Ερευνητές από το πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες έχουν πλέον αποκαλύψει ότι τα αστροκύτταρα, ένα είδος κυττάρων του εγκεφάλου που υποστηρίζει και προστατεύει τους νευρώνες, δεν είναι όλα το ίδιο.
Τα ευρήματά τους, που δημοσιεύονται στην επιστημονική επιθεώρηση Neuron , θα πρέπει να διευκολύνουν τους ερευνητές να μελετήσουν πώς τα αστροκύτταρα σχετίζονται με νοσήματα, ή να αναπτύξουν φάρμακα που στοχεύουν σε μικρά υποσύνολα των αστροκυττάρων, είπε ο Baljit Khakh, καθηγητής φυσιολογίας και νευροβιολογίας στο UCLA και συγγραφέας της μελέτης.
«Εδώ και 50 χρόνια, τα εγχειρίδια ανέφεραν ότι τα αστροκύτταρα παντού στον εγκέφαλο ήταν σε μεγάλο βαθμό ταυτόσημα», δήλωσε ο Khakh. «Έχουμε τώρα ανακαλύψει ότι τα αστροκύτταρα σε διακριτά κυκλώματα του εγκεφάλου είναι διαφορετικά, και έχουμε αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο πακέτο εργαλείων για να εξερευνήσουμε τη βιολογία και την πολυμορφία των αστροκυττάρων.»
Σε αντίθεση με τους νευρώνες, τα αστροκύτταρα στον εγκέφαλο δεν επεξεργάζονται άμεσα τις πληροφορίες, αποθηκεύουν αναμνήσεις ή ασκούν τον έλεγχο των κινήσεων του σώματος. Αντ ‘αυτού, τα αστροκύτταρα – τα οποία έχουν περιγραφεί ως έχοντα κολλοειδή υφή – είναι γνωστό ότι συνθέτουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, προσδίδουν δομή στον εγκέφαλο, μεταφέρουν θρεπτικά συστατικά σε νευρώνες, και ρυθμίζουν τη συγκέντρωση ορισμένων μορίων μεταξύ των νευρώνων.
Μπορούν επίσης να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στο να βοηθήσουν την ίδια την επισκευή του εγκεφάλου μετά από τραυματικές κακώσεις, εγκεφαλικά επεισόδια ή λοιμώξεις. Και μελέτες έχουν δείξει δεσμούς μεταξύ της απομείωσης των αστροκυττάρων και νοσημάτων του κεντρικού νευρικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένων της νόσου Huntington, της πλάγιας αμυοτροφικής σκλήρυνσης, της σκλήρυνσης κατά πλάκας και της νόσου Αλτσχάιμερ.
«Ουσιαστικά όλα τα νοσήματα του εγκεφάλου ενδέχεται να εμπεριέχουν μία συνιστώσα αστροκυττάρων», δήλωσε ο Khakh. «Αλλά δεν είχαν διερευνηθεί πολύ, επειδή ακριβώς δεν υπήρχαν αρκετά καλές μεθόδους για να τα μελετήσουν.»
Για να ελεγχθεί η μακροχρόνια θεωρία ότι τα αστροκύτταρα σε όλο τον εγκέφαλο έχουν τις ίδιες ιδιότητες και λειτουργίες, ο Khakh και οι συνεργάτες του εξέτασαν τα αστροκύτταρα σε δύο περιοχές του εγκεφάλου ποντικών, στο πλαγιοπίσθιο ραβδωτό σώμα και στην περιοχή CA1 του ιππόκαμπου, που είναι γνωστό ότι είναι αρκετά διαφορετικές στις λειτουργίες τους και στους τύπους των νευρώνων που περιέχουν (η πρώτη εμπλέκεται στον έλεγχο της κίνησης, ενώ η δεύτερη βοηθά στη θεμελίωση της μακροπρόθεσμης μνήμης). Οι επιστήμονες εκτέλεσαν δεκάδες εις βάθος δοκιμασίες επί των αστροκυττάρων από αυτές τις περιοχές του εγκεφάλου. Η ομάδα του Khakh διαπίστωσε ότι τα αστροκύτταρα στο ραβδωτό σώμα και τον ιππόκαμπο είχαν διαφορές που επηρεάζουν τον τρόπο που λειτουργούν και πώς αλληλεπιδρούν με τους νευρώνες.