Υγιεινές διατροφικές επιλογές κατά του καρκίνου του στήθους, του ενδομητρίου, των ωοθηκών και του τραχήλου της μήτρας. Σας παρουσιάζουμε , διατροφή για ασθενείς με καρκίνο του μαστού.
Η συσχέτιση μεταξύ διατροφής και καρκίνου έγινε αρχικά γνωστή από την American Cancer Society και το National Cancer Institute. Εκτιμήθηκε λοιπόν ότι τουλάχιστον το 35% όλων των τύπων καρκίνου σχετίζεται με τη διατροφή και πιο συγκεκριμένα στις γυναίκες το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 50%. Με τον τρόπο που συνδέθηκε το τσιγάρο με τον καρκίνο των πνευμόνων, έγινε και η σύνδεση μεταξύ διατροφής και καρκίνου, όταν μελετήθηκαν οι διατροφικές συνήθειες και η συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου μεγάλων ομάδων ανθρώπων. Όταν λοιπόν αυτές οι ομάδες εξετάστηκαν διεξοδικά, διαφάνηκαν τα παρακάτω αποτελέσματα: Οι ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα κατανάλωναν λιγότερα φρούτα και λαχανικά και ως εκ τούτου είχαν χαμηλότερα επίπεδα σε β-καροτένιο και άλλα φυτοθρεπτικά συστατικά. Άλλα θρεπτικά συστατικά που βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα όταν μια διατροφή περιέχει λιγότερο από πέντε μερίδες φρούτων και λαχανικών καθημερινά, είναι το φολικό οξύ (ή αλλιώς φυλλικό οξύ) και βιταμίνη C.
Ο καρκίνος του πνεύμονα εκτιμάται ότι από το 2000 είναι ο «υπ’αριθμόν ένα» παράγοντας θανάτου των γυναικών, «εκτοπίζοντας» το καρδιακό έμφραγμα εκτός κι αν υπάρχει σημαντική μείωση στις γυναίκες που καπνίζουν –ειδικότερα στις νέες-.
Άλλοι τύποι καρκίνου που συσχετίζονται με τη διατροφή συμπεριλαμβάνουν τον καρκίνο του στήθους, του παχέος εντέρου, του παγκρέατος, του στομάχου, του οισοφάγου, καθώς και της μήτρας. Πολλοί ερευνητές μάλιστα εκτιμούν ότι όταν και ο τρόπος ζωής συμπεριλαμβάνεται, τότε η συσχέτιση μεταξύ εμφάνισης καρκίνου και διατροφής ανέρχεται στο 80%. Με μια πιο θετική προσέγγιση, φαίνεται ότι μια πιο «χορτοφαγική» διατροφή συσχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου σε όλους τους πληθυσμούς.
Διατροφή και Καρκίνος του μαστού
Πολλές μελέτες πληθυσμών επισημαίνουν ότι υπάρχει μια θετική συσχέτιση μεταξύ μιας διατροφής υψηλής σε κορεσμένα λιπαρά και ζωική πρωτεΐνη – από την οποία γίνεται αντιληπτό ότι είναι χαμηλή σε διαιτητικές φυτικές ίνες. Οι διαιτητικές φυτικές ίνες βρίσκονται μόνο σε τρόφιμα του φυτικού βασιλείου, επομένως όσο πιο πολλά τρόφιμα όπως -κρέας, τυρί, γάλα και αυγά- υπάρχουν σε μια διατροφή, τόσο πιο λίγα λαχανικά, φρούτα, σιτηρά και όσπρια καταναλώνονται. Από αυτό συνεπάγεται ότι το fast food όπως -χάμπουργκερ με πατάτες τηγανητές, πίτσα και πολλά σάντουιτς- περιέχουν πολύ λίγες φυτικές ίνες και αυτό συσχετίζεται με υψηλό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Επιπρόσθετα, υπάρχουν γυναίκες συγκεκριμένων πληθυσμών (π.χ Ιαπωνία) στις οποίες δεν υπάρχει η προδιάθεση εμφάνισης καρκίνου λόγω υγιεινής διατροφής, όμως το γεγονός αυτό φαίνεται ότι μεταβάλλεται όταν υιοθετήσουν μια διατροφή γεμάτη «πρόχειρο φαγητό» όπως η διατροφή των περισσότερων Αμερικανών.
