Κλιματική κρίση Κλιματική αλλαγή: Οι διαδηλωτές προσπάθησαν να επιστήσουν την προσοχή σε χώρες και κοινότητες που ήδη υφίστανται σοβαρές επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή. Σε όλους σχεδόν τους τομείς, το πρασίνισμα της παγκόσμιας οικονομίας εξελίσσεται πολύ αργά για να αποτρέψει την κλιματική καταστροφή, σύμφωνα με μια απογοητευτική έκθεση που συνέταξε την Τετάρτη μια κοινοπραξία ερευνητικών οργανισμών. Από την ενέργεια, τη βιομηχανία και τις μεταφορές έως την παραγωγή τροφίμων, την αποψίλωση των δασών και τη χρηματοδότηση, η πρόοδος σε 40 βασικούς δείκτες πρέπει να επιταχυνθεί δραματικά – σε πολλές περιπτώσεις δεκαπλασιάζεται ή και περισσότερο – για να παραμείνει σύμφωνη με τον στόχο της συνθήκης του Παρισιού για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου.
Η επιφάνεια της Γης έχει ήδη θερμανθεί κατά 1,2 βαθμούς Κελσίου, αρκετά για να εξαπολύσει ένα θανατηφόρο και δαπανηρό κρεσέντο ενισχυμένων από το κλίμα καταιγίδων, πλημμυρών, ξηρασιών και καυσώνων. Σε τουλάχιστον πέντε περιοχές αυτές οι γραμμές τάσης εξακολουθούν να κινούνται εντελώς προς τη λάθος κατεύθυνση, σύμφωνα με την ανάλυση 200 σελίδων, η οποία δημοσιεύεται 12 ημέρες πριν από τις κρίσιμες συνομιλίες του ΟΗΕ για το κλίμα στο Σαρμ Ελ Σέικ της Αιγύπτου. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται το μερίδιο του φυσικού αερίου στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, το μερίδιο των χιλιομέτρων που διανύουν τα επιβατικά αυτοκίνητα και η ρύπανση από τη γεωργία με διοξείδιο του άνθρακα.
“Δεν κερδίζουμε σε κανέναν τομέα”, δήλωσε ο Άνι Ντασγκούπτα, επικεφαλής του Ινστιτούτου Παγκόσμιων Πόρων, μιας από τις μισή ντουζίνα δεξαμενές σκέψης για την κλιματική πολιτική που συνέβαλαν στην έκθεση. Τα ευρήματα, είπε, αποτελούν “επείγουσα έκκληση αφύπνισης για τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων να δεσμευτούν για πραγματικό μετασχηματισμό σε κάθε πτυχή της οικονομίας μας”.
– Καθαρή ενέργεια –
Συγκρίνοντας τις τρέχουσες προσπάθειες με εκείνες που απαιτούνται έως το 2030 και τα μέσα του αιώνα για τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας στον 1,5C, οι ερευνητές ποσοτικοποίησαν το παγκόσμιο χάσμα στη δράση για το κλίμα. Τα ευρήματα αποτελούν “επείγουσα κλήση αφύπνισης για τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων”. “Η σκληρή αλήθεια είναι ότι κανένας από τους 40 δείκτες που αξιολογήσαμε δεν βρίσκεται σε καλό δρόμο για την επίτευξη των στόχων του 2030”, δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας Sophia Boehm, ερευνήτρια στο Systems Change Lab.
Για να αποφευχθεί η επικίνδυνη υπερθέρμανση, η παγκόσμια ρύπανση από άνθρακα πρέπει να μειωθεί κατά 40% μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας. Μέχρι το 2050, ο κόσμος πρέπει να είναι ουδέτερος ως προς τον άνθρακα, αντισταθμίζοντας τυχόν εναπομείνασες εκπομπές με την απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα CO2.Το πιο ανησυχητικό, ανέφεραν οι συντάκτες σε μια ενημέρωση, είναι οι ελλείψεις στον τομέα της ενέργειας και η έλλειψη προόδου στην αναχαίτιση της αποψίλωσης των δασών. Η σταδιακή κατάργηση του άνθρακα που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς να φιλτράρονται οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα CO2 πρέπει να γίνει έξι φορές ταχύτερα, κάτι που ισοδυναμεί με την απόσυρση σχεδόν 1.000 σταθμών ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα ετησίως τα επόμενα επτά χρόνια, διαπίστωσαν.
