Kαινοτόμος Tεχνολογία: Κατά την τελευταία δεκαετία, ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) έχει αναγνωριστεί όλο και περισσότερο ως σημαντική αιτία ορισμένων καρκίνων της κεφαλής και του τραχήλου – για παράδειγμα, τα στοιχεία δείχνουν ότι προκαλεί το 70% των καρκίνων του στοματοφάρυγγα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Επιπλέον, τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, η επίπτωση των καρκίνων που οφείλονται στον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων HPV έχει αυξηθεί σημαντικά παγκοσμίως και στις ΗΠΑ. Ενώ υπάρχουν καθιερωμένα εργαλεία ελέγχου, καθώς και εμβόλια, για τους καρκίνους που οφείλονται στον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων HPV, όπως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, υπάρχουν λιγότεροι πόροι για τους καρκίνους κεφαλής και τραχήλου που οφείλονται στον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων HPV. Ως αποτέλεσμα, οι ερευνητές εργάζονται με αίσθημα επείγοντος για την ανάπτυξη καινοτόμων θεραπευτικών ουσιών για τη θεραπεία τους.
Ένα πρωτοποριακό θεραπευτικό φάρμακο έχει δείξει σημαντική υπόσχεση σε μια κλινική δοκιμή φάσης 1 με επικεφαλής τον Antonio Jimeno, MD, Ph.D., συνεπικεφαλής του Προγράμματος Αναπτυξιακών Θεραπευτικών του Κέντρου Καρκίνου του Πανεπιστημίου του Κολοράντο και της επιχορήγησης SPORE του Κέντρου Καρκίνου του CU για τον καρκίνο κεφαλής και τραχήλου. Τα αποτελέσματα της έρευνας που δημοσιεύονται σήμερα δείχνουν ότι μια τεχνολογία μικρορευστοποίησης που χρησιμοποιείται σε μονοπύρηνα κύτταρα περιφερικού αίματος (PBMC), έναν τύπο ανοσοποιητικών κυττάρων, συμβάλλει στη διέγερση της αντικαρκινικής δραστηριότητας σε έναν υποτύπο καρκίνου HPV16-θετικών καρκίνων, συμπεριλαμβανομένων των καρκίνων κεφαλής και τραχήλου, τραχήλου της μήτρας και πρωκτού. “Αυτή η τεχνολογία είναι αρκετά νέα”, εξηγεί ο Jimeno. “Σε αντίθεση με άλλες κυτταρικές θεραπείες που απαιτούν τη γενετική τροποποίηση των κυττάρων του ασθενούς, αυτή περιλαμβάνει έναν διαφορετικό τρόπο χειρισμού των κυττάρων που δεν οδηγεί σε γενετικές τροποποιήσεις. Κάνει τη διαδικασία ταχύτερη και ίσως πιο ευέλικτη ως προς το κατά τι μπορείτε να κατευθύνετε τα κύτταρα”.
“Στέλνοντάς τα σε στρατόπεδο εκπαίδευσης”
Η έρευνα αυτή παρακινήθηκε, εν μέρει, από τη συνειδητοποίηση ότι οι άνθρωποι που διαγιγνώσκονται με ορισμένους καρκίνους κεφαλής και τραχήλου που προκαλούνται από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων HPV δεν έχουν πολλές συμβατικές θεραπευτικές επιλογές. “Γνωρίζουμε πολύ καλά αυτή την κατάσταση, γι’ αυτό και έχουμε μια μεγάλη ομάδα ερευνητών που διεξάγουν κλινικές δοκιμές ανοσοθεραπείας και κυτταρικής θεραπείας, ώστε ελπίζουμε ότι σύντομα θα είμαστε σε θέση να προσφέρουμε στους ασθενείς πιο αποτελεσματικές και λιγότερο τοξικές επιλογές”, λέει ο Jimeno. Η κλινική δοκιμή φάσης 1 επικεντρώθηκε σε ασθενείς με έναν υποτύπο συμπαγών όγκων θετικών στον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων HPV16. Οι συμμετέχοντες κάθισαν για μια διαδικασία που ονομάζεται αφέρωση, η οποία περιλαμβάνει την αφαίρεση ολικού αίματος και την τοποθέτησή του σε φυγόκεντρο για να διαχωριστεί το ολικό αίμα στα επιμέρους τμήματά του. Ο στόχος της συνεδρίας της απόφασης είναι η απόκτηση 5 έως 10 δισεκατομμυρίων μονοπύρηνων κυττάρων περιφερικού αίματος PBMCs. Τα μονοπύρηνα κύτταρα περιφερικού αίματος PBMCs στάλθηκαν στη συνέχεια σε ένα εργαστήριο για να εκπαιδευτούν να βρίσκουν και να σκοτώνουν τα καρκινικά κύτταρα που προκαλούνται από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων HPV, “ουσιαστικά στέλνοντάς τα σε στρατόπεδο εκγύμνασης ώστε να μάθουν πώς να βρίσκουν και να επιτίθενται στον καρκίνο”, λέει ο Jimeno.