Η σόγια και ο καρκίνος του στήθους
Πρόσφατα πολλοί ερευνητές έχουν μελετήσει τα συστατικά της διατροφής των Ιαπώνων βρίσκοντας ότι είναι πλούσια σε τρόφιμα που έχουν παραχθεί από φασόλια σόγιας. Η σόγια αποτελεί τη βασική πηγή πρωτεΐνης για πολλές Ασιάτισσες και είναι η πηγή από πολλά φυτοχημικά που βρίσκονται στα όσπρια. Πιο συγκεκριμένα, οι ισοφλαβόνες «γενιστεΐνη» και «νταϊντζεΐνη», δρουν μέσα στα κύτταρα με σκοπό να αλλάξουν τη δραστηριότητα των βασικών πρωτεϊνικών κινασών, δηλαδή των ενζύμων που ρυθμίζουν την κυτταρική λειτουργία. Ωστόσο, ενδέχεται να υπάρχουν και άλλοι μηχανισμοί από τους οποίους οι ισοφλαβόνες αυτές λειτουργούν ως προστασία και οι ερευνητές βρίσκονται σε διαρκή μελέτη ως προς το αν η σόγια μπορεί να λειτουργήσει προστατευτικά ενάντια στον καρκίνο του μαστού.
Διατροφή και ασθενείς με καρκίνο του μαστού
Πώς λοιπόν τρώγοντας «τόφου» (γάλα από σόγια) ή πρωτεΐνη σόγιας ως υποκατάστατο γεύματος μπορεί να κάνει τη διαφορά εάν έχετε ήδη διαγνωσθεί με καρκίνο του μαστού; Τα θρεπτικά συστατικά που προστατεύουν μια γυναίκα από τον καρκίνο του μαστού είναι ακριβώς τα ίδια με αυτά που την προστατεύουν από μια επερχόμενη μετάσταση ή εξάπλωση του πρωταρχικού όγκου. Είναι μάλιστα πολύ σημαντικό για μια γυναίκα που έχει διαγνωσθεί με καρκίνο να καταναλώνει όσο το δυνατόν περισσότερα φυτοθρεπτικά συστατικά μπορεί. Ένα φυτό δεν μπορεί να βρίσκεται μακριά από τον κίνδυνο, έτσι στηρίζεται στα ισχυρά του «χημικά» για να προστατευθεί, τα «φυτοχημικά», τα οποία μπορούμε να καταναλώσουμε και να τα χρησιμοποιήσουμε για να προστατεύσουμε τα δικά μας κύτταρα από τη βλάβη που προκαλεί στο DNA μας ή στην κυτταρική «εντολή» που δίνεται σχετικά με το πότε πρέπει ένα κύτταρο να πεθάνει ή να συνεχίσει να αναπτύσσεται. Δεν θα πρέπει να παραληφθεί ότι τα καρκινικά κύτταρα δεν πεθαίνουν –δεν αποπίπτουν- ,αλλά διαιρούνται και πολλαπλασιάζονται ταχύτατα και ανεξέλεγκτα. Τα φρέσκα φρούτα λοιπόν και λαχανικά είναι «οι φυσικοί μας προστάτες».
