Ο οισοφάγος Barrett (ΒΕ) είναι η μετάπλαση του επιθηλίου του βλεννογόνου του οισοφάγου από πλακώδες σε κυλινδρικό μονόστιβο με εμφάνιση καλυκοειδών κυττάρων, όπως αυτό συναντάται στο βλεννογόνο του εντέρου. Πρόκειται για μια προκαρκινική αλλοίωση, η οποία αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης αδενοκαρκινώματος του οισοφάγου κατά 30 έως 40 φορές.
Ενδοσκοπικά, σε ασθενείς με BΕ, η γραμμή Ζ (το επίπεδο της φυσιολογικής μετάβασης από πλακώδες επιθήλιο σε κυλινδρικό) εμφανίζεται εγγύτερα σε σχέση με την γαστροοισοφαγική συμβολή, ενώ σε υγιή άτομα, τα δύο αυτά ανατομικά στοιχεία βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο. Η συχνότητα εμφάνισής ΒΕ τα τελευταία χρόνια σε Ευρώπη και Αμερική αυξάνεται με ταχύτατους ρυθμούς.
Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση μετάπλασης Barrett θεωρούνται η προχωρημένη ηλικία, το ανδρικό φύλο, η λευκή φυλή, η παχυσαρκία και η γαστρο-οισοφάγικη παλινδρόμηση. Αντιθέτως, η κατανάλωση κόκκινου κρασιού, η μαύρη φυλή και η παρουσία του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού φαίνεται να μειώνουν την πιθανότητα εμφάνισης ΒΕ.
Υπάρχει χαμηλός κίνδύνος ανάπτυξης δυσπλασίας υψηλού βαθμού (HGD) ή αδενοκαρκινώματος του οισοφάγου (EAC) μεταξύ των ασθενών με ΒΕ μήκους <1 cm (σε ακανόνιστη γραμμή Ζ) εντός πέντε ετών από την αρχική διαγνωστική ενδοσκόπηση, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Gastroenterology.
Η Prashanthi Ν Thota, MD, από την Cleveland Clinic, και οι συνεργάτες της μελέτησαν προοπτικά ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ενδοσκοπική εξέταση σε τριτοβάθμια κέντρα παραπομπής και ιατρικής περίθαλψης στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη. Οι συγγραφείς ανέλυσαν στοιχεία από 1.791 ασθενείς (μέση ηλικία, 56 ετών) με μη-δυσπλαστικό BE σε ενδοσκόπηση. Κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης τα ποσοστά εξέλιξη σε HGD ή EAC υπολογίστηκαν για 167 ασθενείς με ΒΕ ακανόνιστης γραμμής Ζ και 1624 με ΒΕ ≥1 cm.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι κανένας από τους ασθενείς με ΒΕ ακανόνιστης γραμμής Ζ ανέπτυξε HGD ή ΑΗΚ κατά τη διάρκεια διάμεσης παρακολούθησης 4,8 ετών. Υπήρξαν 71 περιπτώσεις περιστατικών HGD ή ΑΗΚ, όλα σε ασθενείς με ΒΕ ≥1 εκατοστού σε μήκος. Οι ασθενείς με ακανόνιστη γραμμή Z και οι ασθενείς με ΒΕ ≥1 cm δεν διέφεραν σημαντικά ως προς την ηλικία, τη φυλή, ή τη διάρκεια της παρακολούθησης.
«Σε μια προοπτική, πολυκεντρική μελέτη κοόρτης, διαπιστώσαμε ότι οι ασθενείς με ακανόνιστη γραμμή Ζ δεν αναπτύσσουν HGD ή καρκίνο του οισοφάγου μέσα σε πέντε χρόνια μετά την αρχική διαγνωστική ενδοσκόπηση», γράφουν οι συγγραφείς.