον 3,8% των δειγμάτων κοπράνων παρέμειναν θετικά για RNA στους επτά μήνες. Οι αρχικές μελέτες δεν έδειχναν πάντα ισχυρή σχέση μεταξύ της μακροχρόνιας ανίχνευσης του SARS-CoV-2 και των μακροχρόνιων συμπτωμάτων COVID. Όμως, πιο πρόσφατα, διαπιστώθηκε ότι η παρουσία RNA SARS-CoV-2 (ή πρωτεΐνης που μεταφράζεται από RNA) στο αίμα και στον εντερικό ιστό αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης μακροχρόνιων συμπτωμάτων COVID.
Πώς μπορεί να επηρεάσει η καθυστέρηση στην εκκαθάριση του ιού τα άτομα με μακρά COVID;
Η καθυστερημένη κάθαρση των σωματιδίων SARS-CoV-2 σε διάφορα μέρη του σώματος θα μπορούσε να οδηγήσει σε ασθένεια μέσω διαφόρων πιθανών διαδικασιών:
- Φλεγμονή. Η συνεχής διέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος από τις ιικές πρωτεΐνες προκαλεί φλεγμονή, κουράζει το ανοσοποιητικό μας σύστημα και μεταβάλλει τον τρόπο λειτουργίας των ανοσοποιητικών μας κυττάρων με την πάροδο του χρόνου. Έχουμε δείξει προηγουμένως ότι η δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και η φλεγμονή επιμένουν έως και οκτώ μήνες σε άτομα με μακροχρόνια COVID που αρχικά είχαν ήπια έως μέτρια νόσο.
- Ενεργοποίηση άλλων αδρανών ιών. Η συνεχιζόμενη ανοσολογική απόκριση στον επίμονο SARS-CoV-2 μπορεί να προκαλέσει επανενεργοποίηση λανθανόντων ιών. Τα αντισώματα που αντιδρούν στον ιό Epstein-Barr είναι αυξημένα σε άτομα με μακρά COVID, γεγονός που υποδηλώνει την επανενεργοποίηση του ιού Epstein-Barr, πιθανώς μέσω της ενεργοποίησης του ανοσοποιητικού συστήματος. Άλλοι λανθάνοντες ιοί, όπως οι ανθρώπινοι ενδογενείς ρετροϊοί (HERVs- αρχαίοι ιοί που έχουν γίνει μέρος του DNA μας, σαν γενετικό απολίθωμα) έχουν πρόσφατα αποδειχθεί ότι επανενεργοποιούνται μετά από μόλυνση. Οι πρωτεΐνες HERV ανιχνεύθηκαν σε κύτταρα αίματος και ιστούς ασθενών με COVID. Αυτές οι πρωτεΐνες θα μπορούσαν δυνητικά να οδηγήσουν φλεγμονώδεις διεργασίες στη μακρά COVID.
- Τα αντισώματα που παράγονται από την καταπολέμηση του SARS-CoV-2 θα μπορούσαν να γίνουν “αυτοαντιδραστικά”. Αυτά τα αυτοαντισώματα (αντισώματα που παράγονται από το ανοσοποιητικό μας σύστημα και τα οποία λανθασμένα στοχεύουν και επιτίθενται στους ιστούς ή τα όργανα του δικού μας σώματος) θα μπορούσαν να διασταυρωθούν με υποδοχείς ή πρωτεΐνες του ξενιστή και να οδηγήσουν σε αυτοάνοσες ασθένειες.
Είναι σημαντικό ότι πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι η νέα εμφάνιση αυτοάνοσων νοσημάτων (όπως ο διαβήτης τύπου 1, η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου και η ψωρίαση) συνδέονται σημαντικά με τη λοίμωξη SARS-CoV-2 και ότι είναι εύλογη η σύνδεση μεταξύ της αυτοανοσίας και της μακροχρόνιας COVID. Αυτό υποδηλώνει ότι η COVID δεν έχει μόνο άμεσες επιπτώσεις στην υγεία, αλλά θα μπορούσε, επίσης, ενδεχομένως να προκαλέσει μακροπρόθεσμες αλλαγές στο ανοσοποιητικό σύστημα. Ενώ οι προαναφερθείσες μελέτες παρέχουν αρχικές ενδείξεις για την παραμονή του SARS-CoV-2 πολύ καιρό μετά την αρχική μόλυνση, απαιτούνται περισσότερες μελέτες για να αποδειχθεί πειστική σχέση μεταξύ του παραμένοντος ιού και της μακροχρόνιας COVID. Αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει την εξέταση του ιικού RNA και της πρωτεΐνης τόσο στο αίμα όσο και στους ιστούς σε άτομα με μακρά COVID ανεξάρτητα από τη σοβαρότητα της νόσου. Και πρέπει να περιλαμβάνει καλά αναπτυγμένες μελέτες κοόρτης που παρακολουθούν μεγάλες ομάδες ατόμων διεθνώς. Αρκετές δοκιμές βρίσκονται σε εξέλιξη για να εκτιμηθεί κατά πόσον η θεραπεία της μακράς COVID με αντιικά φάρμακα όπως το Paxlovid μπορεί να μειώσει τα ιικά αντιγόνα και να βελτιώσει τα συμπτώματα, αν και αυτό παραμένει πειραματικό.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον ΚόσμοΑκολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο κανάλι μας στο YouTube
