Απώλεια Κιλών: Η απώλεια βάρους με αλλαγές στον τρόπο ζωής σε ένα εντατικό συμπεριφορικό πρόγραμμα απώλειας βάρους συσχετίστηκε με μείωση των παραγόντων κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο και διαβήτη τύπου 2 για τουλάχιστον πέντε χρόνια —ακόμη και αν ανακτηθεί κάποιο βάρος, σύμφωνα με συστηματική ανασκόπηση έρευνας, που δημοσιεύθηκε σήμερα “Καρδιαγγειακή ποιότητα και αποτελέσματα”. Τα άτομα που πάσχουν από παχυσαρκία ή είναι υπέρβαρα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για υψηλή χοληστερόλη και υψηλή αρτηριακή πίεση—παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου, καθώς και αντίσταση στην ινσουλίνη, πρόδρομο του διαβήτη τύπου 2. Σε παγκόσμιο επίπεδο, το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία συνέβαλαν σε 2,4 εκατομμύρια θανάτους το 2020, σύμφωνα με τη Στατιστική Ενημέρωση του 2023 της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας.
Τα συμπεριφορικά προγράμματα απώλειας βάρους μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να χάσουν και να διατηρήσουν ένα υγιές βάρος ενθαρρύνοντας αλλαγές στον τρόπο ζωής και συμπεριφοράς, όπως η κατανάλωση υγιεινών τροφών και η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας. Η ανάκτηση κάποιου βάρους είναι συνηθισμένη μετά από προγράμματα συμπεριφορικής απώλειας βάρους. Ορισμένες μελέτες παρατήρησης υποδηλώνουν ότι αυτό το μοτίβο αλλαγής βάρους στην απώλεια βάρους που ακολουθείται από την ανάκτηση βάρους μπορεί να αυξήσει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Ωστόσο, σύμφωνα με τους συγγραφείς αυτής της ανάλυσης, λείπουν δεδομένα από τυχαιοποιημένες δοκιμές και μακροχρόνιες μελέτες παρακολούθησης. «Πολλοί γιατροί και ασθενείς αναγνωρίζουν ότι η απώλεια βάρους συχνά ακολουθείται από την ανάκτηση βάρους και φοβούνται ότι αυτό καθιστά άσκοπη την προσπάθεια απώλειας βάρους», δήλωσε η επικεφαλής της μελέτης Susan A. Jebb, Ph.D., καθηγήτρια διατροφής για την υγεία του πληθυσμού στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης στο Ηνωμένο Βασίλειο. “Αυτή η ιδέα έχει γίνει εμπόδιο για την παροχή υποστήριξης σε άτομα για απώλεια βάρους. Για άτομα υπέρβαρα ή με προβλήματα παχυσαρκίας, η απώλεια βάρους είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για τη μείωση του κινδύνου διαβήτη Τύπου 2 και καρδιαγγειακών παθήσεων.” Σε αυτήν την ανασκόπηση, οι ερευνητές αξιολόγησαν διεθνείς επιστημονικές μελέτες που ήταν διαθέσιμες το 2018 για να συγκρίνουν παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις και διαβήτη τύπου 2 μεταξύ των ατόμων που ακολούθησαν εντατικό πρόγραμμα απώλειας βάρους συμπεριφοράς με εκείνους που ακολούθησαν λιγότερο εντατικό ή καθόλου πρόγραμμα απώλειας βάρους. Οι μελέτες στην ανάλυση περιελάμβαναν παρεμβάσεις διατροφής ή/και άσκησης, μερική ή ολική αντικατάσταση γεύματος, διαλείπουσα νηστεία ή οικονομικά κίνητρα που εξαρτώνται από την απώλεια βάρους.
Οι μελέτες πραγματοποιήθηκαν σε διάφορες ρυθμίσεις και περιελάμβαναν διαφορετικούς τρόπους παράδοσης (αυτοπροσώπως, βάσει εφαρμογών, τηλέφωνο, κ.λπ.). Οι ερευνητές συνδύασαν τα αποτελέσματα 124 μελετών με συνολικά περισσότερους από 50.000 συμμετέχοντες, με μέσο όρο παρακολούθησης 28 μήνες. Χρησιμοποίησαν τα συνδυασμένα αποτελέσματα για να εκτιμήσουν τις αλλαγές στους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο και διαβήτη τύπου 2 μετά την απώλεια βάρους. Η μέση απώλεια βάρους στις διάφορες μελέτες κυμαινόταν από 2-5 κιλά ή 5-10 λίβρες. Η ανάκτηση βάρους ήταν κατά μέσο όρο 0,12 έως 0,32 κιλά (0,26 λίβρες έως 0,7 λίβρες) τον χρόνο. Οι συμμετέχοντες ήταν κατά μέσο όρο ηλικίας 51 ετών, με δείκτη μάζας σώματος 33, που θεωρείται παχύσαρκος. Σε σύγκριση με άτομα σε λιγότερο εντατικό πρόγραμμα και με άτομα χωρίς πρόγραμμα απώλειας βάρους, οι συμμετέχοντες που έχασαν βάρος μέσω ενός εντατικού προγράμματος απώλειας βάρους είχαν χαμηλότερους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο και διαβήτη τύπου 2. Αυτοί οι παράγοντες χαμηλότερου κινδύνου διήρκεσαν για τουλάχιστον πέντε χρόνια μετά το τέλος του προγράμματος απώλειας βάρους. Με βάση τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα των μελετών που εξετάστηκαν, κατά μέσο όρο: Η συστολική αρτηριακή πίεση, ο κορυφαίος αριθμός σε μέτρηση της αρτηριακής πίεσης, ήταν 1,5 mm Hg (χιλιοστά υδραργύρου) χαμηλότερη σε ένα έτος και 0,4 mm Hg χαμηλότερη σε πέντε χρόνια μετά τη συμμετοχή σε ένα εντατικό πρόγραμμα απώλειας βάρους. Επιπλέον, το ποσοστό της HbA1c, μιας πρωτεΐνης στα ερυθρά αιμοσφαίρια που χρησιμοποιείται για τον έλεγχο του διαβήτη, μειώθηκε κατά 0,26 τόσο σε ένα όσο και σε πέντε χρόνια μετά τη συμμετοχή σε ένα εντατικό πρόγραμμα απώλειας βάρους.