Πώς μπορώ να προστατεύσω την οικογένειά μου;
Νέα γενετικά τεστ θα μπορούν να ταυτοποιήσουν τις γυναίκες που βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού, αλλά δεν γνωρίζουμε ακόμα με ποιο τρόπο διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως η διατροφή, άσκηση και το κάπνισμα αλληλεπιδρούν και επηρεάζουν την έκφραση των γονιδίων αυτών. Είναι όμως ορθό να λάβουμε υπόψη ότι μια υγιεινή διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, σιτηρά ολικής άλεσης, σόγια και πολλά όσπρια θα μπορούσαν να είναι πιο προστατευτικά από κάποια διατροφή που θα επικεντρωνόταν περισσότερο σε πρωτεϊνικά τρόφιμα ζωικής προέλευσης όπως γαλακτοκομικά προϊόντα πλούσια σε λιπαρά, κόκκινο κρέας και αυγά. Επιπλέον, η άσκηση φαίνεται να είναι πολύ σημαντική, αφού επηρεάζει τις επιλογές των γευμάτων που θα κάνουμε, τον μεταβολισμό μας και παράλληλα προάγει την αίσθηση ευεξίας. Ακόμη, το κάπνισμα έχει ήδη δειχθεί ότι αποτελεί έναν από τους βασικότερους παράγοντες πολλών ειδών καρκίνου και εν μέρει λόγω της ανεξέλεγκτης ποσότητας φυτοφαρμάκων και εντομοκτόνων που έχουν ραντιστεί πάνω στα φύλλα καπνού. Είναι φρόνιμο λοιπόν να αποφεύγουμε το κάπνισμα με κάθε κόστος. Τέλος, η λήψη αλκοόλ θα πρέπει να μετριαστεί (1 ποτήρι κρασί καθημερινά είναι η μέγιστη ποσότητα), διαφορετικά ενδέχεται να αυξήσει τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου.
Συνιστώμενα διατροφικά συμπληρώματα για τους ασθενείς με καρκίνο του μαστού
Ανάλογα με το «χημειοθεραπευτικό σχήμα», ορισμένοι σημαντικοί φυτικοί προστατευτικοί παράγοντες μπορεί να είναι χρήσιμοι ως συμπληρώματα. Διάφορα παραδείγματα περιλαμβάνουν τις βιταμίνες C και Ε (α & γ-τοκοφερόλες) και τα αντιοξειδωτικά βιοφλαβονοειδή, όπως β-καροτένιο, ξανθοφύλλες και ελλαγικό οξύ. Όλα αυτά μπορεί να καταναλωθούν επιλέγοντας τουλάχιστον δέκα μερίδες φρούτων και λαχανικών καθημερινά. Για πολλούς ανθρώπους αυτό μπορεί να θεωρείται μη ρεαλιστικό, επομένως τα συμπληρώματα είναι διαθέσιμα. Τυπικές ποσότητες θα είναι 500 mg βιταμίνης C ως Ester-C με βιοφλαβονοειδή και 2000 mg βιταμίνης C ως ασκορβικό οξύ. Επίσης, 400 Διεθνείς Μονάδες βιταμίνης Ε ως μίγμα τοκοφερολών.
Η πρωτεΐνη σόγιας μπορεί να είναι ευεργετική, αλλά η ποσότητα που απαιτείται είναι ακόμα αμφιλεγόμενη. Πολλά όσπρια μπορούν επίσης να περιέχουν προστατευτικά φυτοχημικά, επομένως θα ήταν φρόνιμο να περιλαμβάνονται πολλά φασόλια διαφόρων τύπων στη διατροφή σας. Μαύρα φασόλια, φασόλια garbanzo, κόκκινα φασόλια, μαυρομάτικα φασόλια είναι μόνο μερικά παραδείγματα των υγιεινών, φυτικών ινών πλούσιων σε φυλλικό οξύ και φυτική πρωτεΐνη.
Τα περισσότερα συμπληρώματα πολυβιταμινών και μετάλλων που παρέχουν ποσότητες σύμφωνα με τη ΣΗΠ (Συνιστώμενη Ημερήσια Δόση) και περιλαμβάνουν αντιοξειδωτικά, είναι επαρκή για τα περισσότερα άτομα που τρώνε τουλάχιστον πέντε μερίδες φρούτων και λαχανικών και τουλάχιστον έξι μερίδες δημητριακών ή φασόλια.
Το συνένζυμο Q10 αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της απελευθέρωσης ενέργειας μέσα σε κάθε κύτταρο. Αυτό μπορεί να μειωθεί, ως αποτέλεσμα των ακραίων συνθηκών στρες όπως μια χειρουργική επέμβαση, ή χημειοθεραπεία ή διάγνωση του ίδιου του καρκίνου. Συμπληρώμα συνενζύμου Q10 των 60-120 mg ανά ημέρα μπορεί να είναι ευεργετικό για τους ασθενείς με καρκίνο του μαστού που υποβάλλονται σε θεραπεία και φυσικά είναι απόλυτα ασφαλές σε αυτές τις δόσεις.
