Στρεπτόκοκκος Α: Κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου 2022-2023 η Δανία παρουσίασε έξαρση των λοιμώξεων που προκαλούνται από στρεπτόκοκκους της ομάδας Α (GAS), συμπεριλαμβανομένων των πιο επικίνδυνων, επεμβατικών τύπων λοιμώξεων (iGAS). Η επίπτωση των iGAS είναι υψηλότερη μεταξύ των ηλικιωμένων, αλλά η μεγαλύτερη σχετική αύξηση σε σχέση με τις προηγούμενες περιόδους παρατηρήθηκε μεταξύ των παιδιών. Η μελέτη παρουσιάζεται στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Κλινικής Μικροβιολογίας & Λοιμωδών Νοσημάτων (ECCMID 2023, Κοπεγχάγη, 15-18 Απριλίου), από τους Thor Bech Johannesen και Steen Hoffmann, Statens Serum Institut, Κοπεγχάγη, Δανία, και τους συνεργάτες τους.
Μετά την εφαρμογή μέτρων αποκλεισμού για την πρόληψη της εξάπλωσης της COVID-19 τον Μάρτιο του 2020, ο αριθμός των διεισδυτικών λοιμώξεων που προκαλούνται από GAS, συμπεριλαμβανομένων των πιο επικίνδυνων διεισδυτικών τύπων (iGAS), μειώθηκε. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια του Νοεμβρίου του 2022, σημειώθηκε αυξανόμενος αριθμός αυτών των λοιμώξεων σε όλες τις περιοχές της Δανίας, με τα ποσοστά επίπτωσης να φτάνουν τις τρεις φορές τα επίπεδα πριν από το κλείδωμα τον Ιανουάριο-Μάρτιο του 2023. Ενώ δεν υπάρχει πολιτική για την υποχρεωτική αναφορά των λοιμώξεων από GAS στη Δανία, τα κλινικά μικροβιολογικά εργαστήρια σε εθνικό επίπεδο υποβάλλουν απομονωμένα iGAS στο Statens Serum Institut (SSI) για περαιτέρω χαρακτηρισμό σε εθελοντική βάση. Από το 2018 περίπου το 90% όλων των περιπτώσεων iGAS στη Δανία υποβάλλονται στο Ινστιτούτο ορού της Δανίας (Statens Serum Institut) SSI για την αλληλούχιση ολόκληρου του γονιδιώματος (WGS). Για την περίοδο από το 2018 έως τον Μάρτιο του 2023, οι συγγραφείς εξήγαγαν αυτά τα δεδομένα WGS και όλες τις εγγραφές από τη Δανική Βάση Δεδομένων Μικροβιολογίας (MiBa) με καλλιεργητικά αποδεδειγμένο GAS και iGAS (το διηθητικό GAS ορίζεται ως GAS που απομονώνεται από ανατομική περιοχή που θα έπρεπε να είναι αποστειρωμένη). Επαναλαμβανόμενα δείγματα από τον ίδιο ασθενή είτε GAS είτε iGAS εντός περιόδου 30 ημερών αποκλείστηκαν. Η δυνητική ημερομηνία θανάτου συλλέχθηκε από το δανικό σύστημα ληξιαρχικής καταγραφής. Η επίπτωση του GAS καθώς και του iGAS μειώθηκε σημαντικά μετά τους περιορισμούς τον Μάρτιο του 2020. Η επίπτωση και των δύο παρέμεινε σε χαμηλά επίπεδα έως τον Οκτώβριο του 2022 και στη συνέχεια αυξήθηκε δραματικά τον Δεκέμβριο του 2022, με κορύφωση μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου 2023. Η επίπτωση του iGAS ήταν υψηλότερη στις ηλικιακές ομάδες 65-84 ετών (4,0/100.000) και 85+ ετών (5,2/100.000). Οι θάνατοι από iGAS σε απόλυτους αριθμούς έχουν επίσης αυξηθεί, αλλά τα ποσοστά θνησιμότητας για όλες τις ηλικιακές ομάδες ήταν παρόμοια με τις προηγούμενες περιόδους (περίπου 15% συνολικά και 30% σε άτομα ηλικίας 85 ετών και άνω – τα ποσοστά στα παιδιά είναι χαμηλά και ποικίλλουν λόγω των χαμηλών απόλυτων αριθμών).
Τα στελέχη ST28 emm1 (επίσης γνωστό ως Μ1) και ST36 emm12, τα οποία και τα δύο απουσίαζαν ουσιαστικά από τον Απρίλιο του 2020, αντιπροσώπευαν το 53% και το 28%, αντίστοιχα, των λοιμώξεων από iGAS το 2023. Μια νέα υποπαραλλαγή του Μ1 εμφανίστηκε το 2022 και έγινε η κυρίαρχη υποπαραλλαγή το 2023, αντιπροσωπεύοντας το 30% όλων των περιπτώσεων iGAS. Εκτός από ένα ξεχωριστό γονιδίωμα πυρήνα, αυτή η παραλλαγή χαρακτηρίζεται από την απόκτηση ενός βακτηριοφάγου που φέρει τον παράγοντα virulence SpeC, μια γνωστή βασική εξωτοξίνη. Από τις αρχικές αναλύσεις, η νέα υποπαραλλαγή Μ1 δεν φαίνεται να είναι σημαντικά πιο ιογενής από άλλες παραλλαγές Μ1 που κυκλοφορούν στη Δανία, ωστόσο, οι παραλλαγές Μ1 γενικά είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν διεισδυτική νόσο και οι ασθενείς με iGAS που έχουν μολυνθεί με παραλλαγές Μ1 χρειάζονται συχνότερα εντατική φροντίδα. Δεν διαπιστώθηκε σημαντική διαφορά στα ποσοστά θνησιμότητας για τις επιμέρους παραλλαγές. Οι συγγραφείς καταλήγουν στο συμπέρασμα: “Από τον Δεκέμβριο του 2022, η επίπτωση των περιπτώσεων iGAS στη Δανία είναι ασυνήθιστα υψηλή, εν μέρει λόγω της εμφάνισης μιας νέας υποπαραλλαγής Μ1, η οποία ευθύνεται για το 30% των περιπτώσεων iGAS το 2023. Παρόλο που ένα μεγάλο ποσοστό των παραλλαγών που κυκλοφορούν σήμερα στη Δανία έχει υψηλή ικανότητα ιογένεσης, εκτιμούμε ότι η τρέχουσα έξαρση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην εκτεταμένη διάδοση στην κοινότητα, ενδεχομένως σε συνδυασμό με ένα χαμηλό επίπεδο ανοσίας στον γενικό πληθυσμό μετά από δύο χρόνια εξαιρετικά χαμηλών ποσοστών επίπτωσης”.