Αφγανιστάν Εμπόριο Όργανα: Άνεργος, χρεωμένος και αγωνιζόμενος να ταΐσει τα παιδιά του, ο Nooruddin ένιωσε ότι δεν είχε άλλη επιλογή από το να πουλήσει ένα νεφρό – ένας από τον αυξανόμενο αριθμό Αφγανών που ήταν πρόθυμος να θυσιάσει ένα όργανο για να σώσει την οικογένειά του. Η πρακτική έχει γίνει τόσο διαδεδομένη στη δυτική πόλη Χεράτ που ένας κοντινός οικισμός έχει το ζοφερό παρατσούκλι «χωριό με ένα νεφρό». «Έπρεπε να το κάνω για χάρη των παιδιών μου», είπε ο Nooruddin στο Γαλλικό Πρακτορείο στην πόλη, κοντά στα σύνορα με το Ιράν. «Δεν είχα άλλη επιλογή». Το Αφγανιστάν έχει βυθιστεί σε οικονομική κρίση μετά την εξαγορά των Ταλιμπάν πριν από έξι μήνες, επιδεινώνοντας μια ήδη δεινή ανθρωπιστική κατάσταση μετά από δεκαετίες πολέμου. Η ξένη βοήθεια που κάποτε στήριζε τη χώρα άργησε να επιστρέψει, με τους σκληροπυρηνικούς ισλαμιστές να έχουν επίσης αποκοπεί από αφγανικά περιουσιακά στοιχεία που κρατούνται στο εξωτερικό.
Το φαινόμενο της πτώσης έχει πλήξει ιδιαίτερα Αφγανούς όπως ο Nooruddin, 32 ετών, ο οποίος παράτησε τη δουλειά του στο εργοστάσιο όταν ο μισθός του μειώθηκε σε 3.000 αφγάνι (περίπου 30 $) αμέσως μετά την επιστροφή των Ταλιμπάν, πιστεύοντας λανθασμένα ότι θα έβρισκε κάτι καλύτερο.
Όμως, με εκατοντάδες χιλιάδες ανέργους σε όλη τη χώρα, τίποτα άλλο δεν ήταν διαθέσιμο.
Σε απόγνωση, πούλησε ένα νεφρό ως βραχυπρόθεσμη λύση. «Το μετανιώνω τώρα», είπε έξω από το σπίτι του, όπου ξεθωριασμένα ρούχα κρέμονται από ένα δέντρο και ένα πλαστικό σεντόνι χρησιμεύει ως τζάμι. «Δεν μπορώ πλέον να δουλέψω. Πονάω και δεν μπορώ να σηκώσω τίποτα βαρύ».
Η οικογένειά του βασίζεται πλέον στον 12χρονο γιο της για χρήματα, ο οποίος γυαλίζει παπούτσια για 70 σεντς την ημέρα. – Ένα νεφρό για $1.500 – Ο Noorudin ήταν μεταξύ των οκτώ ατόμων με τα οποία μίλησε το AFP που είχαν πουλήσει ένα νεφρό για να θρέψουν τις οικογένειές τους ή να εξοφλήσουν το χρέος τους — μερικοί για μόλις 1.500 δολάρια.
Είναι παράνομη η πώληση ή η αγορά οργάνων στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες, όπου οι δότες σχετίζονται συνήθως με τον λήπτη ή είναι άτομα που ενεργούν από αλτρουισμό.
Στο Αφγανιστάν, ωστόσο, η πρακτική είναι άναρχη.
«Δεν υπάρχει νόμος… που να ελέγχει τον τρόπο δωρεάς ή πώλησης των οργάνων, αλλά η συγκατάθεση του δότη είναι απαραίτητη», δήλωσε ο καθηγητής Mohammad Wakil Matin, πρώην κορυφαίος χειρουργός σε νοσοκομείο στη βόρεια πόλη Mazar-i-Sharif. .
Ο Μοχάμεντ Μπασίρ Οσμάνι, χειρουργός σε ένα από τα δύο νοσοκομεία όπου πραγματοποιούνται οι περισσότερες μεταμοσχεύσεις του Χεράτ, επιβεβαίωσε ότι η «συγκατάθεση» ήταν το κλειδί. «Λαμβάνουμε γραπτή συγκατάθεση και μια εγγραφή βίντεο από αυτούς — ειδικά από τον δότη», είπε, προσθέτοντας ότι εκατοντάδες χειρουργικές επεμβάσεις έχουν πραγματοποιηθεί στο Χεράτ τα τελευταία πέντε χρόνια.
«Δεν έχουμε ερευνήσει ποτέ από πού προέρχεται ο ασθενής ή ο δότης ή πώς. Δεν είναι δουλειά μας».
Οι Ταλιμπάν δεν απάντησαν στα αιτήματα του Γαλλικού Πρακτορείου για σχόλια σχετικά με την πρακτική, αλλά ο Οσμάνι είπε ότι οι νέοι ηγέτες της χώρας έχουν σχέδια να περιορίσουν το εμπόριο και σχηματίζουν επιτροπή για να το ρυθμίσουν.
