Αλλαγές στο ωράριο των γιατρών του ΕΣΥ και κατά συνέπεια και στις εφημερίες τους, φέρνει νομοσχέδιο που κατάρτισε το υπουργείο Υγείας. Ειδικότερα προκειμένου να εναρμονιστούμε με τα Ευρωπαϊκά δεδομένα, και να αποφύγουμε περαιτέρω καταδικαστικές αποφάσεις από τα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια, το υπουργείο υγείας με νομοσχέδιο αλλάζει το ωράριο των γιατρών του ΕΣΥ και τις εφημερίες.
Να σημειωθεί ότι τον Δεκέμβριο του 2015 εκδόθηκε καταδικαστική απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) και η Ελληνική Δημοκρατία κλήθηκε να άρει τις ασυμβατότητες της ιατρικής νομοθεσίας με την Οδηγία 2003/88/ΕΚ σχετικά με την οργάνωση του χρόνου εργασίας των γιατρών του ΕΣΥ και να εναρμονίσει το δίκαιό της, εισάγοντας κανόνες προστασίας κατά της επαγγελματικής εξουθένωσης των ιατρών. Άλλωστε το ωράριο των γιατρών παραβιάζεται καθημερινά και σχεδόν σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας.
Γι αυτό και σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το ελληνικό υπουργείο υγείας αλλάζει τους κανόνες εργασίας των νοσοκομειακών γιατρών. Συγκεκριμένα, με το Σχέδιο Νόμου καθιερώνεται κατά κανόνα ως βάση για την οργάνωση του χρόνου εργασίας ή μέχρι 12 ώρες συνεχής εργασία με παρουσία στο χώρο εργασίας.
Ως 12ωρη εργασία νοούνται:
α) οι 7 ώρες του τακτικού πενθήμερου ωραρίου ακολουθούμενες από 5 ώρες ενεργής εφημερίας,
β) οι 12 ώρες συνεχούς απασχόλησης τις καθημερινές κατά τις βραδινές και νυχτερινές ώρες με παρουσία στο χώρο εργασίας,
γ) οι 12 ώρες συνεχούς απασχόλησης κατά το Σάββατο, Κυριακή ή Αργία με παρουσία στο χώρο εργασίας,
δ) η συνεχής ή διακεκομμένη απασχόληση εντός του χώρου εργασίας και μετά από κλήση κατά τις εφημερίες ετοιμότητας η οποία δεν δύναται να υπερβαίνει συνολικά το μέγιστο όριο των 12 ωρών.
Προβλέπεται το ανώτατο όριο εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας των γιατρών το οποίο δεν μπορεί να ξεπερνά συνολικά τις 48 ώρες (τακτικό ωράριο συν ώρες εφημερίας) με περίοδο αναφοράς (μέσο όρο) τους τέσσερις μήνες. Το Σχέδιο Νόμου επιτρέπει παράλληλα τη χρήση της δυνατότητας «εθελούσιας εξαίρεσης» (opt-out) από το όριο των 48 ωρών εβδομαδιαίως, με ανώτατο όριο τις 60 ώρες εργασίας την εβδομάδα, εφόσον ο ιατρός συναινεί ρητά και ελεύθερα, και για μια μεταβατική περίοδο τριών ετών προκειμένου να διασφαλιστεί η επαρκής στελέχωση των δημόσιων υπηρεσιών υγείας και η αναμόρφωση των προγραμμάτων εφημερίας με βάση τις πραγματικές ανάγκες κάθε νοσοκομείου.
Ρυθμίζονται επίσης τα ζητήματα ανάπαυσης των ιατρών σε ημερήσια και εβδομαδιαία βάση. Η καθημερινή ημερήσια ανάπαυση των ιατρών είναι 12 συνεχόμενες ώρες ανά εικοσιτετράωρο, προβλέπεται διάλλειμα 15 λεπτών μετά από 6 συνεχόμενες ώρες εργασίας, ενώ η ελάχιστη περίοδος συνεχούς ανάπαυσης την εβδομάδα είναι 24 ώρες συν τις 12 ώρες ημερήσιας ανάπαυσης (36 ώρες), όταν πραγματοποιείται εφημερία Σαββάτου, Κυριακής ή Αργίας.
Διατηρείται η χορήγηση αντισταθμιστικού χρόνου ανάπαυσης (ρεπό) μετά από νυκτερινή εφημερία, αλλά παράλληλα χορηγείται ισοδύναμος αντισταθμιστικός χρόνος ανάπαυσης σε περιπτώσεις παραβίασης του χρόνου ημερήσιας και εβδομαδιαίας ανάπαυσης.
Η ελληνική νομοθεσία προέβλεπε ότι η 24ωρη ανάπαυση που πρέπει να χορηγείται σε ιατρό μετά από κάθε ενεργό εφημερία μπορεί να μεταφερθεί έως και μία εβδομάδα από της ημέρας πραγματοποιήσεως της εφημερίας αυτής.
Με το Σχέδιο Νόμου καταργείται πλέον αυτή η διάταξη και διασφαλίζεται ελάχιστος ημερήσιος χρόνος ανάπαυσης ή ισοδύναμη περίοδος αντισταθμιστικής αναπαύσεως που να διαδέχεται άμεσα τον χρόνο εργασίας τον οποίο η περίοδος αυτή θεωρείται ότι αντισταθμίζει, προκειμένου να αποτραπεί η κόπωση ή η εξάντληση του εργαζομένου λόγω της συσσωρεύσεως διαδοχικών περιόδων εργασίας.
Επισημαίνεται από το υπουργείο Υγείας ότι εξακολουθούν να ισχύουν οι βασικοί κανόνες της οδηγίας, και συγκεκριμένα:
- τα όρια του χρόνου εργασίας (όχι άνω των 48 ωρών εβδομαδιαίως κατά μέσο όρο, συμπεριλαμβανομένων των τυχόν υπερωριών),
- ελάχιστες περίοδοι ημερήσιας και εβδομαδιαίας ανάπαυσης (τουλάχιστον ένδεκα συναπτών ωρών ημερησίως και τριανταπέντε ωρών συνεχούς εβδομαδιαίας ανάπαυσης),
- χρόνος διαλειμμάτων σε περίπτωση παρατεταμένης εργασίας, ετήσια άδεια μετ’ αποδοχών (τουλάχιστον τεσσάρων εβδομάδων ετησίως).