Η βιωσιμότητα της φαρμακευτικής αγοράς σήμερα μοιάζει με τον Δον Κιχώτη του Θερβάντες, όπου κοιτάμε κάποιους ανεμόμυλους, είπε μεταξύ άλλων ο γενικός γραμματέας του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΦΕΕ) και Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρίας MERC Ελλάς, κ. Κωνσταντίνος Κοφινάς, μιλώντας σε εκδήλωση της Ελληνικής Ένωσης Φαρμακευτικού Μάρκετινγκ για την “βιωσιμότητα της φαρμακευτικής αγοράς στην Ελλάδα”.
Ειδικότερα, είπε ο κ. Κοφινάς ” έχουν αλλάξει πολλά πράγματα σήμερα από αυτά που θυμάστε στην εικόνα της φαρμακευτικής αγοράς. Όταν ήμασταν νεότεροι η βιωσιμότητα ήταν κάτι πολύ διαφορετικό από αυτό που σίγουρα βιώνουμε σήμερα. Η βιωσιμότητα κατ’ αρχάς είχε να κάνει με την κερδοφορία και σε ένα Άλφα χρονικό διάστημα και για κάποια χρόνια θεωρούσαμε ότι η εταιρία έπρεπε λογικά να κερδίζει κάποια χρήματα, βεβαίως αυτό ήταν μακράν αυτής της εικόνας που ενδεχομένως να έχει κανείς στο μυαλό του γιατί σήμερα μοιάζουμε λίγο πολύ με τον γραφικό Δον Κιχώτη του Θερβάντες, όπου κοιτάμε κάποιους ανεμόμυλους”.
Στην συνέχεια διευκρίνισε ο γενικός γραμματέας του ΣΦΕΕ ότι ‘’ Και αυτό γιατί η σημερινή μας εικόνα έχει να κάνει με την εικόνα κάποιας επιχείρησης, η οποία προσπαθεί να επιβιώσει μέσα από συνεχώς ελαττωμένες στιγμές και συμπιεζόμενα περιθώρια. Μια μόνο εικόνα αρκεί να μας δείξει τι ακριβώς έχει συμβεί. Από τις χρυσές εποχές του 2009 βλέπω ότι έχουμε μια κατακόρυφη πτώση μέσα σε ένα σχετικά μικρό αριθμό ετών, έτσι η συνολική αγορά του φαρμακείου έχει πέσει πάνω από 30% σε τιμές λιανικής εκτός από τα τελευταία χρόνια που φαίνεται να έχει σταθεροποιηθεί κάπως.’’
Ενώ, ανέλυσε την κατάσταση ο κ. Κοφινάς ως εξής :
Γιατί συμβαίνει αυτό;
”Το σημαντικότερο που έχει συμβεί είναι ότι βλέπουμε μια μείωση τιμών της τάξης τουλάχιστον του 30% για το σύνολο των σκευασμάτων πέρα από το γεγονός ότι κάποια μειώνονται περισσότερο από κάποια άλλα, πέρα από το status της πατέντας τους, άρα σαν βασικό drive ισχύει ότι κυρίως κατά πρώτον έχει μειωθεί η τιμή τους. Το one million slight βεβαίως έχει να κάνει με το τι συμβαίνει με την καθαρή φαρμακευτική δαπάνη. Το γεγονός δηλαδή ότι η δαπάνη αυτή από ένα ύψος γύρω στα πέντε δισεκατομμύρια το 2009 ουσιαστικά έχει υποδιπλασιασθεί και έχει μειωθεί κατά περισσότερο από 60%, όπως πολλοί από εμάς που εργαζόμαστε στο χώρο αυτό γνωρίζουμε πολύ καλά. Αυτό είναι το ένα κομμάτι, πώς από τα πέντε δις πήγαμε περίπου στα δύο δις. Το δεύτερο και πιο σημαντικό κομμάτι είναι η αύξηση των κρατήσεων υπέρ του κράτους και η εισφορά τους φυσικά των εταιριών, οι οποίες όπως βλέπετε εδώ έχουν διπλασιασθεί από τα τετρακόσια στα οκτακόσια εκατομμύρια και σαν αυτό να μην ήτανε αρκετό την τελευταία χρονιά έχουμε και το επιπρόσθετο claw back , (μηχανισμός αυτόματης επιστροφής) που αντιλαμβάνεστε ότι αυτό αθροιζόμενο μαζί με τις κρατήσεις ουσιαστικά φτάνει περίπου ένα δις. Άρα πρακτικά αν δούμε το σύνολο της αγοράς μαζί και το σύνολο των νοσοκομείων, αντιλαμβάνεστε ότι περίπου το ¼ του συνόλου της αγοράς το καλύπτουν οι εταιρίες. Εγώ δεν νομίζω ότι υπάρχει άλλος κλάδος αυτή τη στιγμή στην ελληνική οικονομία που πέρα από τις υπόλοιπες υποχρεωτικές κρατήσεις, μιλάμε για ένα κλάδο με διαφήμιση, ο οποίος θα συνεισφέρει πάνω από ¼ του συνολικού του τζίρου απευθείας στο κράτος. Αυτό από μόνο του αντιλαμβάνεστε ότι αποτελεί ένα σοβαρό πρόβλημα επιβίωσης της επιχείρησης στην Ελλάδα.”
