Αυτοβιογραφική μνήμη: Φαίνεται ότι η μουσική φαίνεται να έχει την ικανότητα να μας επανασυνδέει με συναισθηματικά θετικές στιγμές από το παρελθόν μας. Αυτό υποδηλώνει ότι η χρήση της μουσικής θεραπευτικά μπορεί να είναι ιδιαίτερα καρποφόρα.
Περπατάτε σε έναν πολυσύχναστο δρόμο καθώς πηγαίνετε στο γραφείο. Προσπερνάτε μια μπάντα που παίζει ένα τραγούδι που δεν έχετε ακούσει εδώ και χρόνια. Τώρα ξαφνικά, αντί να παρατηρήσετε όλα τα γεγονότα στην πόλη γύρω σας, αναπολείτε την πρώτη φορά που ακούσατε το τραγούδι. Το άκουσμα αυτού του μουσικού κομματιού σας μεταφέρει αμέσως πίσω στο σημείο που ήσασταν, με ποιον ήσασταν και τα συναισθήματα που συνδέονται με αυτή τη μνήμη. Αυτή η εμπειρία – όταν η μουσική φέρνει αναμνήσεις γεγονότων, ανθρώπων και τόπων από το παρελθόν μας – είναι γνωστή ως αυτοβιογραφική μνήμη που προκαλείται από τη μουσική. Και είναι μια κοινή εμπειρία.
Συχνά εμφανίζεται ως ακούσια ανάμνηση. Δηλαδή, δεν κάνουμε καμία προσπάθεια να προσπαθήσουμε να ανακαλέσουμε τέτοιες αναμνήσεις, απλώς μας έρχονται στο μυαλό αυθόρμητα. Η έρευνα άρχισε πρόσφατα να αποκαλύπτει γιατί η μουσική φαίνεται να είναι τόσο καλή ένδειξη για την επίκληση αναμνήσεων. Πρώτον, η μουσική τείνει να συνοδεύει πολλά χαρακτηριστικά γεγονότα της ζωής, όπως χορό, αποφοίτηση, γάμους και κηδείες, επομένως μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην επανασύνδεσή μας με αυτές τις στιγμές που καθορίζουν τον εαυτό μας.
Η μουσική επίσης συχνά αιχμαλωτίζει την προσοχή μας, λόγω του τρόπου με τον οποίο επηρεάζει το μυαλό, το σώμα και τα συναισθήματά μας. Όταν η μουσική τραβά την προσοχή μας, αυτό αυξάνει την πιθανότητα να κωδικοποιηθεί στη μνήμη μαζί με λεπτομέρειες ενός γεγονότος ζωής. Και αυτό σημαίνει ότι είναι σε θέση να χρησιμεύσει ως ένα αποτελεσματικό σύνθημα για να θυμόμαστε αυτό το γεγονός χρόνια αργότερα.
Θετικές αναμνήσεις
Σε πρόσφατη έρευνα ο συνάδελφός μου και εγώ διαπιστώσαμε ότι η συναισθηματική φύση ενός μουσικού κομματιού είναι ένας σημαντικός παράγοντας για το πώς λειτουργεί ως ένδειξη μνήμης. Συγκρίναμε τη μουσική με άλλες ενδείξεις συναισθηματικής μνήμης που είχαν αξιολογηθεί από μια μεγάλη ομάδα συμμετεχόντων ότι μεταφέρουν την ίδια συναισθηματική έκφραση με τα μουσικά αποσπάσματα που χρησιμοποιήσαμε. Αυτό περιλάμβανε τη σύγκριση της μουσικής με «συναισθηματικούς ήχους», όπως τους θορύβους της φύσης και του εργοστασίου και «συναισθηματικές λέξεις», όπως «χρήματα» και «ανεμοθύελλα».
Σε σύγκριση με αυτές τις συναισθηματικά ταιριασμένες ενδείξεις, η μουσική δεν προκάλεσε περισσότερες αναμνήσεις από τις λέξεις. Αλλά αυτό που βρήκαμε ήταν ότι η μουσική ξύπνησε πιο σταθερά θετικές αναμνήσεις από άλλους συναισθηματικούς ήχους και λέξεις. Αυτό ίσχυε ιδιαίτερα για τα αρνητικά συναισθηματικά ερεθίσματα. Συγκεκριμένα, η λυπημένη και θυμωμένη μουσική ξύπνησε πιο θετικές αναμνήσεις από τους θλιμμένους και θυμωμένους ήχους ή λέξεις.
