Μια διεθνής ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής την Ελληνίδα επιστήμονα της διασποράς, δρα Μαρία Σπύρου του Τμήματος Αρχαιογενετικής του γερμανικού Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ για την Επιστήμη της Ανθρώπινης Ιστορίας, που έκανε τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Nature Communications”, κατάφερε να «διαβάσει» το DNA του βακτήριου Yersinia pestis, το οποίο προκάλεσε τη θανατηφόρα πανώλη στο άτυχο ζεύγος.
Η αποκωδικοποίηση του γονιδιώματος του αρχαίου βακτηριακού στελέχους θα βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα την εξέλιξη της νόσου, που έγινε γνωστή ως «Μαύρος Θάνατος» στη μεσαιωνική Ευρώπη και η οποία έχει προκαλέσει μερικές από τις χειρότερες επιδημίες στο πέρασμα της ιστορίας.
Το αρχαίο βακτήριο ηλικίας 3.800 ετών είναι πρόγονος αυτού που προκάλεσε την Πανώλη του Ιουστινιανού (μέσα έκτου αιώνα μ.Χ.), τον Μαύρο Θάνατο και τις θανατηφόρες επιδημίες στην Κίνα τον 19ο αιώνα. Αρχικός φορέας της νόσου ήταν οι ψύλλοι, που τη μετέδωσαν στα τρωκτικά και αυτά στους ανθρώπους.
Όπως δήλωσε η Μ.Σπύρου, «το Yersinia pestis είχε ήδη πριν από περίπου 4.000 χρόνια όλα τα γενετικά χαρακτηριστικά που επέτρεπαν την ταχεία εξάπλωση του βακτηρίου από τους ψύλλους στα τρωκτικά, στους ανθρώπους και στα άλλα θηλαστικά». Η πανούκλα – η καταγωγή της οποίας περιβάλλεται ακόμη με μυστήριο- δεν έχει εξαφανισθεί από τον κόσμο μέχρι σήμερα. Υπάρχει σε αρκετές χώρες και δεν εκλείπουν οι φόβοι για μια μελλοντική επανεμφάνισή της.
Όλα ξεκίνησαν όταν δύο σκελετοί θαμμένοι μαζί σε ένα τάφο στην περιοχή της Σαμάρας στη Ρωσία, οι οποίοι ανήκουν σε δύο ανθρώπους που πέθαναν από βουβωνική πανώλη (πανούκλα) πριν από περίπου 3.800 χρόνια και αποτελούν τα αρχαιότερα γνωστά περιστατικά της τρομερής λοιμώδους νόσου, αποκάλυψαν τα μυστικά τους στους επιστήμονες. Είναι η πρώτη φορά που υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι η νόσος «θέριζε» ήδη από την Εποχή του Χαλκού, 1.000 χρόνια νωρίτερα από ό,τι πίστευαν οι επιστήμονες έως τώρα.