Ομιλία Υπουργού Υγείας Θάνου Πλεύρη στη συζήτηση στη Βουλή για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Προστασία των Παιδιών από τη Σεξουαλική Κακοποίηση και Εκμετάλλευση.
“Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι Βουλευτές, σήμερα είναι μία σημαντική μέρα σε μια προσπάθεια η οποία έχει γίνει και ξεκίνησε από την πρώτη στιγμή και σε αυτό το σημείο θα ήθελα να συγχαρώ και να ευχαριστήσω και τον Υπουργό Επικρατείας τον Άκη τον Σκέρτσο, αλλά και την Εθνική Συντονίστρια την Έλενα Ράπτη, για την προσπάθεια η οποία έγινε με όλα τα συναρμόδια Υπουργεία, προκειμένου να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο για την προστασία του παιδιού από τη σεξουαλική κακοποίηση.
Και μπορεί σήμερα αυτή η συζήτηση να γίνεται σε ένα πιο έντονα φορτισμένο κλίμα, διότι έχουν έρθει στην επιφάνεια περιστατικά που δημιουργούν την πλήρη απέχθειά μας προς αυτά τα οποία συμβαίνουνε, αλλά η δουλειά μιας πολιτείας είναι με ψύχραιμο τρόπο και σε νεκρό χρονικό διάστημα, όπως έγινε, να επεξεργαστεί όλες αυτές τις δράσεις οι οποίες είναι απαραίτητες προκειμένου να μπορούμε να κοιτάμε τα παιδιά μας στα μάτια και να ξέρουμε ότι τους δίνουμε την προστασία και τα εχέγγυα να μεγαλώσουν σε μια κοινωνία όπως ακριβώς την έχουμε οραματιστεί και την οραματιζόμαστε.
Και πραγματικά τα εγκλήματα που σχετίζονται με τα παιδιά, είναι τα ειδεχθή εγκλήματα και οφείλω να σας πω πριν έρθω στο κομμάτι της αρμοδιότητάς μου και ως Υπουργού Υγείας, ότι έχω μια βαθιά πεποίθηση, ότι οι συγκεκριμένοι δράστες συνήθως είναι δράστες οι οποίοι δεν μπορούμε να έχουμε πολλές ελπίδες οποιουδήποτε σωφρονισμού.
Συνεπώς, έχει πολύ μεγάλη σημασία η προστασία της κοινωνίας και των παιδιών και τι μας δείχνουν τα δεδομένα και είναι επίκεντρο των δράσεων τα οποία έχουμε; Ενώ σε μια σειρά από άλλα εγκλήματα, συνήθως το θύμα έχει τη δυνατότητα και λόγω της ηλικίας του και των εμπειριών να μπορέσει να εκφραστεί και να θέσει τα θέματα για τα οποία απειλείται, και άρα να τύχει της έννομης προστασίας, αυτό το πλαίσιο δεν υπάρχει στο παιδί.
Δεν υπάρχει αφενός γιατί οι συνθήκες κακοποίησης μπορεί να γίνονται σε στενό οικογενειακό περιβάλλον, δεν υπάρχει αφετέρου διότι μπορεί στο ίδιο το παιδί να του έχει μεταφερθεί μία εικόνα ότι δεν είναι θύμα αυτών των συμπεριφορών.
Και ότι αυτές οι συμπεριφορές είναι φυσιολογικές συμπεριφορές και άρα πρέπει να αναπτύξουμε τους μηχανισμούς μας όχι μόνο στο επίπεδο πια της τιμωρίας, όπου πραγματικά έχει ληφθεί ένα αυστηρότατο πλαίσιο αυτή τη στιγμή στα θέματα που σχετίζονται με τα αδικήματα του παιδιού, αλλά πως θα μεταφέρουμε όλη αυτή τη συμπεριφορά σε προηγούμενο στάδιο, ώστε να καταφέρουμε να αποτρέψουμε τις συμπεριφορές οι οποίες καθιστούν θύμα σεξουαλικής κακοποίησης το παιδί.
Προς αυτήν λοιπόν την σκέψη μέσα στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης θα δείτε πρώτα απ’ όλα το εθνικό αρχείο καταγραφής και επιτήρησης κρουσμάτων, το οποίο φιλοδοξούμε να είναι μία ενιαία βάση που ήδη λειτουργεί, αλλά πρέπει να έχει έναν ενιαίο χαρακτηρισμό προκειμένου συνολικά κάθε πράξη κακοποίησης του παιδιού να μπορεί να καταγράφεται και να υπάρχει μία συγκεντρωτική βάση του να μπορούμε να παρακολουθούμε.
