Αν η μητέρα έχει μακροχρόνιο στρες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η συγκέντρωση των ορμονών του στρες στο αμνιακό υγρό αυξάνεται, όπως αποδεικνύεται από εργασία μιας διεπιστημονικής ομάδας ερευνητών από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Stress. Οι βραχυπρόθεσμες καταστάσεις στρες, όμως, δεν φαίνεται να έχουν αρνητική επίδραση στην ανάπτυξη του εμβρύου.
Αν η μέλλουσα μητέρα έχει έντονο στρες για μεγάλο χρονικό διάστημα, ο κίνδυνος το αγέννητο παιδί να αναπτύξει μια ψυχική ή σωματική νόσο αργότερα στη ζωή – όπως η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ADHD) ή κάποια καρδιαγγειακή νόσο – αυξάνεται. Ο ακριβής μηχανισμός με τον οποίο το άγχος επηρεάζει το μωρό στην μήτρα δεν έχει ακόμη πλήρως διευκρινιστεί. Σε συνεργασία με το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Ζυρίχης και το Ινστιτούτο Max Planck του Μονάχου, ερευνητές του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης έχουν ανακαλύψει ότι η σωματική καταπόνηση για τη μητέρα μπορεί να αλλάξει τον μεταβολισμό του πλακούντα και να επηρεάσει την ανάπτυξη του εμβρύου.
Το ανθρώπινο σώμα εκλύει την ορμόνη απελευθέρωσης της κορτικοτροπίνης (CRH), η οποία οδηγεί σε αύξηση της ορμόνης του στρες, της κορτιζόλης . Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, και ο πλακούντας, μπορεί επίσης να εκκρίνει CRH. Ως αποτέλεσμα, μια μικρή ποσότητα αυτής της ορμόνης εισέρχεται στο αμνιακό υγρό και στον μεταβολισμό του εμβρύου. Μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι αυτή η ορμόνη μπορεί να προωθήσει την ανάπτυξη του αγέννητου παιδιού : δυσμενείς συνθήκες ανάπτυξης οδηγούν σε αυξημένη απελευθέρωση της ορμόνης, βελτιώνοντας έτσι τις πιθανότητες επιβίωσης σε περίπτωση πρόωρου τοκετού. Υπό ορισμένες συνθήκες, ωστόσο, η αύξηση αυτή μπορεί επίσης να έχει αρνητικές συνέπειες: «Η υπερβολική επιτάχυνση της ανάπτυξης μπορεί να προκύψει σε βάρος της σωστής ωρίμανσης των οργάνων», λέει η Ulrike Ehlert, συντονίστρια της μελέτης.
Η ερευνητική ομάδα εξέτασε 34 υγιείς έγκυες γυναίκες, που υποβλήθηκαν σε αμνιοκέντηση στο πλαίσιο προγεννητικού ελέγχου. Ένα τέτοιο τεστ αποτελεί μια κατάσταση στρες για τη μέλλουσα μητέρα και το σώμα της εκκρίνει κορτιζόλη σε σύντομο χρονικό διάστημα. Για να προσδιορίσουν αν ο πλακούντας απελευθερώνει επίσης ορμόνες του στρες , οι ερευνητές συνέκριναν τα επίπεδα κορτιζόλης στο σάλιο της μητέρας με το επίπεδο της CRH στο αμνιακό υγρό – και δεν βρήκαν συσχέτιση. Η κατάσταση στο παρατεταμένο στρες είναι εντελώς διαφορετική. «Αν η μητέρα έχει στρες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, η στάθμη της CRH στα αμνιακό υγρό αυξάνεται». Αυτή η υψηλότερη συγκέντρωση της ορμόνης του στρες με τη σειρά της επιταχύνει την ανάπτυξη του εμβρύου. Οι ερευνητές συμβουλεύουν τις έγκυες που εκτίθενται σε πιο μακροπρόθεσμες καταστάσεις στρες να «αναζητήσουν υποστήριξη από έναν θεραπευτή για να χειριστούν το άγχος καλύτερα».