Αλλά σε πληθυσμούς με συγκεκριμένο κίνδυνο -για παράδειγμα, σε ορισμένες οικογενείς μορφές σκλήρυνσης κατά πλάκας- τα σημάδια αυτά θα βοηθήσουν στην έγκαιρη προειδοποίηση και ίσως οδηγήσουν σε θεραπευτική παρέμβαση.
Σκλήρυνση κατά Πλάκας: Τι θα γινόταν αν οι βιολογικοί μηχανισμοί που προκαλούν την πολλαπλή σκλήρυνση ενεργοποιούνταν χρόνια πριν από την κλινική διάγνωση; Αυτό προτείνει μια ομάδα του Paris Brain Institute σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Neurology. Οι ερευνητές δείχνουν ότι, σε πληθυσμιακή κλίμακα, η συχνότητα διαταραχών όπως η κατάθλιψη, η δυσκοιλιότητα και οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος συνδέεται με τη διάγνωση της σκλήρυνσης κατά πλάκας πέντε χρόνια αργότερα. Τα αποτελέσματα αυτά σκιαγραφούν μια προδρομική φάση της νόσου, αλλά σε αυτό το στάδιο δεν επιτρέπουν την ανάπτυξη μιας τεχνικής έγκαιρης ανίχνευσης.
Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μια νευρολογική ασθένεια κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στη μυελίνη, το προστατευτικό περίβλημα των νευρικών ινών, το οποίο παίζει κρίσιμο ρόλο στη διάδοση των νευρικών ερεθισμάτων μεταξύ του εγκεφάλου και των περιφερικών οργάνων. Στη Γαλλία, 120.000 άτομα πάσχουν από σκλήρυνση κατά πλάκας, η διαχείριση της οποίας έχει βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία δέκα χρόνια. Δυστυχώς, δεν υπάρχει ακόμη καμία θεραπεία -και καμία θεραπευτική λύση για το 15% των ασθενών με προοδευτική μορφή. “Μία από τις μεγαλύτερες δυσκολίες με την πολλαπλή σκλήρυνση είναι ότι δεν παρατηρούμε αυστηρή αντιστοιχία μεταξύ της σοβαρότητας των βλαβών στις νευρικές ίνες και των συμπτωμάτων των ασθενών. Αυτό περιορίζει σημαντικά την ικανότητά μας να προβλέψουμε την πορεία της νόσου”, εξηγεί η καθηγήτρια Céline Louapre, νευρολόγος στο νοσοκομείο Pitié-Salpêtrière και επικεφαλής του κέντρου κλινικών ερευνών του Ινστιτούτου Εγκεφάλου του Παρισιού. “Η πρόκληση σήμερα είναι να ανιχνεύσουμε τη νόσο όσο το δυνατόν νωρίτερα, πολύ πριν οι βλάβες γίνουν ορατές στη μαγνητική τομογραφία, με την ελπίδα να καθυστερήσουμε την εμφάνιση της αναπηρίας”. Αρκετές μελέτες έχουν ήδη υποδείξει ότι, σε ορισμένους ασθενείς, τα ανεπαίσθητα συμπτώματα ήταν παρόντα έως και δέκα χρόνια πριν από τη διάγνωση. Αυτό που απέμενε ήταν να ποσοτικοποιηθεί αυτό το φαινόμενο σε πληθυσμιακή κλίμακα, ώστε να οριστεί αυστηρά η “προδρομική φάση” της σκλήρυνσης κατά πλάκας, δηλαδή μια περίοδος κατά την οποία η νόσος εκδηλώνεται διακριτικά. Επιπλέον, η καλύτερη κατανόηση των πρώιμων συμπτωμάτων της σκλήρυνσης κατά πλάκας θα μπορούσε να βοηθήσει τους ερευνητές να εντοπίσουν την ακριβή στιγμή κατά την οποία αρχίζει η φλεγμονώδης διαδικασία που προκαλεί βλάβες στο κεντρικό νευρικό σύστημα.