Είναι πάρα πολύ σημαντικό μέσα σε αυτό το πλαίσιο, θέμα που έχει αναλάβει κατ’ εξοχήν και στο δικό του κομμάτι το Υπουργείο Υγείας, η επιμόρφωση των επαγγελματικών υγείας.
Για δύο λόγους. Πρώτον για να μπορεί να κάνουν την καταγραφή σε αυτό το μητρώο και δεύτερο και πάρα πολύ σημαντικό που πρέπει να το αντιληφθούμε. Οι επαγγελματίες υγείας πολλές φορές είναι ένας παράγοντας που μπορεί να φτάσει μία κακοποίηση παιδιού και εκεί πέρα αναλόγως με την εκπαίδευση που έχει ο επαγγελματίας υγείας, να αντιληφθεί την κακοποίηση και να μπορέσει να την καταγγείλει .
Και για την σεξουαλική κακοποίηση που είναι το μείζον, αλλά και άλλες μορφές κακοποίησης που μπορεί να φαίνονται είτε ως απλά ατυχήματα, είτε ως απλές δράσεις. Έχει πολύ μεγάλη σημασία εκεί πάρα η εμπειρία και η επιμόρφωση του προσωπικού να μπορέσει να αντιληφθεί για να ακολουθήσει όλες αυτές τις διαδικασίες, αλλά να έχει και την εμπειρία να μπορεί να κάνει τη σωστή καταγραφή στο ενιαίο αρχείο κρουσμάτων.
Παράλληλα, έχουμε το πλαίσιο του ελέγχου των εργαζομένων. Ο έλεγχος των εργαζομένων, ο προληπτικός πλέον έλεγχος και στο κομμάτι της υγείας όσον έρχονται καθημερινά σε επαφή με τα παιδιά, είναι ιδιαιτέρως σημαντικό.
Στο να μην έχουν απασχολήσει με πράξεις που συνδέονται με το κομμάτι της σεξουαλικής κακοποίησης και εκεί πέρα είναι μία προληπτική πράξη που σε μεγάλο βαθμό, σε συνδυασμό με τις πράξεις καταγραφής, αλλά και την παρακολούθηση που γίνεται τόσο από το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, όσο και από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, μπορούμε να έχουμε τη δυνατότητα με αυτόν τον τρόπο να προλαμβάνουμε τα άτομα τα οποία έρχονται σε επαφή με ανηλίκους και παιδιά ώστε να μπορέσουμε να το παρακολουθήσουμε. Ένα μεγάλος σκέλος στο οποίο αναφέρθηκε και ο Υπουργός Επικρατείας ο Άκης Σκέρτσος, έχει σχέση με την ενημέρωση και ενδυνάμωση των παιδιών, στο να μπορούν αφενός να γνωρίζουν το κομμάτι της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Να μπορούν να καταγγέλλουν τις πράξεις, δηλαδή να έχουν μία γνώση των θεμάτων ότι κάτι το οποίο γίνεται, δεν είναι φυσιολογικό και να μπορεί να το καταγγείλουν.
Αλλά, έχει μεγάλη σημασία και στο κομμάτι των πρωτοκόλλων των θεραπευτικών που σχετίζονται και με τους ανήλικους θύτες. Διότι αυτή τη στιγμή μία μορφή κακοποίησης στα παιδιά γίνεται και από παιδιά, από ανηλίκους. Συνεπώς, εκεί πέρα πρέπει να έχουμε μία διαφορετική προσέγγιση συγκριτικά με την προσέγγιση που μπορεί να υπάρχει προς τον ενήλικο θύτη.
Το Υπουργείο Υγείας και μέσα από το πρόγραμμα Δοξιάδη, έχει διασφαλίσει με την κεντρική κατεύθυνση από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, αλλά την επιμέλεια της Υφυπουργού της Ζωής Ράπτη, συγκεκριμένα κονδύλια που αναφέρονται σε 104 νέες δομές ψυχικής υγείας όπου εκεί πέρα σε κεντρικό επίπεδο λαμβάνει χώρα η προστασία, η ενημέρωση και των παιδιών, θυμάτων κακοποίησης και ειδικά στο σκέλος που σχετίζεται με τη σεξουαλική κακοποίηση. Η πραγματικότητα είναι ότι η κακοποίηση στο κομμάτι του σκέλους που είναι με την σεξουαλική κακοποίηση, σε όλα τα επίπεδα και στο επίπεδο που έχει να κάνει με τα θύματα και στο επίπεδο που έχει να κάνει με την προσπάθεια να διαλευκανθούν αυτές οι υποθέσεις και φυσικά και στο επίπεδο που έχει να κάνει με την τιμωρία, είναι κεντρικές πολιτικές μιας πολιτείας που θέλει να σέβεται τα παιδιά.