Πώς και πότε
Η εξοικείωση ενός μουσικού κομματιού επίσης, ίσως δεν αποτελεί έκπληξη, παίζει ρόλο. Σε μια άλλη πρόσφατη μελέτη, διαπιστώσαμε ότι η πιο οικεία μουσική ξυπνά περισσότερες αναμνήσεις και φέρνει αναμνήσεις στο μυαλό πιο αυθόρμητα. Έτσι, μέρος του λόγου που η μουσική μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικό σύνθημα για αναμνήσεις από, για παράδειγμα, την αγαπημένη μας ταινία ή το αγαπημένο μας βιβλίο, είναι ότι συνήθως ανακατευόμαστε με τραγούδια πιο συχνά στη διάρκεια της ζωής μας σε σύγκριση με ταινίες, βιβλία ή τηλεοπτικές εκπομπές.
Μπορεί να παίζουν ρόλο και οι καταστάσεις που ακούμε μουσική. Προηγούμενη έρευνα δείχνει ότι οι ακούσιες αναμνήσεις είναι πιο πιθανό να επανέλθουν κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων όπου το μυαλό μας είναι ελεύθερο να περιπλανηθεί σε σκέψεις για το παρελθόν μας. Αυτές οι δραστηριότητες τείνουν να μην απαιτούν την προσοχή μας και περιλαμβάνουν πράγματα όπως η μετακίνηση, τα ταξίδια, οι δουλειές του σπιτιού και η χαλάρωση.
Αυτοί οι τύποι δραστηριοτήτων ευθυγραμμίζονται σχεδόν τέλεια με εκείνες που καταγράφηκαν σε μια άλλη μελέτη όπου ζητήσαμε από τους συμμετέχοντες να κρατήσουν ένα ημερολόγιο και να σημειώσουν πότε η μουσική ξύπνησε μια ανάμνηση, μαζί με αυτό που έκαναν τη στιγμή που συνέβη. Διαπιστώσαμε ότι οι καθημερινές δραστηριότητες που συχνά συμβαδίζουν με την ακρόαση μουσικής – όπως ταξίδια, δουλειές ή τρέξιμο – τείνουν να οδηγούν σε πιο ακούσιες αναμνήσεις στην αρχή.
Αυτό έρχεται σε αντίθεση με άλλα χόμπι, όπως η παρακολούθηση τηλεόρασης, τα οποία μπορεί να απαιτούν από το μυαλό μας να είναι περισσότερο συγκεντρωμένο στη δραστηριότητα που έχουμε και έτσι λιγότερο πιθανό να περιπλανηθεί σε σενάρια από το παρελθόν μας. Φαίνεται λοιπόν ότι η μουσική δεν είναι μόνο καλή στο να προκαλεί αναμνήσεις, αλλά και οι στιγμές που είναι πιο πιθανό να ακούμε μουσική είναι οι στιγμές που το μυαλό μας μπορεί φυσικά να είναι πιο πιθανό να περιπλανηθεί ούτως ή άλλως.
Η μουσική είναι επίσης παρούσα κατά τη διάρκεια πολλών γεγονότων της ζωής που είναι διακριτικά, συναισθηματικά ή αυτοπροσδιοριζόμενα—και αυτοί οι τύποι αναμνήσεων τείνουν να ανακαλούνται πιο εύκολα. Πράγματι, η δύναμη της μουσικής να μας συνδέει με το παρελθόν μας δείχνει πώς η μουσική, οι αναμνήσεις και τα συναισθήματα είναι όλα συνδεδεμένα — και φαίνεται ότι ορισμένα τραγούδια μπορούν να λειτουργήσουν ως απευθείας γραμμή προς τους νεότερους εαυτούς μας.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον ΚόσμοΑκολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο κανάλι μας στο YouTube