Η αναλογία της ολικής χοληστερόλης προς την καλή χοληστερόλη – γνωστή ως χοληστερόλη λιποπρωτεΐνης υψηλής πυκνότητας (HDL) – ήταν 1,5 μονάδα χαμηλότερη ένα χρόνο και πέντε χρόνια μετά τη συμμετοχή σε ένα εντατικό πρόγραμμα απώλειας βάρους. Αυτές οι αλλαγές είναι σημαντικές γιατί αντιπροσωπεύουν βελτιώσεις σε επίπεδο πληθυσμού, εξήγησε ο Jebb. Σε ένα προκαταρκτικό εύρημα, ο μειωμένος κίνδυνος διάγνωσης με καρδιαγγειακή νόσο ή διαβήτη τύπου 2 φάνηκε επίσης να παραμένει χαμηλότερος ακόμη και μετά την ανάκτηση βάρους. Ωστόσο, λίγες μελέτες παρακολούθησαν ανθρώπους για περισσότερα από 5 χρόνια και «απαιτούνται περισσότερες πληροφορίες για να επιβεβαιωθεί εάν αυτό το πιθανό όφελος παραμένει», είπε ο Jebb. «Οι περισσότερες δοκιμές εξετάζουν εάν οι νέες θεραπείες είναι αποτελεσματικές και επικεντρώνονται στην αλλαγή βάρους βραχυπρόθεσμα παρά στην επίδραση σε μεταγενέστερη ασθένεια», είπε ο Jebb. «Οι μεμονωμένες μελέτες είναι συχνά πολύ μικρές για να ανιχνεύσουν διαφορές μεταξύ των ομάδων στη συχνότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων, επειδή, ευτυχώς, επηρεάζουν μόνο ένα μικρό ποσοστό ολόκληρης της ομάδας και οι μελέτες μπορεί να μην συνεχιστούν αρκετά για να φανούν οι επιπτώσεις στα «σκληρά» αποτελέσματα, όπως μια νέα διάγνωση διαβήτη τύπου 2 ή καρδιακή προσβολή. «Τα ευρήματά μας θα πρέπει να παρέχουν διαβεβαίωση ότι τα προγράμματα απώλειας βάρους είναι αποτελεσματικά στον έλεγχο των παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου και πολύ πιθανό να μειώσουν τη συχνότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων», είπε. Τα στοιχεία υποδεικνύουν ότι η καρδιαγγειακή υγεία βελτιώνεται ακολουθώντας τις μετρήσεις υγείας
Life’s Essential 8 της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας: κατανάλωση υγιεινών τροφών, σωματική δραστηριότητα, μη κάπνισμα, επαρκής ύπνος, διατήρηση υγιούς βάρους και έλεγχος των επιπέδων χοληστερόλης, σακχάρου στο αίμα και αρτηριακής πίεσης. Η ανάλυση είχε αρκετούς περιορισμούς: οι πληροφορίες που συμπεριλήφθηκαν στην ανασκόπηση δεν ενημερώθηκαν μετά το 2019 και η ανασκόπηση επικεντρώθηκε σε ερευνητικές εργασίες που δημοσιεύτηκαν στα αγγλικά, επομένως οι επιλέξιμες μελέτες γραμμένες σε άλλες γλώσσες μπορεί να έχουν χαθεί. Ένα συνοδευτικό άρθρο σημειώνει ότι πολλά απομένουν να γίνουν κατανοητά σχετικά με τις διάφορες παρεμβάσεις απώλειας βάρους, τον μακροπρόθεσμο αντίκτυπό τους και πώς αυτός ο αντίκτυπος μπορεί να μειωθεί με την ανάκτηση βάρους. Τα συμπεριφορικά προγράμματα απώλειας βάρους αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της διαχείρισης βάρους στην κλινική πράξη. Ωστόσο, συχνά απαιτούν πόρους και οι αναδυόμενες φαρμακευτικές θεραπείες είναι ακριβές, σύμφωνα με τους συντάκτες Vishal N. Rao, M.D., M.P.H., και Neha J. Pagidipati, M.D., M.P.H., αμφότεροι από το τμήμα καρδιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Duke στο Durham της Βόρειας Καρολίνας. «Η παρούσα μελέτη έχει ενδιαφέρουσες συνέπειες για τον αντίκτυπο της ανάκτησης βάρους που μπορεί να συμβεί μετά από φαρμακολογικές θεραπείες», γράφουν. “Αυτό που είναι ακόμη άγνωστο είναι εάν αυτές οι προσωρινές βελτιώσεις στο βάρος και στους καρδιομεταβολικούς παράγοντες κινδύνου μετά από παρέμβαση απώλειας βάρους (συμπεριφορικής ή φαρμακολογικής) οδηγούν σε μακροπρόθεσμο κλινικό όφελος. Με άλλα λόγια, είναι καλύτερο να έχεις χάσει και να ανακτήσεις παρά να μην έχεις χάσει ποτέ καθόλου;”