Oστεοαρθρίτιδα: Οι επιστήμονες του Ινστιτούτου Αναγεννητικής Ιατρικής Wake Forest (Wake Forest Institute for Regenerative Medicine) (WFIRM) δημιούργησαν μια πολλά υποσχόμενη ενέσιμη κυτταρική θεραπεία για τη θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας, η οποία μειώνει τη φλεγμονή και παράλληλα αναγεννά τον αρθρικό χόνδρο. Η οστεοαρθρίτιδα, που πρόσφατα χαρακτηρίστηκε από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων ως κρίση δημόσιας υγείας, επηρεάζει περισσότερα από 520 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως που αντιμετωπίζουν πόνο και φλεγμονή.
Η οστεοαρθρίτιδα προκαλείται συνήθως από μηχανική ή τραυματική καταπόνηση στην άρθρωση, οδηγώντας σε κατεστραμμένο χόνδρο που δεν μπορεί να επιδιορθωθεί με φυσικό τρόπο. “Χωρίς καλύτερη κατανόηση του τι οδηγεί στην έναρξη και την εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας, η αποτελεσματική θεραπεία είναι περιορισμένη”, δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας Johanna Bolander του WFIRM. “Αρχικά, μελετήσαμε τι πάει στραβά στις οστεοαρθριτικές αρθρώσεις, συγκρίναμε αυτές τις διαδικασίες με λειτουργικά περιβάλλοντα και χρησιμοποιήσαμε αυτές τις πληροφορίες για να αναπτύξουμε μια θεραπεία με ανοσοθεραπευτικά κύτταρα”. Η οστεοαρθρίτιδα είναι μια ασθένεια του συστήματος των αρθρώσεων. Η άρθρωση περιλαμβάνει μια αρθρική μεμβράνη – έναν συνδετικό ιστό που επενδύει την εσωτερική επιφάνεια της άρθρωσης. Η μεμβράνη λειτουργεί για την προστασία της άρθρωσης και εκκρίνει ένα λιπαντικό υγρό γεμάτο με κυτταρικά στοιχεία που απαιτούνται για τη διατήρηση ενός υγιούς περιβάλλοντος και την παροχή κίνησης χωρίς τριβές. Στις υγιείς αρθρώσεις, όταν συμβαίνει ένας τραυματισμός, το σώμα επιστρατεύει μια στρατιά φλεγμονωδών κυττάρων και τα στέλνει στο σημείο του τραυματισμού για να συμβάλουν στον καθαρισμό των κατεστραμμένων ιστών. Στην οστεοαρθριτική άρθρωση, ωστόσο, ένας τραυματικός τραυματισμός οδηγεί σε φλεγμονή του αρθρικού υμένα και βλάβη του χόνδρου. “Με την πάροδο του χρόνου, η φλεγμονή επιδεινώνεται, οδηγώντας σε υποβάθμιση του χόνδρου που επενδύει τα οστά της άρθρωσης και σε χρόνια φλεγμονή στους γύρω ιστούς. Για τους ασθενείς, αυτό προκαλεί έντονο πόνο, πρήξιμο και συχνά περιορίζει τις καθημερινές δραστηριότητες”, δήλωσε ο συν-συγγραφέας Gary Poehling, MD, ορθοπεδικός χειρουργός στο Atrium Health Wake Forest Baptist.