Το σελήνιο είναι ένα ιχνοστοιχείο (ένα από το οποίο απαιτείται σε ποσότητες μικρότερες από 1 mg ανά ημέρα), είναι σημαντικό για την ρύθμιση της ενζυμικής δραστηριότητας που προωθεί την αποτοξίνωση στο ήπαρ και σε άλλα κύτταρα του σώματος. Συμπληρώματα 50-200 μg ημερησίως μπορεί να αποτρέψει ενδεχόμενες ελλείψεις που μπορεί να εμφανισθούν από χημειοθεραπευτικούς παράγοντες. Τα περισσότερα συμπληρώματα πολυβιταμινών και μετάλλων περιέχουν επαρκή ποσότητα σεληνίου για ασθενείς με καρκίνο του μαστού χωρίς να χρειάζεται επιπλέον συμπλήρωμα σεληνίου –εξαιρείται η κατάσταση κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας, στην οποία ενδεχομένως να πρέπει να αυξηθεί η ποσότητα, με τη λήψη μιας αντιοξειδωτικής φόρμουλας που να περιέχει ένα επιπλέον 50 μg σεληνίου.
Η σιλυμαρίνη (γάλα από γαϊδουράγκαθο) είναι ένα πολύτιμο βότανο που είναι υποστηρικτικό στη διαδικασία αποτοξίνωσης του ήπατος. Προτείνεται η λήψη αυτού κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας και για τουλάχιστον 21 ημέρες αργότερα.
Η βιταμίνη D3 μπορεί επίσης να είναι προστατευτική και επειδή αυτή σχηματίζεται από τη δράση του ηλιακού φωτός που πέφτει πάνω στο δέρμα, βεβαιωθείτε ότι βρίσκεστε κάτω από τον ήλιο τουλάχιστον είκοσι λεπτά κάθε μέρα, ιδιαίτερα νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα, όταν ο ήλιος δεν είναι τόσο επιβλαβής. Καλό θα ήταν να προστατεύετε ευαίσθητες περιοχές όπως το πρόσωπο, αλλά σίγουρα επιτρέψτε το φως του ήλιου στα χέρια και τα πόδια σας. Μια καλή φόρμουλα που προστατεύει από την οστεοπόρωση περιέχει αυτή την τόσο σημαντική βιταμίνη.
Τα λιπαρά ψάρια επίσης αποτελούν μια καλή διατροφική πηγή και έτσι συστήνεται η κατανάλωση λιπαρών ψαριών (σολομός, πέστροφα, τόνος, ιππόγλωσσα, ρέγγα, κλπ) τουλάχιστον τρεις φορές κάθε εβδομάδα. Το ψάρι αποτελεί μια εξαιρετική πηγή λιπαρών των ω-3 λιπαρών οξέων, που είναι επίσης ευεργετικά για τους ασθενείς με καρκίνο του μαστού, δεδομένου ότι είναι αντιφλεγμονώδη και υποστηρικτικά για ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα. Για όσους δεν συμπαθούν τα ψάρια, μπορείτε να πάρετε ένα συμπλήρωμα με λινέλαιο, έλαιο από μποράντζα (αστερολούλουδο) ή έλαιο νυχτολούλουδου. Αυτά περιέχουν επίσης λιπαρά οξέα μακράς αλυσίδας που ονομάζονται GLA (γάμμα λινολενικό οξέα) που μπορεί να βοηθήσουν στη ρύθμιση των επιπέδων φυλετικών γυναικείων ορμονών στο αίμα.
Με την συνεργασία της Γεωργίας Καπώλη, Κλινικής Διαιτολόγου- Διατροφολόγου, ΜSc Επιστημονική Διευθύντρια Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Νεμέας, Αντιπροέδρου Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας, www.logodiatrofis.gr, www.activekids.gr, www.care24.gr – Επιμέλεια Κειμένου: Έλενα Φαφούτη, Πτυχιούχος Φιλοσοφικής Σχολής, Φοιτ. Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Μέλος της Ομάδας Logodiatrofis.gr.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον ΚόσμοΑκολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο κανάλι μας στο YouTube