” Και το ερώτημα είναι πού φυσικά πηγαίνουμε; . Υπάρχουν βέβαια και καλά νέα σε πρώτη ανάγνωση, το γεγονός ότι το προσδόκιμο αυξάνεται, εκεί πάμε να σκεφτούμε ότι αυτή είναι μια αγορά που ουσιαστικά καλύπτεται από το κράτος και κάποιος συνεισφέρει στο κράτος για να μπορέσει να πληρώσει το κομμάτι του φαρμάκου.” σημείωσε ο κ. Κοφινάς,
”’ Έχουμε λοιπόν τη σταδιακή μείωση του πληθυσμού, από δέκα εκατομμύρια βλέπουμε τις στατιστικές που έπεσαν στα οκτώ εκατομμύρια , ορίζοντα μέχρι το 2080 και πιο σημαντικό αυξάνεται το ποσοστό του πληθυσμού πάνω από τα 65 έτη, περίπου το 1/3 θα είναι πάνω από τα 65 έτη μέχρι το 2050, μια ηλικία που κάποιοι από εμάς εδώ ενδεχομένως άνετα θα μπορούν να φθάσουν . Είπαμε λοιπόν ότι το προσδόκιμο αυξάνεται και μάλιστα σημαντικά μεταπολεμικά πάνω από 10 έτη, το ποσό είναι αρκετά σημαντικό, να σκεφθείτε ότι στις ΗΠΑ αν δεν κάνω λάθος, από το 1970 και μετά η αύξηση δεν είναι πάνω από τρία έτη και φυσικά οι αιτίες είναι πολλές και σημαντικές κυρίως η βελτίωση στην πρόληψη και στη θεραπεία κατά το μεγαλύτερο ποσοστό του 50-60% καθώς επίσης και η αλλαγή του τρόπου ζωής και της πρόληψης αντίστοιχα. Τι σημαίνει αυτό με απλά λόγια.” τόνισε ο γενικός γραμματέας του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΦΕΕ) .
”Αυτό σημαίνει βεβαίως ότι ισχύουν κάποια προγράμματα πρόληψης, υπάρχουν νέες μέθοδοι διάγνωσης και αν και οι εισαγωγείς της τεχνολογίας στο κομμάτι της υγείας, είναι βεβαίως και η ενημέρωση και η πρόσβαση του μεγαλύτερου κομματιού της κοινωνίας από πλευράς των ασθενών, υπάρχει βεβαίως πρόοδος αριθμού ασθενών στην πρόληψη και στην θεραπεία και γι’ αυτό βεβαίως γι’ αυτό θέλουμε να το λέμε έντονα και πιο δυνατά προς όλες τις κατευθύνσεις σημαντικές νέες και αποτελεσματικότερες θεραπείες. Αυτό βεβαίως συνεπάγεται ένα σημαντικό κόστος πρόληψης και περίθαλψης και από την άλλη πλευρά ένα κόστος σημαντικό έρευνας και ανάπτυξης για τις εταιρίες που παράγουν τα φάρμακα αυτά, αποτελεσματικότερα φάρμακα, ασφαλέστερα φάρμακα, καινοτόμα φάρμακα. Μία προσέγγιση λοιπόν στο θέμα βιωσιμότητας σε εταιρίες που πρέπει να περάσουν μπροστά έχει να κάνει και με την ίδια την αύξηση του προσδόκιμου είναι η επιλογή της καινοτομίας και τι καλύτερο, τι θετικότερο αν θέλετε να επενδύει κάποιος στο κομμάτι της καινοτομίας στον χώρο π.χ. των κλινικών μελετών όπου η χώρα μας έχει να παρουσιάσει αν θέλετε ένα σημαντικό έργο, βεβαίως σε σύγκριση με τα άλλα κράτη ίδιου μεγέθους ίδιου ποσού πληθυσμού προβληματίζει για παράδειγμα στην Αυστρία ή στην Τσεχία που έχουν τουλάχιστον 50% παραπάνω και ακόμα και στο Βέλγιο όπου είναι ουσιαστικά τριπλάσιος ο αριθμός των κλινικών μελετών, μια χώρα που είναι επίσης γραφειοκρατική, που είναι επίσης προβλήματα, προσκόμματα και αργούς ρυθμούς έγκρισης και αποφάσεων εδώ στο Βέλγιο είναι παραδοσιακά ένα κράτος, στο οποίο υπάρχει π.χ. ένας πάρα πολύ μεγάλος αριθμός μελετών τα posed market debated, πράγμα που μπορούσαμε να κάνουμε και στην Ελλάδα.” υπογράμμισε .
