Καρκίνος: Ο κίνδυνος θανάτου από τις 10 μορφές καρκίνου με τον μεγαλύτερο αριθμό θανάτων για άνδρες και γυναίκες ποικίλλει μαζικά ανάλογα με την περιοχή της Αγγλίας όπου ζουν οι άνθρωποι, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Περιοδικό Ογκολογίας The Lancet. Ο καρκίνος είναι πλέον η κύρια αιτία θανάτου στην Αγγλία, έχοντας ξεπεράσει τις καρδιαγγειακές παθήσεις, ωστόσο, δεν υπάρχουν στοιχεία σχετικά με τον κίνδυνο θανάτου από διάφορες μορφές καρκίνου και το πόσο έχει μεταβληθεί ο κίνδυνος αυτός τα τελευταία 20 χρόνια, σε επίπεδο περιφέρειας.
Η παρούσα μελέτη είναι η πρώτη που εκτιμά πόσο έχει μεταβληθεί ο κίνδυνος θανάτου από καρκίνο στην Αγγλία από το 2002 έως την έναρξη της πανδημίας COVID-19 για περιοχές τόσο μικρές όσο οι περιφέρειες των τοπικών αρχών. “Αν και η μελέτη μας φέρνει τα καλά νέα ότι ο συνολικός κίνδυνος θανάτου από καρκίνο έχει μειωθεί σε όλες τις αγγλικές περιφέρειες τα τελευταία 20 χρόνια, αναδεικνύει, επίσης, την εκπληκτική ανισότητα των θανάτων από καρκίνο στις διάφορες περιφέρειες της Αγγλίας”, λέει ο καθηγητής Majid Ezzati, κύριος συγγραφέας της μελέτης και καθηγητής Παγκόσμιας Περιβαλλοντικής Υγείας στο Imperial College του Λονδίνου. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν αρχεία θανάτων στην Αγγλία από το 2002 έως το 2019 για να μετρήσουν τον αριθμό των θανάτων που προκλήθηκαν από τους 10 καρκίνους με τον μεγαλύτερο αριθμό θανάτων για κάθε έναν από τους άνδρες και τις γυναίκες στις 314 περιφέρειες της Αγγλίας. Χρησιμοποιώντας ένα στατιστικό μοντέλο που μπορούσε να χειριστεί μικρούς αριθμούς, υπολόγισαν τον κίνδυνο θανάτου πριν από την ηλικία των 80 ετών από κάθε έναν από τους 10 τύπους καρκίνου για άνδρες και γυναίκες σε κάθε περιφέρεια για κάθε έτος μεταξύ 2002 και 2019. Οι συγγραφείς χρησιμοποίησαν, επίσης, το ποσοστό του πληθυσμού της περιφέρειας που διεκδικεί επιδόματα που σχετίζονται με το εισόδημα λόγω του ότι είναι άνεργος ή έχει χαμηλές αποδοχές για να υπολογίσουν τη σχέση μεταξύ του κινδύνου θανάτου από καρκίνο και της φτώχειας στην περιφέρεια.