Αξιοποίηση μαζικών επιδημιολογικών δεδομένων
Για τον σκοπό αυτό, ο Pr. Céline Louapre, συνοδευόμενη από τους Octave Guinebretière και Thomas Nedelac, συνέκρινε τα δεδομένα υγείας 20.174 ασθενών με σκλήρυνση κατά πλάκας, 54.790 ασθενών χωρίς σκλήρυνση κατά πλάκας και 37.814 ασθενών που πάσχουν από δύο αυτοάνοσα νοσήματα τα οποία, όπως και η σκλήρυνση κατά πλάκας, προσβάλλουν κυρίως γυναίκες και νεαρούς ενήλικες – συγκεκριμένα 30.477 ασθενείς με νόσο του Crohn και 7.337 με λύκο. Χρησιμοποιώντας ανώνυμα ιατρικά αρχεία από το δίκτυο βελτίωσης της υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (THIN), η ομάδα ανέλυσε την πορεία της υγείας αυτών των ασθενών, εστιάζοντας στη συχνότητα 113 κοινών συμπτωμάτων και ασθενειών κατά τη διάρκεια πέντε ετών πριν και πέντε ετών μετά τη διάγνωση. Μια παρόμοια περίοδος αναφοράς χρησιμοποιήθηκε για τους ασθενείς ελέγχου χωρίς αυτοάνοσο νόσημα. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι πέντε συμπτώματα σχετίζονταν σημαντικά με τη μετέπειτα διάγνωση της σκλήρυνσης κατά πλάκας: κατάθλιψη, σεξουαλικές διαταραχές, δυσκοιλιότητα, κυστίτιδα και άλλες λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος. “Η συσχέτιση αυτή ήταν αρκετά ισχυρή σε στατιστικό επίπεδο ώστε να δηλώσουμε ότι πρόκειται για πρώιμα κλινικά προειδοποιητικά σημάδια, που πιθανώς σχετίζονται με βλάβες στο νευρικό σύστημα, σε ασθενείς που αργότερα θα διαγνωστούν με πολλαπλή σκλήρυνση”, εξηγεί η καθηγήτρια Céline Louapre. “Η υπερεκπροσώπηση αυτών των συμπτωμάτων παρέμεινε και μάλιστα αυξήθηκε κατά τη διάρκεια των πέντε ετών μετά τη διάγνωση”.
Ρίχνοντας φως στην πορεία της νόσου
Ωστόσο, αυτά τα πέντε συμπτώματα εμφανίστηκαν επίσης στην πρόδρομη φάση του λύκου και της νόσου του Crohn, πράγμα που σημαίνει ότι δεν είναι ειδικά για τη σκλήρυνση κατά πλάκας. Το πιο σημαντικό είναι ότι είναι, επίσης, ευρέως διαδεδομένα σε υγιείς ανθρώπους. “Αυτά τα σημάδια από μόνα τους δεν αρκούν για την έγκαιρη διάγνωση, αλλά σίγουρα θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα τους μηχανισμούς της σκλήρυνσης κατά πλάκας -η οποία έχει πολλές αιτίες- και να ανασυνθέσουμε τη φυσική της ιστορία”, προσθέτει. “Τέλος, αυτά τα νέα δεδομένα υποστηρίζουν την ιδέα ότι η νόσος αρχίζει πολύ πριν από την εμφάνιση των κλασικών νευρολογικών συμπτωμάτων”. Μόνον ένα ελάχιστο κλάσμα των ανθρώπων που εμφανίζουν κατάθλιψη, σεξουαλικά προβλήματα, δυσκοιλιότητα και λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος θα διαγνωστούν με αυτοάνοσο νόσημα λίγα χρόνια αργότερα. Αλλά σε πληθυσμούς με συγκεκριμένο κίνδυνο -για παράδειγμα, σε ορισμένες οικογενείς μορφές σκλήρυνσης κατά πλάκας- τα σημάδια αυτά θα βοηθήσουν στην έγκαιρη προειδοποίηση και ίσως οδηγήσουν σε θεραπευτική παρέμβαση.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον ΚόσμοΑκολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο κανάλι μας στο YouTube
