Οι επιστήμονες έχουν αναπτύξει μια τεχνική που τους επιτρέπει να μετρήσουν πόσο τα αντικαρκινικά φάρμακα φτάνουν τους στόχους τους μέσα στο σώμα. Δείχνει τα μεμονωμένα καρκινικά κύτταρα σε όγκο σε πραγματικό χρόνο, αποκαλύπτοντας τα κύτταρα που αλληλεπιδρούν με το φάρμακο και σε ποια κύτταρα δεν φτάνει η δραστική ουσία του φαρμάκου.
Στο μέλλον, τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο Nature Communications, θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους κλινικούς γιατρούς να αποφασίσουν την καλύτερη πορεία και την παράδοση της θεραπείας για ασθενείς με καρκίνο.
Η αποτυχία της χημειοθεραπείας να φτάσει σε όλα τα καρκινικά κύτταρα σε έναν όγκο είναι μια σημαντική αιτία των κακών θεραπευτικών αποτελεσμάτων. Για να μελετήσουμε λεπτομερώς αυτό το πρόβλημα απαιτεί μια τεχνική για την ακριβή μέτρηση του πόσο καλά τα φάρμακα δεσμεύουν τους στόχους τους – το λεγόμενο «εμπλοκή στο φάρμακο-στόχο» – στο σώμα. Οι υπάρχουσες τεχνικές δεν μπορούν να δείξουν ποια κύτταρα έχουν στοχοθετηθεί από καρκινικά φάρμακα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι μετρήσεις λαμβάνονται από βιοψίες υγροποιημένου καρκίνου, έτσι ώστε τα υλικά από διαφορετικά κύτταρα να αναμειγνύονται μεταξύ τους.
Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Francis Crick και του Imperial College London έχουν αναπτύξει έναν τρόπο να μετρήσουν και να απεικονίσουν τη δέσμευση φαρμάκων-στόχων μεμονωμένων κυττάρων μέσα σε έναν όγκο, χρησιμοποιώντας μικροσκόπιο φθορισμού. Χρησιμοποιώντας την τεχνική τους, καταγράφουν πώς το χημειοθεραπευτικό φάρμακο στοχεύει τα καρκινικά κύτταρα ωοθηκών σε ζωντανούς ποντικούς.
Διαπίστωσαν σημαντικές διαφορές στη δέσμευση φαρμάκου-στόχου μεταξύ κυττάρων εντός ενός και μόνο όγκου και μεταξύ διαφορετικών όγκων. Διαπίστωσαν επίσης ότι η δέσμευση των φαρμάκων-στόχων ήταν καλύτερη όταν η δοξορουβικίνη χορηγήθηκε μέσω κοιλιακής έγχυσης αντί για ενδοφλέβια – η προτιμώμενη μέθοδος σήμερα για τους γιατρούς που θεραπεύουν ασθενείς σε πολλές κλινικές.
“Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι σε ένα μοντέλο ποντικού η χορήγηση της δοξορουβικίνης μέσω του αίματος δεν φθάνει σε όλα τα στοχευόμενα κύτταρα του σώματος, γεγονός που θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί αυτό το φάρμακο χημειοθεραπείας είναι μερικώς μόνο αποτελεσματικό σε μερικούς καρκινοπαθείς. Στην κοιλιά που βρίσκεται δίπλα σε όγκους των ωοθηκών βελτίωσε τη στοχοθετημένη δέσμευσή της, αλλά αυτό δεν ήταν ακόμη αρκετό για να σκοτώσει τα καρκινικά κύτταρα », λέει ο Erik Sahai, ανώτερος συγγραφέας του εγγράφου και επικεφαλής ομάδας στο Francis Crick Institute.
“Εάν γνωρίζουμε ότι ένα συγκεκριμένο φάρμακο για τον καρκίνο δεν φτάνει σε όλα τα κύτταρα εντός του όγκου, μπορεί να είναι ότι πρέπει να βρούμε τρόπους βελτίωσης της χορήγησης φαρμάκων σε όλο τον όγκο. Αντίθετα, αν γνωρίζουμε ότι το φάρμακο εμπλέκεται στον στόχο του αλλά εξακολουθεί να μην είναι επαρκώς αποτελεσματική, θα πρέπει να διερευνηθούν διαφορετικά φάρμακα ή συνδυασμοί φαρμάκων».