Μεταβολές στον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο από το 2002 έως το 2019
Σε εθνικό επίπεδο, ο κίνδυνος θανάτου από καρκίνο πριν από την ηλικία των 80 ετών μειώθηκε και για τα δύο φύλα από το 2002 έως το 2019, από έναν στους έξι σε έναν στους οκτώ για τις γυναίκες και από έναν στους πέντε σε έναν στους έξι για τους άνδρες. Ωστόσο, σε ορισμένες περιοχές η μείωση ήταν μεγαλύτερη από άλλες. Για τις γυναίκες, η μεγαλύτερη μείωση σε επίπεδο περιφέρειας στον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο ήταν σχεδόν πενταπλάσια από τη μικρότερη (μείωση 30,1% στο Camden, έναντι μείωσης 6,6% στο Tendring). Για τους άνδρες, η μεγαλύτερη μείωση ήταν τριπλάσια της μικρότερης (36,7% στο Tower Hamlets έναντι 12,8% στο Blackpool). Συνολικά, οι περιφέρειες του Λονδίνου πέτυχαν τις μεγαλύτερες μειώσεις. Ο κίνδυνος θανάτου δεν μειώθηκε για όλους τους τύπους καρκίνου, καθώς ο κίνδυνος θανάτου από καρκίνο του παγκρέατος αυξήθηκε για τους άνδρες και τις γυναίκες σε όλες τις περιφέρειες, εκτός από μία, και ο κίνδυνος θανάτου από καρκίνο του ήπατος στους άνδρες και από καρκίνο του ενδομητρίου στις γυναίκες αυξήθηκε σε όλες τις περιφέρειες. Αν και οι θάνατοι από καρκίνο του πνεύμονα μειώθηκαν από το 2002 έως το 2019 σε κάθε περιφέρεια για τους άνδρες, το αποτέλεσμα ήταν πιο ανάμεικτο για τις γυναίκες, με τον κίνδυνο θανάτου να μειώνεται σε πολλές περιφέρειες, ιδίως στο Λονδίνο, αλλά κυρίως να παραμένει ο ίδιος αλλού και να αυξάνεται σε ορισμένες περιοχές στην Ανατολική Αγγλία. Οι συγγραφείς εικάζουν ότι αυτό οφείλεται στην άνοδο και την πτώση του καπνίσματος στις γυναίκες που υστερεί έναντι των ανδρών κατά περίπου 20-30 χρόνια.
Ανισότητες στη θνησιμότητα από καρκίνο το 2019
Το 2019, ο κίνδυνος θανάτου από καρκίνο πριν από την ηλικία των 80 ετών κυμαινόταν από μία στις 10 στο Westminster έως μία στις έξι στο Μάντσεστερ για τις γυναίκες και από μία στις οκτώ στο Harrow έως μία στις πέντε στο Μάντσεστερ για τους άνδρες. Οι υψηλότεροι κίνδυνοι θανάτου ήταν στις βόρειες πόλεις, όπως το Λίβερπουλ, το Μάντσεστερ, το Χαλ και το Νιούκαστλ, και στις παράκτιες περιοχές ανατολικά του Λονδίνου. Ο κίνδυνος θανάτου από καρκίνο ήταν υψηλότερος τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες σε περιοχές με μεγαλύτερη φτώχεια. Εν μέρει, αυτό οφειλόταν στο ότι ο κίνδυνος θανάτου από καρκίνο του πνεύμονα -η κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο και για τα δύο φύλα- συνδέεται στενά με τη φτώχεια. Ο καρκίνος του πνεύμονα ήταν επίσης ένας από τους καρκίνους με τη μεγαλύτερη ανισότητα στον κίνδυνο θανάτου μεταξύ των διαφόρων περιοχών, με τις γυναίκες στο Knowlsey του 2019 να έχουν τριπλάσιο κίνδυνο να πεθάνουν από καρκίνο του πνεύμονα από ό,τι εκείνες στο Waverley, και τους άνδρες στο Μάντσεστερ να έχουν τριπλάσιο κίνδυνο να πεθάνουν από καρκίνο του πνεύμονα από ό,τι οι άνδρες στο Guildford. Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες στις φτωχές συνοικίες του Λονδίνου είχαν μικρότερες πιθανότητες να πεθάνουν από καρκίνο του πνεύμονα, του παχέος εντέρου και του οισοφάγου και οι άνδρες είχαν μικρότερο κίνδυνο να πεθάνουν από καρκίνο της ουροδόχου κύστης από ό,τι στις συγκριτικά φτωχές συνοικίες της υπόλοιπης χώρας. Οι συγγραφείς εκτιμούν ότι αυτό μπορεί να οφείλεται σε έναν συνδυασμό διαφορών στους παράγοντες κινδύνου καρκίνου, όπως τα ποσοστά καπνίσματος, μεταξύ του εθνοτικά ποικιλόμορφου πληθυσμού του Λονδίνου και της υπόλοιπης Αγγλίας, και σε διαφορές στην ποιότητα της υγειονομικής περίθαλψης, με τους Λονδρέζους να έχουν περισσότερες πιθανότητες να έχουν πρόσβαση σε εξειδικευμένα νοσοκομεία και προηγμένες θεραπείες όπως οι ανοσοθεραπείες. “Η μεγαλύτερη ανισότητα μεταξύ των περιφερειών αφορούσε τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο, όπου παράγοντες όπως το κάπνισμα, το αλκοόλ και η παχυσαρκία έχουν μεγάλη επίδραση στον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου. Λόγω των περικοπών χρηματοδότησης, πολλές τοπικές αρχές έχουν μειώσει τους προϋπολογισμούς τους για τη διακοπή του καπνίσματος από το 2010. Τα δεδομένα μας δείχνουν ότι δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάσουμε αυτά τα προγράμματα δημόσιας υγείας και ότι χρειαζόμαστε επειγόντως την επαναφορά και ενίσχυση των εθνικών και τοπικών πολιτικών που καταπολεμούν το κάπνισμα και το αλκοόλ”, λέει ο Theo Rashid, πρώτος συγγραφέας και διδακτορικός φοιτητής στο Imperial College του Λονδίνου.
