Γιατροί Γυναίκες: Την τελευταία εβδομάδα περίπου, υπήρξε ευρεία καταδίκη μιας επιστολής προς τον συντάκτη που έγραψε ένας συνταξιούχος Βρετανός αναισθησιολόγος και δημοσιεύθηκε σε μια βρετανική εφημερίδα. Στην επιστολή του, ο δρ Πίτερ Χίλτον χαρακτήρισε τις γυναίκες γιατρούς ως “γενιά χιονονιφάδων” που πρέπει να “σκληρύνουν”, με αφορμή νέα έρευνα που έδειξε ότι το 30% των γυναικών χειρουργών είχαν δεχθεί σεξουαλική επίθεση από άνδρες συναδέλφους τους κατά τη διάρκεια της εργασίας τους. Η επιστολή του Δρ Πίτερ Χίλτον προκάλεσε οργή. Ενώ τα σχόλιά του προκάλεσαν οργή, ο ίδιος συνέχισε να υπερασπίζεται τη στάση του. “Θα συναντήσετε ανθρώπους που είναι νταήδες, θα συναντήσετε ανθρώπους που είναι μισογύνηδες και κάνουν ανάρμοστα πράγματα, αλλά θα το αντιμετωπίσετε. Έστειλα την επιστολή σε συναδέλφους με τους οποίους συνεργάστηκα και συμφωνούν ολόψυχα”. Δυστυχώς, έχει δίκιο για το γεγονός ότι πολλοί από τους συναδέλφους του συμφωνούν. Είναι εσφαλμένος όταν λέει ότι οι γυναίκες γιατροί πρέπει απλώς να “το αντιμετωπίσουν”. Αλλά απόψεις όπως του Peter Hilton δεν είναι μεμονωμένες. Είναι ευρέως διαδεδομένες στα δημόσια νοσοκομεία μας.
Το έχω δει, το έχω ακούσει και το έχω ζήσει.
Ο μισογυνισμός στην ιατρική το 2023
Ενώ οι φοιτήτριες ιατρικής στα πανεπιστήμια της Αυστραλίας υπερτερούν αριθμητικά των ανδρών από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, εξακολουθεί να υπάρχει σημαντική υποεκπροσώπηση των γυναικών στην ηγεσία σε όλους τους ιατρικούς και ακαδημαϊκούς τομείς.
Ειδικά σε ανώτερους ρόλους υψηλού κύρους.
Στην ειδικότητά μου, την ενδοκρινολογία, από τα 11 διδακτικά νοσοκομεία με τμήματα ενδοκρινολογίας στη Βικτώρια, μόνο σε ένα από αυτά ηγείται γυναίκα. Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι το 78% των εκπαιδευόμενων στην ενδοκρινολογία είναι γυναίκες. Όταν τίθεται το θέμα, οι περισσότεροι άνδρες σοκάρονται και αγνοούν αυτή την κυριαρχία – μια αντανάκλαση της ασυνείδητης προκατάληψης και του προνομίου τους. Αλλά η επιδιόρθωση των διαλυμένων συστημάτων καθίσταται αδύνατη όταν οι ηγέτες αντιμετωπίζουν τον μισογυνισμό ως μια σοκαριστική ανωμαλία αντί να τον αναγνωρίζουν ως υποκείμενη δομή. Τα νοσοκομεία είναι ιεραρχικοί θεσμοί που χτίστηκαν από άνδρες για άνδρες. Είτε πρόκειται για το όνομα μιας αίθουσας διαλέξεων, μιας πτέρυγας του νοσοκομείου είτε για τα πορτρέτα που κοσμούν τους τοίχους – η πατριαρχική κουλτούρα είναι αλάνθαστη. Υπάρχουν λίγοι χώροι όπου οι γυναίκες εκπροσωπούνται και είναι ορατές. Οι απροκάλυπτες διακρίσεις είναι συνηθισμένες, από ασυνείδητες προκαταλήψεις, επαναλαμβανόμενες μικροεπιθέσεις μέχρι παρενόχληση, εκφοβισμό ή σεξουαλική επίθεση. Η υποδήλωση τέτοιων συμπεριφορών στην αυστραλιανή ιατρική είναι ενδημική. Οι μικρές μικροεπιθέσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες γιατροί συμβαίνουν καθημερινά: τα “είσαι νοσοκόμα;” ή “είσαι τόσο αυταρχική” είναι συνηθισμένα, το να τις διακόπτουν όταν μιλούν ή το να αγνοούν ιδέες και προτάσεις σε συσκέψεις, αλλά στη συνέχεια να βρίσκουν τις ίδιες ιδέες να οικειοποιούνται από έναν άνδρα γιατρό, ο οποίος στη συνέχεια λαμβάνει τα εύσημα. Αθροιστικά, μικροεπιθέσεις όπως αυτές έχουν αποδειχθεί σαφώς ότι επηρεάζουν αρνητικά τη σωματική και ψυχική υγεία των αποδεκτών. Οι άνδρες κατέχουν τους περισσότερους από τους ανώτερους ηγετικούς ρόλους στα δημόσια νοσοκομεία και ως εκ τούτου ελέγχουν τις αξιολογήσεις απόδοσης, τις συστάσεις και τη μελλοντική σταδιοδρομία του ιατρικού προσωπικού που εποπτεύουν. Αυτή η ανισορροπία δύναμης στις νοσοκομειακές δομές διαιωνίζει την ανισότητα, με το νεότερο προσωπικό συχνά να γκαζώνει ή να αισθάνεται ανίκανο να αναφέρει ανάρμοστη συμπεριφορά υπό τον φόβο αντιποίνων. Ως ηγέτες, αφού διοριστούν, συχνά παραμένουν στους ρόλους τους μέχρι να συνταξιοδοτηθούν. Ακόμη και όταν διατυπώνονται καταγγελίες για παραπτώματα, μπορεί να αγνοούνται για χρόνια με μικρή προοπτική να επέλθει αλλαγή. Οι δομές ηγεσίας των νοσοκομείων χρειάζονται μια ριζική αναθεώρηση για να μπορέσει η ψυχολογική ασφάλεια να μιλήσει και τελικά, να καλλιεργήσει τις καινοτομίες πιο αποτελεσματικά στη φροντίδα των ασθενών.
