Οι επιστήμονες της EPFL έχουν εντοπίσει δύο ένζυμα που προστατεύουν τα χρωμοσώματα από την οξειδωτική βλάβη. Ο αποκλεισμός τους μπορεί να είναι μια νέα αντικαρκινική στρατηγική για τη διακοπή της τελομεράσης, του ενζύμου που αθανατοποιεί τους όγκους.
Πριν από την κυτταρική διαίρεση, οι μεγάλες χορδές του κυττάρου του DNA τυλίγονται σφιχτά σε χρωμοσώματα. Αυτό προστατεύει το γενετικό υλικό του κυττάρου από φυσικές και χημικές βλάβες. Τα άκρα των χρωμοσωμάτων ονομάζονται τελομερή. Αυτές είναι εξειδικευμένες δομές που πρέπει να αναπαραχθούν με κάθε κύκλο διαίρεσης κυττάρων. Αλλά η πλήρης αναπαραγωγή των τελομερών μέχρι τα άκρα των χρωμοσωμάτων απαιτεί επίσης εξειδικευμένους μηχανισμούς, οι οποίοι είναι περιορισμένοι. Τα τελομερή είναι επολύ ευαίσθητα στην οξειδωτική βλάβη, γεγονός που επηρεάζει την ικανότητά τους να αναπαράγουν.
Εξαιτίας αυτού, τα τελομερή συρρικνώνεονται με την πάροδο του χρόνου, περιορίζοντας τη διάρκεια ζωής των κυττάρων. Η μείωση των τελομερών αποτελούν ουσιαστικά την αιτία της γήρανσης των κυττάρων.
Τώρα, ο Joachim Lingner και ο Wareed Ahmed στην EPFL ανακάλυψαν δύο αντιοξειδωτικά ένζυμα που συνεργάζονται για να αποτρέψουν την οξείδωση του τελομερικού DNA στα άκρα των χρωμοσωμάτων. Οι επιστήμονες διέκοψαν και τα δύο ένζυμα, που ονομάζονται PRDX1 και MTH1, σε καρκινικά κύτταρα και διαπίστωσαν ότι τα τελομερή των κυττάρων συρρικνώνονται με κάθε κύκλο κυτταρικής διαίρεσης και τελικά εξαφανίζονται τελείως.
Ένας υποσχόμενος στόχος στη θεραπεία του καρκίνου είναι το ένζυμο τελομεράση. Κανονικά, η τελομεράση αποτρέπει τη μείωση των τελομερών στα γεννητικά και βλαστοκύτταρα, γεγονός που βοηθά στην ανάπτυξη. Αλλά η τελομεράση είναι επίσης πολύ ενεργή σε καρκινικά κύτταρα, διατηρώντας τα τελομερή άθικτα και καθιστώντας τα κύτταρα σχεδόν αθάνατα. Η νέα εργασία δείχνει ότι η διαταραχή του PRDX1 και του MTH1 εμποδίζει την τελομεράση να εξουδετερώσει τη μείωση των τελομερών.
Μέχρι στιγμής, οι προσπάθειες για την αποτελεσματική δέσμευση της τελομεράσης στον καρκίνο δεν έχουν καρποφορήσει. Η ανακάλυψη των συνεργαζόμενων ενζύμων ανοίγει μια νέα ευκαιρία να αποκλειστεί έμμεσα η τελομεράση. “Αντί να αναστέλλει το ίδιο το ένζυμο, στοχεύουμε το υπόστρωμα του – το χρωμόσωμα τελικά καθιστά μη επεκτάσιμο από την τελομεράση”, λέει ο Lingner.