” Στην Ελλάδα βλέπουμε ότι οι μελέτες γίνονται από διαφορετικές κοινωνικές περιφέρειες, υπάρχει φυσικά διαφορετική ταχύτητα ανά κοινωνική περιφέρεια, κάποιες λειτουργούν ταχύτερα κάποιες αργότερα, σε κάποιες είναι και προβληματική η συνεργασία με τους γιατρούς . Το ιατρικό προσωπικό στην Ελλάδα υπάρχει, είναι πάρα πολύ μάχιμο, είναι άνθρωποι που συμμετέχουν σε διεθνείς επιτροπές, είναι άνθρωποι οι οποίοι γράφουν αν θέλετε παγκόσμιες οδηγίες σε αυτή την κατηγορία άρα σε αυτή την περίπτωση το ανθρώπινο δυναμικό είναι εδώ, και βεβαίως υπάρχουν πάρα πολλές μελέτες, μάλιστα θέλω να πιστεύω ότι ο καθηγητής κύριος Αραβανής σε πρόσφατη δουλειά που έχει κάνει στον αντίστοιχο χώρο και την έχει δημοσιεύσει , υπάρχουν συγκεκριμένες αναφορές και δυνατότητα περαιτέρω επένδυσης και ανάπτυξης στην Ελλάδα μέσω των κλινικών μελετών.” σημείωσε ο κ. Κοφινάς,
” Το θέμα λοιπόν είναι για να δώσω και εγώ μια πρώτη εικόνα για τη συζήτηση η οποία θα ακολουθήσει αν μεσομακροπρόθεσμα υπάρχει μια βιώσιμη λύση. Εμείς ως σύνδεσμος έχουμε καταθέσει μια σειρά προτάσεων και ξεκινάμε πάντοτε από αυτό που θεωρείται απλό, απλούστατο αλλά ίσως και το βασικότερο προκειμένου να μπορούμε να διασφαλίσουμε την περαιτέρω ανάπτυξη και μέσα από αυτή φυσικά και τη βιωσιμότητά μας, ένα σταθερό και προβλέψιμο επιχειρησιακό περιβάλλον όσο και να ακούγεται αυτό κοινότυπο, είναι πάρα πολύ σημαντικό για εμάς γιατί είναι αυτό ακριβώς που δεν έχουμε. Αν π.χ. σκεφτείτε μια εταιρία, η οποία πηγαίνει στο τέλος της χρονιάς και την τελευταία στιγμή, όταν έχει κάνει το πλάνο της, όταν όλα είναι έτοιμα της ανακοινώνεται ότι εκείνη τη στιγμή λειτουργεί ή εκ νέου χωρίς να υπάρχει καμία προειδοποίηση της επιστροφής του νοσοκομειακού claw back . Αντιθέτως εμείς θέλουμε να έχουμε ένα γνωστό σε εμάς πλαίσιο, να έχουμε αν θέλετε ένα δομημένο τρόπο να έχουμε προβλέψει αυτό που μας περιμένει, εμείς μιλάμε για ένα ενιαίο σχήμα επιστροφών, κλιμακούμενο ανάλογο π.χ. με το ύψος των πωλήσεών μας, να έχουμε έναν εξορθολογισμό όσον αφορά το debate, δεν χρειάζεται να περιμένουμε μνημόνιο για να μειώσουμε κάτι το οποίο είναι πασιφανές το 2017 το επιχειρησιακό μας περιθώριο πρέπει και εμείς να προβλέψουμε τι είναι αυτό το κάτι που θα πρέπει να δώσουμε στον τόπο μας.” είπε .