Οι γυναίκες γιατροί παραιτούνται
Έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι οι γυναίκες γιατροί κάνουν περισσότερα για τους ασθενείς μας με λιγότερη αναγνώριση. Οι μισθοί των γυναικών γιατρών είναι 12 έως 25% χαμηλότεροι από τους άνδρες σε όλες τις ειδικότητες, ακόμη και μετά τον συνυπολογισμό των ωρών εργασίας. Υπάρχουν λιγότεροι πόροι για την υποστήριξη των γυναικών – είτε πρόκειται για οικονομικούς πόρους, είτε για προσωπικό υποστήριξης, είτε για ανισότητες στην καθοδήγηση και τη χορηγία. Στην κορυφή του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των δύο φύλων υπάρχει ένα χάσμα φόρτου εργασίας. Οι γυναίκες γιατροί αναλαμβάνουν περισσότερη καθοδήγηση του νεότερου ιατρικού προσωπικού, αποδέχονται περισσότερη υπηρεσία σε επιτροπές, είναι πιο πιθανό να απαντούν σε ερωτήματα ασθενών και να τεκμηριώνουν με μεγαλύτερη ακρίβεια στα ιατρικά αρχεία.
Όλες αυτές οι εργασίες είναι εξαιρετικά σημαντικές αλλά αόρατες.
Έξω από το νοσοκομείο, η ανισότητα δεν τελειώνει. Οι γυναίκες επιστήμονες ιατροί με υψηλές επιδόσεις ξοδεύουν 8,5 ώρες την εβδομάδα περισσότερες από τους άνδρες συναδέλφους τους σε οικιακές δραστηριότητες, όπως η φροντίδα των παιδιών ή της οικογένειας. Αυτή η ανισότητα μεγεθύνθηκε από την πανδημία COVID-19. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι άνδρες ιατροί ερευνητές δημοσίευσαν περισσότερες μελέτες από τις γυναίκες σε σύγκριση με τα προ της πανδημίας επίπεδα – γεγονός που υποδηλώνει ότι οι γυναίκες διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο να μείνουν πίσω από τους άνδρες συναδέλφους τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 και μετά από αυτήν. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η συνεχής ανισότητα και οι μάχες για αναγνώριση επηρεάζουν αρνητικά τη σωματική και ψυχική ευεξία. Όταν οι γυναίκες δεν αισθάνονται ότι τις ακούνε, αποσυνδέονται, δεν εμφανίζονται ή φεύγουν. Η επαγγελματική εξουθένωση, η κατάθλιψη, η αδυναμία να βρουν επαγγελματική ολοκλήρωση και να πραγματοποιήσουν τους στόχους καριέρας και το ενισχυμένο σύνδρομο του απατεώνα είναι μερικές μόνο από τις συνέπειες. Παρά αυτές τις προκλήσεις στον εργασιακό χώρο, οι ασθενείς των γυναικών χειρουργών και ιατρών έχουν καλύτερα αποτελέσματα, ανεξάρτητα από την πολυπλοκότητα της περίπτωσης. Οι γιατροί από διαφορετικά κοινωνικομορφωτικά υπόβαθρα εξυπηρετούν καλύτερα την κοινότητα και υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι οι ασθενείς όχι μόνο έχουν λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν, αλλά έχουν λιγότερες χειρουργικές επιπλοκές, επανεισαγωγές στο νοσοκομείο και ακόμη καλύτερο έλεγχο του διαβήτη τους με γυναίκες γιατρούς. Η μείωση του σχετικού κινδύνου κατά 4% που παρατηρείται στους ασθενείς των γυναικών γιατρών σε σύγκριση με τους ασθενείς των ανδρών γιατρών είναι ισοδύναμη με τη μείωση της συνολικής θνησιμότητας που παρατηρείται τα τελευταία 10 χρόνια λόγω της προόδου στην ιατρική. Πολλές γυναίκες γιατροί ασκούν την ιατρική με διαφορετικό τρόπο από τους άνδρες γιατρούς και η έρευνα το υποστηρίζει αυτό. Είναι πιο πιθανό να παρέχουν προληπτική φροντίδα, να χρησιμοποιούν επικοινωνία με επίκεντρο τον ασθενή, να παρέχουν περισσότερες ψυχοκοινωνικές συμβουλές, να αφιερώνουν περισσότερο χρόνο ανά ασθενή, μπορεί να είναι πιο μελετημένες στην προσέγγισή τους για την επίλυση σύνθετων προβλημάτων, είναι πιο πιθανό να τηρούν τις κλινικές κατευθυντήριες γραμμές και να αφιερώνουν περισσότερο χρόνο για την τεκμηρίωση στα ιατρικά αρχεία.