Χρησιμοποιώντας την τεχνολογία Cell Squeeze, τα μονοπύρηνα κύτταρα περιφερικού αίματος PBMCs στάλθηκαν μέσα από πολύ στενά κανάλια που άνοιξαν πόρους στην επιφάνειά τους. Στη συνέχεια, τα κύτταρα τροφοδοτήθηκαν με ένα πεπτίδιο, ή ένα κομμάτι πρωτεΐνης, που σχετίζεται με τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων HPV -ένα από αυτά που συνήθως αναγνωρίζουν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος- έτσι ώστε να μάθουν να τον αναγνωρίζουν και να δημιουργούν μια μνήμη του. Ο στόχος της διαδικασίας είναι να βοηθήσει να διασφαλιστεί ότι την επόμενη φορά που αυτά τα κύτταρα θα συναντήσουν καρκινικά κύτταρα που οδηγούνται από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων HPV, θα επιτεθούν. Μόλις τα κύτταρα πέρασαν από τη διαδικασία Cell Squeeze, εγχύθηκαν ξανά στους ασθενείς κατά τη διάρκεια μιας ωριαίας θεραπευτικής συνεδρίας στα εξωτερικά ιατρεία. Η διαδικασία αυτή συνέβαινε κάθε 21 ημέρες και δεν απαιτούσε από τους ασθενείς να λαμβάνουν ταυτόχρονα ανοσοκαταστολή ή χημειοθεραπεία.
Ελπιδοφόρα αποτελέσματα
“Είναι πολύ νωρίς στη διαδικασία με αυτή την τεχνολογία, αλλά τα αποτελέσματα που παρατηρήσαμε σε αυτή τη δοκιμή φάσης 1 είναι ελπιδοφόρα”, λέει ο Jimeno. “Το γεγονός ότι τα κύτταρα προέρχονται από το αίμα του ίδιου του ασθενούς σημαίνει ότι η απόρριψη δεν πρόκειται να αποτελέσει πρόβλημα. Επίσης, το γεγονός ότι δεν έχουν τροποποιηθεί γενετικά στην επιφάνειά τους καθιστά λιγότερο πιθανό να προσελκύσουν την ανεπιθύμητη προσοχή του ανοσοποιητικού συστήματος”. Ενώ ορισμένοι συμμετέχοντες στη μελέτη παρουσίασαν ήπιες παρενέργειες, όπως κόπωση, εξάνθημα ή μια ελαφρά ανοσολογική αντίδραση, “η τοξικότητα θεωρήθηκε διαχειρίσιμη και υπερκαλύφθηκε σημαντικά από τα οφέλη”, λέει ο Jimeno. “Κάναμε βιοψίες πριν και μετά τη θεραπεία, και μετά τη θεραπεία μπορούσαμε να δούμε αυτά τα τροποποιημένα κύτταρα που είχαμε δώσει πίσω στον ασθενή, και είχαν ενεργοποιηθεί και κατά κάποιον τρόπο “μασούσαν” τα καρκινικά κύτταρα. “Το πιο σημαντικό είναι ότι είχαμε κάποιους ασθενείς εδώ στο Κολοράντο που έλαβαν τη θεραπεία για σχεδόν ένα χρόνο και η ασθένειά τους παρέμεινε σταθερή. Για τους καρκινοπαθείς που έχουν εξαντλήσει άλλες επιλογές, το να μπορούν να βρίσκονται σε μια θεραπεία χωρίς πολύ σοβαρές παρενέργειες, που δεν απαιτεί παραμονή στο νοσοκομείο ή συμπληρωματική χημειοθεραπεία, είναι μια πολύ ελκυστική επιλογή”. Μετά τη δοκιμή φάσης 1, βρίσκεται σε εξέλιξη μια δοκιμή φάσης 1Β που συνδυάζει κύτταρα πρώτης γενιάς και ανοσοθεραπείες. Πρόσφατα άνοιξε μια άλλη μελέτη που λειτουργεί με μια δεύτερη γενιά των μονοπύρηνων κυττάρων περιφερικού αίματος PBMCs που παρασκευάζονται με βελτιωμένο τρόπο, λέει ο Jimeno. Επιπλέον, τα κριτήρια ένταξης για τη μελέτη με μονοπύρηνα κύτταρα περιφερικού αίματος PBMC δεύτερης γενιάς είναι πολύ ευρύτερα.
Επειδή η διαδικασία δεν απαιτεί γενετικές τροποποιήσεις, λέει ο Jimeno, είναι γρήγορη και ευέλικτη και έχει δυνατότητες για άλλους τύπους καρκίνου. “Η υπόσχεση αυτών των κυτταρικών τεχνολογιών είναι ότι πολλές από αυτές αναπτύσσονται με τέτοιον τρόπο ώστε να μπορούν πραγματικά να παραχθούν στο σημείο παράδοσης”, εξηγεί ο Jimeno. “Μπορούμε να οραματιστούμε ένα μέλλον όπου αυτές ή παρόμοιες προσεγγίσεις θα λειτουργούν και όπου θα έχουμε μικρούς επεξεργαστές σε τοπικό επίπεδο -για παράδειγμα, στο Gates Biomanufacturing Facility εδώ στην πανεπιστημιούπολη- ώστε να μειώνουμε τους χρόνους αναμονής των ασθενών. Θα μπορούσαμε δυνητικά να προσφέρουμε μια θεραπεία που θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί πολύ σύντομα μετά τη συλλογή των κυττάρων ενός ασθενούς. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά συναρπαστικό πεδίο και γι’ αυτό ενδιαφερόμαστε τόσο πολύ και εργαζόμαστε σκληρά για να το προωθήσουμε”.