Υποστηρίζω. τόνισε ο ο γενικός γραμματέας του ΣΦΕΕ , κατ’ αρχήν την καινοτομία για τους λόγους που σας ανέφερα και βεβαίως σε κάθε περίπτωση και το λέμε πολύ δυνατά θέλουμε να διασφαλίσουμε τις θέσεις εργασίας και τις επενδύσεις. Είναι σημαντικό να πούμε και θέλω να πιστεύω ότι ο κ. συνάδελφος ο κ. Κατσαφράγκας θα αναφερθεί στο γεγονός ότι στην Ελλάδα παρά το γεγονός ότι αντιμετωπίσαμε πολλά προβλήματα από πέρσι, οι θέσεις εργασίας στο μεγαλύτερο ποσοστό διασφαλίστηκαν παρά τα όσα συμβαίνουν και ειδικά την τελευταία χρονιά με το θέμα των αυξημένων claw back , . Από την άλλη μεριά βέβαια και το κράτος, το ρυθμιστικό περιβάλλον πρέπει σε αυτό να γίνουν ορισμένες κινήσεις που θεωρώ ότι είναι απαραίτητες προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα ξεκινώντας από το θεμελιώδες, το βασικό που είναι να μιλάμε με κοινούς αριθμούς, από την ώρα που έχουμε τη δυνατότητα αυτή από την ώρα που οι αριθμοί είναι διαθέσιμοι π.χ. η εθνική κοινωνική συνταγογράφηση είναι διαθέσιμα, έχουμε τα στοιχεία του ΕΟΠΥ, έχουμε τα στοιχεία του Υπουργείου υγείας, πρέπει πλέον καθημερινά τις πωλήσεις μας δηλαδή τα δεδομένα είναι όλα διαθέσιμα. Όντας λοιπόν τα δεδομένα μπορούμε σαφέστατα να καταλήξουμε και να καθορίσουμε ποιο είναι το ιδεατό ίσως αν θέλετε ποιο είναι το ιδεατό ύψος της δαπάνης, να περάσουμε στα υπάρχοντα πρωτόκολλα που ήδη έχουν γίνει οι σκέψεις, έχουν ήδη γίνει οι κινήσεις προεργασίας για τα μητρώα, στην εφαρμογή τους, δεν πρόκειται για κάτι που πρέπει να ξεκινήσουμε από την αρχή, πρέπει μόνο να εφαρμόσουμε αυτό το οποίο ήδη έχουμε σχεδιάσει, αυτό που ήδη υπάρχει.
”Να δοθούν κίνητρα αλλά και έλεγχος στη συνταγογράφηση, γιατί αυτό το αφήνουμε μονίμως στο πλάι γιατί χωρίς έλεγχο στη συνταγογράφηση όπως αντιλαμβάνεστε αν θυμάστε, γνωρίζοντας μάλιστα ότι υπάρχει το glow back, ουσιαστικά είμαστε εμείς οι εταιρίες που πρέπει να βάζουμε να πληρώσουμε τη διαφορά και μόνο που δεν έχουμε διαρθρωτικά εξαγάγει καλούμαστε να το καλύψουμε και βεβαίως θα υπάρχει αντίστοιχη ενημέρωση των ασθενών/καταναλωτών εφόσον πρόκειται για αυτούς που πιστεύουνε το φάρμακο και το ποια είναι η σωστή χρήση του φαρμάκου, ποιο είναι το σωστό αν θέλετε η ενδεδειγμένη σειρά για την θεραπευτική αγωγή, τι σημαίνει ιατρικό φάρμακο, τι σημαίνει γενόσημο και ούτω καθεξής. Κλείνω το εισαγωγικό κομμάτι λέγοντας ότι στην προσπάθειά μας αυτή θεωρώ ότι το σύνολο των εταιριών είναι μαζί, 150 εταιρίες αποτελούν το 90% της αγοράς και εξ αυτών το 20% των εταιριών είναι ελληνικές, οι οποίες περίπου έχουν το ¼ του τζίρου τους οφειλόμενο σε φάρμακα που προέρχονται από διεθνείς οίκους, το οποίο όπως αντιλαμβάνεστε είμαστε όλοι Έλληνες εργαζόμενοι το οποίο αφήνει μια προστιθέμενη αξία στον τόπο μας.’ είπε ο ‘κ. Κωνσταντίνος Κοφινάς,