Ποιος θα προτιμούσατε να σας περιθάλψει την επόμενη φορά που θα φτάσετε στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών;
Η αδυναμία διατήρησης των γυναικών γιατρών αποτελούσε ήδη ζήτημα πριν από την πανδημία COVID-19, αλλά η έλλειψη προσωπικού έχει πλέον φτάσει σε σημείο κρίσης και θα επιδεινωθεί. Εάν δεν υπάρξουν δραστικές αλλαγές για τη στήριξη και τη διατήρηση των γυναικών γιατρών, θα αντιμετωπίσουμε μια κρίση στελέχωσης των νοσοκομείων όπου δεν θα μπορούν να διατηρηθούν κρίσιμες λειτουργίες υγείας.
Χρειάζεται δράση τώρα για να προστατεύσουμε την κοινότητά μας
Ιδρύθηκε το 2005 για να ενθαρρύνει και να αναγνωρίσει τη δέσμευση για την προώθηση της σταδιοδρομίας των γυναικών στους τομείς της επιστήμης, της τεχνολογίας, της μηχανικής, των μαθηματικών και της ιατρικής (STEMM), και τα πανεπιστήμια σε όλον τον κόσμο έχουν δεσμευτεί στον Χάρτη Athena SWAN. Πρόκειται για ένα πλαίσιο που έχει σχεδιαστεί για την υποστήριξη και τον μετασχηματισμό της ισότητας των φύλων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και την έρευνα. Τίποτα τέτοιο δεν υπάρχει στα δημόσια νοσοκομεία ή στους οργανισμούς υγειονομικής περίθαλψης. Χρειάζεται δέσμευση και εντολή από την κυβέρνηση, τα συνδικάτα και τα διοικητικά συμβούλια των νοσοκομείων για να αντιμετωπιστεί επειγόντως ο μισογυνισμός στην ιατρική και να ενσωματωθεί η αλλαγή στις δομές διακυβέρνησης και λογοδοσίας.
Οι ηγέτες των νοσοκομείων πρέπει να:
- Να δώσουν προτεραιότητα και να διαθέσουν τους κατάλληλους πόρους για την ισότητα των φύλων, την πολυμορφία και την ενσωμάτωση των εργασιών
- Να προβούν σε διαφανή, αυστηρή αυτοαξιολόγηση για να αναλύσουν την υπάρχουσα κουλτούρα και τα εμπόδια στην ισότητα των φύλων.
- Να αναπτύξουν προληπτικά σχέδια για τη μείωση των εντοπισμένων εμποδίων, την αύξηση της ασφάλειας όλου του προσωπικού και τη δυνατότητα πολιτισμικής αλλαγής σε όλο το σύστημα.
Ορισμένα παραδείγματα περιλαμβάνουν τα πρακτικά βήματα της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας για την πολιτισμική αλλαγή ή το πλαίσιο ADAPT της Ruchika Tulshyan. Δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο τα νοσοκομεία και οι οργανισμοί υγειονομικής περίθαλψης δεν μπορούν να δεσμευτούν στον Χάρτη Athena SWAN ή σε άλλα παρόμοια πλαίσια, όπως οι συστάσεις των Εθνικών Ακαδημιών Ιατρικής για την αντιμετώπιση του μισογυνισμού στην ιατρική. Έχουμε αρκετά αποδεικτικά στοιχεία. Γνωρίζουμε ήδη αρκετά για να δράσουμε. Τα δημόσια νοσοκομεία χρησιμοποιούν τα δημόσια κονδύλια για να εξυπηρετήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την κοινότητα. Δεν μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα βελτιώσουμε αποτελεσματικά την υγεία της ευρύτερης κοινότητας, αν δεν μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι το γυναικείο προσωπικό στα υγειονομικά και ακαδημαϊκά μας ιδρύματα είναι ασφαλές και υγιές.