Ο τομέας της ηλεκτρικής ενέργειας είναι η μεγαλύτερη πηγή παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα CO2 και ο άνθρακας -που αντιπροσωπεύει σχεδόν το 40% της ηλεκτρικής ενέργειας παγκοσμίως- είναι μακράν το πιο εντατικό σε άνθρακα ορυκτό καύσιμο. “Αν η λύση μας για πολλά πράγματα είναι ο εξηλεκτρισμός, τότε πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η ηλεκτρική ενέργεια είναι καθαρή και απαλλαγμένη από ορυκτά καύσιμα”, δήλωσε η συν-συγγραφέας Louise Jeffery, αναλύτρια στο New Climate Institute. Ενώ η Αφρική φιλοξενεί το 60% των καλύτερων ηλιακών πόρων παγκοσμίως, διαθέτει μόνο το 1% της εγκατεστημένης ηλιακής ενεργειακής ισχύος, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (ΙΕΑ) Οι τεράστιες αυξήσεις στην ηλιακή και αιολική ενέργεια δεν ήταν αρκετές για να συμβαδίσουν με την αυξανόμενη ζήτηση ενέργειας.
– “Μη αναστρέψιμη” απώλεια δασών –
Η πρόοδος όσον αφορά την αποψίλωση των δασών πρέπει να επιταχυνθεί κατά δύο έως τρεις φορές για να διατηρηθεί ο στόχος του 1,5 C σε απόσταση αναπνοής, σύμφωνα με την έκθεση. “Η απώλεια των πρωτογενών δασών είναι μη αναστρέψιμη, τόσο όσον αφορά την αποθήκευση άνθρακα όσο και ως καταφύγιο για τη βιοποικιλότητα”, δήλωσε η συν-συγγραφέας Kelly Levin, επικεφαλής της υπηρεσίας επιστήμης, δεδομένων και αλλαγής συστημάτων στο Bezos Earth Fund. “Αν η επίτευξη του στόχου του 1,5 C είναι πρόκληση τώρα, είναι εντελώς αδύνατη όταν καταστρέφουμε τις δεξαμενές διοξειδίου του άνθρακα”, πρόσθεσε, αναφερόμενη στον ρόλο των δασών και του εδάφους στην απορρόφηση περίπου του 30% της ρύπανσης του άνθρακα από την ανθρωπότητα. Η Γροιλανδία βιώνει ένα κύμα καύσωνα ρεκόρ, αναγκάζοντας τις πολικές αρκούδες να περιπλανώνται περισσότερο για τροφή. Άλλα βασικά ευρήματα της έκθεσης σχετικά με τον ρυθμό των αλλαγών που απαιτούνται αυτή τη δεκαετία:
– Τα συστήματα δημόσιων μεταφορών, όπως τα μετρό, οι ελαφροί σιδηρόδρομοι και τα δημόσια δίκτυα λεωφορείων, πρέπει να επεκταθούν έξι φορές ταχύτερα,
– Η ποσότητα άνθρακα που εκπέμπεται κατά την παραγωγή τσιμέντου πρέπει να μειωθεί 10 φορές ταχύτερα,
– Η κατά κεφαλήν κατανάλωση κρέατος – που εξακολουθεί να αυξάνεται – πρέπει να μειωθεί και η μετάβαση σε βιώσιμες δίαιτες πρέπει να γίνει πέντε φορές γρηγορότερα.
Η έκθεση εξέτασε, επίσης, τη χρηματοδότηση του κλίματος. “Οι κυβερνήσεις και τα ιδιωτικά ιδρύματα αποτυγχάνουν να επιτύχουν τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού για την ευθυγράμμιση των χρηματοοικονομικών ροών με το όριο του 1,5C”, δήλωσε η Claire Fyson, αναλύτρια της Climate Analytics. Η ανάλυση έδειξε ότι η παγκόσμια χρηματοδότηση για το κλίμα -που είναι βέβαιο ότι θα αποτελέσει βασικό σημείο εμπλοκής στις συνομιλίες του ΟΗΕ στην Αίγυπτο- πρέπει να αυξηθεί περισσότερο από 10 φορές ταχύτερα από τις πρόσφατες τάσεις, από 640 δισ. δολάρια το 2022 σε 5,2 δισ. δολάρια το 2030. Ταυτόχρονα, οι κυβερνήσεις εξακολουθούν να ρίχνουν χρήματα στα ορυκτά καύσιμα, δαπανώντας σχεδόν 700 δισεκατομμύρια δολάρια δημόσιας χρηματοδότησης για άνθρακα, πετρέλαιο και φυσικό αέριο το 2020. Οι μεγάλες οικονομίες σχεδόν διπλασίασαν το ποσό που δαπανούν για επιδοτήσεις παραγωγής και κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων μεταξύ 2020 και 2021.