Για τη μελέτη αυτή, που δημοσιεύθηκε στο Επιστημονικές Πρόοδοι (Science Advances), το περιοδικό της Αμερικανικής Ένωσης για την Προώθηση της Επιστήμης, η ερευνητική ομάδα έθεσε ως στόχο να διερευνήσει τι συμβαίνει στο περιβάλλον της οστεοαρθριτικής άρθρωσης που εμποδίζει τη διαδικασία επούλωσης. “Αξιολογήσαμε αν ο κυτταρικός πληθυσμός που υπάρχει στο περιβάλλον του αρθρικού υγρού δεν έχει την ικανότητα να συμβάλει στη λειτουργική αποκατάσταση των ιστών ή αν υπάρχει κάτι στο περιβάλλον που εμποδίζει την ικανότητά τους να το κάνουν”, δήλωσε ο Gustavo Moviglia, Ph.D., ερευνητής του WFIRM. Η ομάδα απομόνωσε κύτταρα από το αρθρικό υγρό οστεοαρθριτικών ασθενών, διαχώρισε τα κύτταρα από το υγρό και τα διερεύνησε μόνα τους, αλλά και παρουσία του αυτόλογου υγρού. Διαχωρισμένα από το υγρό, είδαν ότι τα κύτταρα είχαν την ικανότητα να υποβάλλονται σε διεργασίες που απαιτούνται για τη λειτουργική αποκατάσταση των ιστών. Όταν πρόσθεσαν ένα μικρό ποσοστό του υγρού πίσω στη δοκιμασία κυτταροκαλλιέργειας, οι ικανότητες των κυττάρων ήταν μειωμένες -δεν μπορούσαν να κάνουν τη δουλειά τους- γεγονός που υποδηλώνει ότι το συγκεκριμένο οστεοαρθριτικό περιβάλλον τα σταματά. Με βάση αυτά τα ευρήματα και τα όσα είναι γνωστά για τη λειτουργική αποκατάσταση των ιστών, σχεδιάστηκε μια κυτταρική θεραπεία που μπορεί να ξεπεράσει το φλεγμονώδες περιβάλλον και να αναγεννήσει επίσης τον χόνδρο. “Τα ενεργοποιημένα ανοσοκύτταρα του χόνδρου που στοχεύουν στη φλεγμονή, σε συνδυασμό με τα προγονικά κύτταρα βοηθούν στην αναγέννηση των ιστών”, δήλωσε ο Anthony Atala, MD, ανώτερος συγγραφέας και διευθυντής του WFIRM.
“Πρόκειται πραγματικά για μια δυναμική επικοινωνία μεταξύ αυτών των δύο κυτταρικών πληθυσμών που είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματικότητα της θεραπείας”. Ο συνδυασμός των κυττάρων οδηγεί σε ταυτόχρονη θεραπεία πολλών από τις πτυχές που εμπλέκονται στην οστεοαρθρίτιδα: αρθρική φλεγμονή, αποικοδόμηση του χόνδρου, υποχόνδρια οστική σκλήρυνση και εννεύρωση των αισθητήριων νευρώνων του πόνου. Η θεραπεία δοκιμάστηκε σε προκλινικό μοντέλο και διαπιστώθηκε ότι έχει την ικανότητα να αναστρέφει τη βλάβη του χόνδρου στον αρθρικό υμένα και να μειώνει επίσης τη φλεγμονή. Για την αξιολόγηση της κλινικής αποτελεσματικότητας, διεξήχθη μια μελέτη συμπονετικής χρήσης σε εννέα ασθενείς με επιβεβαιωμένη οστεοαρθρίτιδα, οι οποίοι έλαβαν από μία ή δύο ενέσεις ο καθένας. Η αποτελεσματικότητα αξιολογήθηκε μέσω της βαθμολόγησης του πόνου και της λειτουργικής διαβίωσης, των μαγνητικών τομογραφιών πριν και μετά τη θεραπεία και ελήφθη βιοψία από έναν ασθενή. Μετά τη θεραπεία, οι ασθενείς παρουσίασαν βελτιωμένη ποιότητα ζωής, ικανότητα συμμετοχής σε ψυχαγωγικές δραστηριότητες και μειωμένο πόνο. Επιπλέον, οι μελέτες μαγνητικής τομογραφίας επιβεβαίωσαν την αναγέννηση του χόνδρου. Απαιτούνται πρόσθετες κλινικές μελέτες για την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων σε μεγαλύτερο πληθυσμό ασθενών, καθώς και για την αξιολόγηση πιθανών διαφορών σε ασθενείς συγκεκριμένων υποομάδων.