Οι Αφγανοί που απελπίζονται για χρήματα συνήθως ταιριάζουν με μεσίτες με πλούσιους ασθενείς, οι οποίοι ταξιδεύουν στο Χεράτ από όλη τη χώρα — και μερικές φορές ακόμη και από την Ινδία και το Πακιστάν.
Ο λήπτης πληρώνει και τα νοσοκομειακά τέλη και τον δότη.
Η οικογένεια της Azyta είχε τόσο λίγο φαγητό που δύο από τα τρία παιδιά της πρόσφατα νοσηλεύτηκαν για υποσιτισμό.
Ένιωσε ότι δεν είχε άλλη επιλογή από το να πουλήσει ένα όργανο και συνάντησε ανοιχτά ένα μεσίτη που την ταίριαξε με έναν παραλήπτη από τη νότια επαρχία Nimroz.
«Πούλησα το νεφρό μου για 250.000 Αφγανούς (περίπου 2.500 δολάρια)», είπε από το μικρό της υγρό δωμάτιο “Έπρεπε να το κάνω. Ο άντρας μου δεν εργάζεται, έχουμε χρέη», πρόσθεσε. Τώρα ο σύζυγός της, καθημερινός εργάτης, σχεδιάζει να κάνει το ίδιο. «Οι άνθρωποι έχουν γίνει φτωχότεροι», είπε. «Πολλοί άνθρωποι πουλάνε τα νεφρά τους από απελπισία».
«Χωριό με ένα νεφρό»
Στα περίχωρα του Χεράτ βρίσκεται το Παζάρι Sayshanba, ένα χωριό που αποτελείται από εκατοντάδες ανθρώπους που έχουν εκτοπιστεί λόγω πολυετών συγκρούσεων. Γνωστό ως «χωριό με ένα νεφρό», δεκάδες κάτοικοι πούλησαν τα όργανά τους μετά τη διάδοση των ειδήσεων στις άπορες οικογένειες για τα χρήματα που έπρεπε να βγουν. Από μια οικογένεια, πέντε αδέρφια πούλησαν ένα νεφρό ο καθένας τα τελευταία τέσσερα χρόνια, νομίζοντας ότι θα τα έσωζε από τη φτώχεια. «Είμαστε ακόμα χρεωμένοι και τόσο φτωχοί όσο πριν», είπε ο Γκουλάμ Νεμπί, δείχνοντας την ουλή του.
Στις ανεπτυγμένες χώρες, οι δότες και οι λήπτες συνήθως συνεχίζουν να έχουν πλήρη και φυσιολογική ζωή, αλλά η υγεία τους μετά το χειρουργείο συνήθως παρακολουθείται στενά – και επίσης εξαρτάται από έναν ισορροπημένο τρόπο ζωής και διατροφή.
Αυτή η πολυτέλεια συχνά δεν είναι διαθέσιμη στους φτωχούς Αφγανούς που πουλούν ένα νεφρό και εξακολουθούν να βρίσκονται παγιδευμένοι στη φτώχεια — και μερικές φορές σε κακή υγεία.
Ο καθηγητής Matin είπε ότι μόνο ορισμένοι δότες κανόνισαν να γίνουν έλεγχοι παρακολούθησης. «Δεν υπάρχουν δημόσιες εγκαταστάσεις υγείας για την εγγραφή πωλητών νεφρών και δωρητών για τακτικές εξετάσεις για τον έλεγχο των επιπτώσεων για την υγεία τους», πρόσθεσε.
Η Σακίλα, ήδη μητέρα δύο παιδιών στα 19 της, υποβλήθηκε στη διαδικασία λίγο πριν οι Ταλιμπάν καταλάβουν την εξουσία, παρακάμπτοντας ένα μεσίτη αναζητώντας έναν ασθενή σε νοσοκομείο του Χεράτ.
«Δεν είχαμε άλλη επιλογή λόγω της πείνας», είπε, φτιαγμένη με μαύρο eyeliner με ένα κασκόλ που καλύπτει το υπόλοιπο πρόσωπό της.
Πούλησε το νεφρό της για 1.500 δολάρια – τα περισσότερα από τα οποία πήγαν για να ρυθμίσουν το χρέος της οικογένειας.
Η μητέρα τριών παιδιών, η Aziza, εν τω μεταξύ, περιμένει την ευκαιρία της αφού συναντά έναν υπάλληλο του νοσοκομείου που προσπαθεί να την ταιριάξει με έναν δότη.
«Τα παιδιά μου τριγυρνούν στους δρόμους ζητιανεύοντας», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο με δάκρυα. «Αν δεν πουλήσω το νεφρό μου, θα αναγκαστώ να πουλήσω την ενός έτους κόρη μου».