“Η πρόσβαση σε υπηρεσίες προσυμπτωματικού ελέγχου και διάγνωσης του καρκίνου, οι οποίες μπορούν να προλάβουν τον καρκίνο ή να τον εντοπίσουν έγκαιρα, είναι το κλειδί για τη μείωση ορισμένων από τις ανισότητες που αναδεικνύει η μελέτη μας. Όσοι είναι πιο στερημένοι είναι λιγότερο πιθανό να έχουν πρόσβαση και να συμμετέχουν στον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου. Για να αλλάξει αυτό, πρέπει να υπάρξουν επενδύσεις σε νέους τρόπους προσέγγισης των υποεξυπηρετούμενων ομάδων, όπως “pop-ups” προσυμπτωματικού ελέγχου σε τοπικές περιοχές όπως τα σούπερ μάρκετ και συνεργασία με κοινοτικές οργανώσεις και θρησκευτικές ομάδες”, προσθέτει η καθηγήτρια Amanda Cross, συγγραφέας της μελέτης και καθηγήτρια Επιδημιολογίας του Καρκίνου στο Imperial College του Λονδίνου. Οι συγγραφείς αναγνωρίζουν ορισμένους περιορισμούς της μελέτης, όπως ότι ανέλυσαν μόνο τους θανάτους από τους 10 καρκίνους με τον υψηλότερο αριθμό θανάτων και δεν διαχώρισαν την υπόλοιπη ομάδα θανάτων από καρκίνο σε πιο συγκεκριμένες ομάδες καρκίνου. Επιπλέον, οι συσχετίσεις με τη φτώχεια αναφέρθηκαν σε επίπεδο περιφέρειας, αλλά υπάρχουν διαφοροποιήσεις τόσο στον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο όσο και στα επίπεδα φτώχειας εντός κάθε περιφέρειας. Τέλος, οι συγγραφείς προειδοποιούν ότι τα δεδομένα αυτά φτάνουν μόνο μέχρι το 2019 και λένε ότι υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω έρευνα προκειμένου να διαπιστωθεί τι συνέβη στον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 και των αντίστοιχων πιέσεων στο Εθνικό Σύστημα Υγείας NHS. Γράφοντας σε σχετικό σχόλιο, ο Dr. Karri Seppä και ο καθηγητής Janne Pitkäniemi, Finnish Cancer Registry, Φινλανδία, οι οποίοι δεν συμμετείχαν στη μελέτη, λένε: “Οι στατιστικές για τον καρκίνο με βάση τον πληθυσμό υψηλής ανάλυσης είναι σημαντικές για να αποκτήσουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα των γεωγραφικών διακυμάνσεων στην επιβάρυνση από τον καρκίνο. Αυτές οι στατιστικές ενδέχεται να εντοπίσουν διαφορές που είναι σημαντικές για την πρόληψη νέων καρκίνων και τη βελτίωση της έγκαιρης διάγνωσης και της επιβίωσης από τον καρκίνο”.