Μια νέα μελέτη δείχνει ότι τα υπερβακτήρια έχουν βρει τον τρόπο να μεταλλάσσουν τα γονίδιά τους καθιστώντας αδύναμα τα απολυμαντικά των χεριών με βάση το οινόπνευμα. Τα απολυμαντικά χεριών με βάση το οινόπνευμα εισήχθησαν ευρέως στα νοσοκομεία στις αρχές της δεκαετίας του 2000 με στόχο να αναχαιτιστεί η εξάπλωση ανθεκτικών βακτηρίων όπως ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος ανθεκτικός στη μεθικιλλίνη (MRSA) αλλά και ανθεκτικός στη βανκομυκίνη εντερόκοκκος (VRE).
Παρότι τα βακτήρια αυτά έχουν ήδη αναπτύξει ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά, οι ειδικοί θεωρούσαν ότι δεν θα συνέβαινε το ίδιο με το οινόπνευμα – και αυτό διότι το οινόπνευμα σκοτώνει πολύ ταχύτερα τα βακτήρια διαλύοντας τις εξωτερικές μεμβράνες τους.
«Προελαύνει» ο ανθεκτικός εντερόκοκκος
Φαίνεται όμως ότι αυτή η θεωρία μάλλον δεν ήταν σωστή. Παρότι σε γενικό πλαίσιο τα ποσοστά εμφάνισης του MRSA εντός των νοσοκομείων έχουν πέσει κατακόρυφα μετά την εισαγωγή των απολυμαντικών για τα χέρια, τα ποσοστά του VRE έχουν πενταπλασιαστεί. Το γεγονός αυτό γίνεται ακόμη πιο ανησυχητικό με δεδομένο ότι περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς που μολύνονται με VRE εντός νοσοκομείου δεν επιβιώνουν.
Τώρα η νέα μελέτη που διεξήχθη από τον Τίμοθι Στίνερ του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης και τη Λίντσεϊ Γκρέισον του Νοσοκομείου Οστιν και η οποία δημοσιεύθηκε στην πλατφόρμα επιστημονικών δημοσιεύσεων bioRxiv του Εργαστηρίου Cold Spring Harbor δείχνει ότι το βακτήριο VRE έχει αναπτύξει ανθεκτικότητα στα απολυμαντικά.
Προκειμένου να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους οι ερευνητές χρησιμοποίησαν χαρτομάντιλα τα οποία είχαν εμποτίσει με απολυμαντικό χεριών που είχε ως βάση το οινόπνευμα για να απολυμάνουν κλουβιά ποντικιών που είχαν καλυφθεί με δείγματα VRE – τα δείγματα είχαν συλλεχθεί από το 1998 ως το 2012. Όπως είδαν, το απολυμαντικό με οινόπνευμα ήταν 35% λιγότερο αποτελεσματικό στην εξόντωση των δειγμάτων VRE του 2012, όπως φάνηκε από το ποσοστό των ποντικιών που μολύνθηκαν με το βακτήριο όταν μπήκαν στα κλουβιά τους.
Πιο ανθεκτικά τα νεότερα δείγματα
Οι επιστήμονες πήγαν ένα βήμα παραπέρα προσπαθώντας να κατανοήσουν πώς ο εντερόκοκκος ανέπτυξε αυτή την ανθεκτικότητα. Έτσι μελέτησαν 139 δείγματα VRE τα οποία συνελέγησαν από νοσοκομεία της Μελβούρνης μεταξύ του 1998 και του 2015. Τα πιο πρόσφατα δείγματα φάνηκε να είναι 10 φορές πιο ανθεκτικά στο οινόπνευμα σε σύγκριση με τα παλαιότερα, γεγονός που φαινόταν να αντιστοιχεί σε μεταλλάξεις στα γονίδια του VRE τα οποία επεξεργάζονται το οινόπνευμα. Οι μεταλλάξεις αυτές έκαναν τις μεμβράνες του βακτηρίου λιγότερο διαπερατές.
Το VRE πιθανότατα εμφανίζει μεγαλύτερη ανθεκτικότητα από το MRSA στο οινόπνευμα επειδή έχει συνηθίσει να προσαρμόζεται σε αντίξοες συνθήκες όπως οι όξινες περιοχές του εντέρου, σημείωσε ο δρ Στίνερ.
Σύσταση για πιο ισχυρά απολυμαντικά
Με βάση τα ευρήματα οι επιστήμονες συνιστούν τη χρήση απολυμαντικών χεριών που περιέχουν οινόπνευμα σε συνδυασμό με άλλον έναν αντιβακτηριακό παράγοντα όπως η χλωρεξιδίνη. Με τον τρόπο αυτόν θα υπάρχει διπλή γραμμή επίθεσης στα βακτήρια, ανέφερε η δρ Γκρέισον. Παράλληλα και το πλύσιμο των χεριών με σαπούνι είναι μια χρήσιμη τακτική φυσικής απομάκρυνσης των βακτηρίων.