Επηρεάζοντας μέχρι 650 εκατομμύρια ατόμων διεθνώς, η παχυσαρκία έχει γίνει ένα από τα σοβαρότερα παγκόσμια προβλήματα υγείας. Μεταξύ των επιζήμιων επιπτώσεών της, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης μεταβολικών νοσημάτων και κυρίως διαβήτη τύπου 2. Ωστόσο, οι μοριακοί μηχανισμοί με τους οποίους η παχυσαρκία προδιαθέτει τον άνθρωπο στην ανάπτυξη της αντίστασης στην ινσουλίνη είναι μέχρι στιγμής ελάχιστα κατανοητοί.
Σήμερα, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Γενεύης (UNIGE) αναφέρουν τους παράγοντες που συνδέουν την παχυσαρκία και την αντίσταση στην ινσουλίνη, καθώς και τον βασικό ρόλο που διαδραματίζει το ήπαρ στην εμφάνιση της νόσου. Με την αποκρυπτογράφηση του τρόπου με τον οποίο η πρωτεΐνη PTPR-γ, η οποία αυξάνεται στην παχυσαρκία, αναστέλλει τους υποδοχείς ινσουλίνης που βρίσκονται στην επιφάνεια των ηπατικών κυττάρων, οι επιστήμονες ανοίγουν την οδό σε πιθανές νέες θεραπευτικές. Αυτά τα αναφέρουν σε δημοσίευσή τους στην επιστημονική επιθεώρηση Nature Communications.
Η επέκταση των λιποκυττάρων, χαρακτηριστικό της παχυσαρκίας, οδηγεί σε αύξηση των φλεγμονωδών σημάτων, γεγονός που έχει επιπτώσεις στο ήπαρ καθώς και σε πολλά άλλα όργανα. Η φλεγμονή που προκαλείται από την παχυσαρκία προκαλεί την ενεργοποίηση ενός παράγοντα μεταγραφής που ονομάζεται NF-kβ, ο οποίος φαίνεται ότι έχει καθοριστική σημασία για την ανάπτυξη του διαβήτη. Αλλά ποιοι είναι οι ακριβείς κυτταρικοί και μοριακοί μηχανισμοί που διακυβεύονται και πώς θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέες θεραπευτικές στρατηγικές;
“Για να απαντήσουμε σε αυτές τις ερωτήσεις, εστιάσαμε σε μια πρωτεΐνη που ονομάζεται PTPR-γ (πρόκειται για τον γ-υποδοχέα φωσφατάσης της πρωτεϊνικής τυροσίνης ), η οποία είναι στόχος του NF-kβ», εξηγεί ο καθηγητής Roberto Coppari, συντονιστής του Κέντρου Διαβητολογίας της Ιατρικής Σχολής του UNIGE. «Αρχικά εξετάσαμε διάφορες ομάδες ατόμων – αυτές οι μελέτες σε ανθρώπους έδειξαν ότι η περιεκτικότητα σε PTPR-γ στο ήπαρ αυξάνεται κατά τη φλεγμονή, αποτέλεσμα που μπορεί να επηρεάσει άμεσα τους υποδοχείς της ινσουλίνης, αναστέλλοντας τη δράση της ινσουλίνης », προσθέτει.
Για να δοκιμάσουν την υπόθεσή τους, οι επιστήμονες τροποποίησαν τα επίπεδα έκφρασης της PTPR-γ σε ποντίκια είτε με καταστολή, είτε με φυσιολογική έκφραση ή με υπερέκφραση, και παρατηρήθηκαν οι επιδράσεις στην αντίσταση στην ινσουλίνη. «Οι ποντικοί που στερούνται παντού PTPR-γ, όταν τέθηκαν σε δίαιτα υψηλής θερμιδικής αξίας, εμφάνισαν παχυσαρκία, αλλά δεν έδειξαν κάποια ένδειξη αντίστασης στην ινσουλίνη και φάνηκαν να προστατεύονται πλήρως από τον διαβήτη που προκαλείται από τη διατροφή», εξηγεί ο Xavier Brenachot ερευνητής της Ιατρικής Σχολής του UNIGE και πρώτος συγγραφέας της μελέτης. Γενικά, πειραματόζωα που δεν έχουν PTPR-γ δεν εμφανίζουν αντίσταση στην ινσουλίνη. Η ανακάλυψη αυτή ανοίγει τον δρόμο σε πιθανές νέες θεραπείες. Η πρωτεΐνη που εντοπίστηκε βρίσκεται στην κυτταρική μεμβράνη. Είναι επομένως πολύ ευκολότερη η πρόσβαση σε αυτή με στόχο τη θεραπεία.