Και όλοι μπορούμε να φανταστούμε ότι τα παιδιά μας χρήζουν μιας μεγαλύτερης προστασίας, ακριβώς γιατί βρίσκονται στην πιο ευάλωτη θέση. Συνεπώς, το κομμάτι που έχει να κάνει με την υγεία και την εμπλοκή του και στο επίπεδο προστασίας και ενημέρωσης του παιδιού και στο επίπεδο που έχει να κάνει με την εκπαίδευση του προσωπικού, αλλά και με την πρόληψη, το προσωπικό το οποίο θα προσλαμβάνεται να αποκλείουμε ή να περιορίζουμε τις δυνατότητες να βρίσκεται στην γκρίζα ζώνη των ατόμων που μπορεί οποτεδήποτε, με οποιονδήποτε τρόπο να κακοποιήσουν παιδιά, είναι κεντρικής γραμμής.
Και δίνουμε πολύ μεγάλη έμφαση στο να μπορεί το προσωπικό μας γρήγορα να διαπιστώσει αυτές τις πράξεις, ώστε πολύ γρήγορα να προστατευθούν τα παιδιά και κεντρικό σημείο όπως είπαμε, είναι το ενιαίο εθνικό αρχείο καταγραφής. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το τελευταίο διάστημα δυστυχώς και σε ένα θέμα στο οποίο θα πρέπει να είμαστε όλοι μαζί, υπάρχουν προσπάθειες πολιτικής εκμετάλλευσης φαινομένων.
Ξέρετε τι γίνεται; Πολλές φορές ακούμε για ηθικά πλεονεκτήματα. Η ηθική είναι θέμα ανθρώπου. Δεν είναι θέμα πολιτικού χώρου. Πολιτικοί χώροι που θέλησαν να προβάλουν ηθικό πλεονέκτημα συνήθως, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συνδυάζονταν με τον ολοκληρωτισμό που θέλανε να βάλουν μια πλευρά της ηθικής ανάτασης όσων πιστεύουν σε μια ιδεολογία και ότι όλοι οι άλλοι είναι οι ανήθικοι και οι διεφθαρμένοι.
Το ίδιο δυστυχώς γίνεται και σε αυτό το επίπεδο. Και το είδαμε. Και δεν είναι δυνατόν να επιτρέπομε Ελληνίδες και Έλληνες βουλευτές ένα θέμα το οποίο σχετίζεται με τα παιδιά μας να το περάσουμε σε ένα άλλο επίπεδο υπονοούμενων ή και ευθέως λεγομένων στο αν προσπαθούν κάποιοι να συγκαλύψουν, στο αν ο βιαστής έχει πολιτικό ή μη πολιτικό χρώμα, σε ποιο κόμμα άνηκε ο ένας ή ο άλλος.
Αυτή είναι μια ανήθικη προσέγγιση ενός πολύ ιδιαιτέρου θέματος που έχει να κάνει με την προστασία του παιδιού. Εμείς λοιπόν ως κυβέρνηση σε ανύποπτο χρόνο εκπονήσαμε ένα σχέδιο. Αυτό το σχέδιο έρχεται σε διαβούλευση και μακάρι να υπάρχουν προτάσεις από όλες τις πλευρές και δεσμεύομαι στην πλευρά που έχει να κάνει και με το Υπουργείο Υγείας να υπάρξουν προτάσεις να τις εντάξουμε.
Γιατί στο τέλος της ημέρας αυτό το εθνικό σχέδιο δράσης υλοποιώντας το θα καταφέρουμε να διαμορφώσουμε τις συνθήκες τις οποίες θέλουμε ώστε τα παιδιά μας να μην κινδυνεύουν. Διότι το πρώτο και το μείζον είναι να αποτρέψουμε τον κίνδυνο, να προστατεύσουμε την κοινωνία, να προστατεύσουμε τα παιδιά. Και από εκεί και πέρα υπάρχει προφανέστατα πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης σε άλλα θέματα αλλά ας αφήσουμε απέξω τα ειδεχθή εγκλήματα, ας αφήσουμε απέξω τα παιδιά και ας δουλέψουμε όλοι μαζί για την προστασία τους».