Για το σχέδιο νόμου «Μεταρρυθμίσεις για την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή» μίλησε σήμερα 19 Ιουλίου ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρη στη Βουλή.
Ακολουθεί αναλυτικά η Ομιλία του Υπουργού:
«Επί ευκαιρία και της ομιλίας του Προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΜΕΡΑ 25, αντί να κάνω παρέμβαση προτίμησα να πάρω τη βασική μου ομιλία και θα ήθελα να αναφερθώ στο τελευταίο που αναφερθήκατε κύριε Βαρουφάκη. Γιατί είδα πραγματικά ότι η τοποθέτησή σας είχε και μια βιοηθική ευαισθησία σε μια σειρά από θέματα τα οποία πραγματικά χαίρομαι που το αναγνωρίζετε κιόλας και το κομμάτι της συναίνεσης και το κομμάτι των δικαιωμάτων έχουν μια σημασία.
Το άρθρο 7 προσπαθεί να διασφαλίσει αυτό ακριβώς το οποίο περιγράφετε και θα προσπαθήσω να σας το πω αν σας πείσω, αλλά να καταλάβετε ποια είναι η πρόθεση. Σήμερα ποιο είναι το καθεστώς;
Δεν ερχόμαστε σε κενό χρόνο, υπάρχει ειδικό καθεστώς για την παρένθετη μητέρα. Το 2005 προβλέφθηκε, ήμασταν από τις πρώτες χώρες που το προβλέψαμε και στην πραγματικότητα οι παρένθετες μητέρες ήταν γυναίκες δύο κατηγοριών.
Αυτό έχει δείξει η πράξη ως τώρα, είτε ο αλτρουισμός ο οποίος περιγράψατε που συνήθως εκεί πέρα αποτυπώνεται με μία συγγένεια ή με μία φιλική σχέση, ήταν ένα καθεστώς που είχε να κάνει με γυναίκες δήλωναν ότι ήθελαν να είναι παρένθετες.
Ο νόμος προβλέπει του 2005 ότι δεν πρέπει να υπάρχει οικονομικό όφελος και υπάρχει μόνο ένα καθεστώς αποζημίωσης. Ποιο είναι το πρόβλημα; Το πρόβλημα λίγο-πολύ το περιγράψατε, ότι ακριβώς επειδή υπήρχε όλη αυτή η διαδικασία στην πραγματικότητα είχαμε μία διαδικασία που δεν είχε κανέναν απολύτως έλεγχο.
Οπότε οι επιλογές μιας Πολιτείας θα ήταν δύο: Ή να έρθει να πει ότι εγώ πηγαίνω σε τελείως περιοριστικό πλαίσιο παρένθετης μητέρας ώστε να έχει τα χαρακτηριστικά που λέμε του αλτρουισμού, είτε από τη στιγμή που είχε ανοίξει το καθεστώς με τη δυνατότητα έστω και της αποζημίωσης όπως προβλέπεται από το νόμο, θα πρέπει να το ελέγξω.
Άρα η κριτική σας ενώ έχει μία βάση σε ποιες γυναίκες μπορεί ενδεχομένως να πηγαίνουν όταν δεν έχουν αλτρουιστικό όφελος, αδικεί όμως το άρθρο 7 γιατί μέσα σε αυτό το πλαίσιο που υπάρχει, δε σας λέω ότι αλλάζουμε το πλαίσιο.
Βάζουμε την ασφαλιστική δικλείδα της επιτροπής υποβοηθούμενης αναπαραγωγής ώστε να μην υπάρχει ένα άναρχο ενδεχομένως περιβάλλον όπου δεν ξέρουμε πως και με ποια διαδικασία και με ποιες σχέσεις έχει βρεθεί μία παρένθετη μητέρα, αλλά να υπάρχει μία διαδικασία που ρυθμίζεται από την Αρχή, ακριβώς επειδή έχουν υπάρξει και φαινόμενα όπως τα περιγράφετε, όχι στο βαθμό όπως το είπατε.
Βάλατε όμως ένα ωραίο βιοηθικό θέμα κι αυτό αν θέλετε απασχόλησε συνολικά. Και εδώ πέρα πιστεύω, με συγχωρείτε, είναι η αδικία που συμβαίνει και από το ΣΥΡΙΖΑ και από το ΜΕΡΑ 25 ως προς την κριτική τουλάχιστον επί της αρχής του νομοσχεδίου.
Αν σκεφτούμε αυτή τη στιγμή κι έρθουμε και βάλουμε ως βασικό στοιχείο που ειπώθηκε και τα δικαιώματα της γυναίκας και πάμε από τον παράγοντα τον βασικό ότι υπάρχει το δικαίωμα της αναπαραγωγής στη γυναίκα ως δική της αποκλειστικά επιθυμία, αυτό το νομοσχέδιο έρχεται να διορθώσει στρεβλώσεις που υπήρχαν μέχρι τώρα.
Ποιες είναι αυτές οι στρεβλώσεις; Το ένα το είπαμε, η εξάρτηση της κρυοσυντήρησης του γενετικού υλικού της γυναίκας από τη συναίνεση του συντρόφου ή η χρήση του γενετικού υλικού της γυναίκας μετά το διαζύγιο από τη συναίνεση του συντρόφου.
Καταλαβαίνετε ότι για 17 χρόνια είχαμε ένα νομοθετικό πλαίσιο που η γυναίκα για να κάνει κρυοσυντήρηση του ωαρίου της θα έπρεπε να πάρει σύμφωνη γνώμη από το σύντροφό της ή τον σύζυγό της και αφού χώριζαν για να κάνει χρήση του ωαρίου που η ίδια είχε κρυοσυντηρήσει με κάποιον άλλον σύντροφο θα έπρεπε πάλι να πάρει συναίνεση. Αυτό λοιπόν ήταν ένα σημείο προσβολής των δικαιωμάτων της γυναίκας.
Μια δεύτερη βασική τομή, για πρώτη φορά προς όφελος της γυναίκας αλλάζουμε το ρόλο της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Η ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή έως τώρα είχε αποκλειστικά ένα στόχο. Εάν υπάρχει ιατρικό πρόβλημα έρχεται η ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή να παρέμβει.
Εδώ το δίνουμε ως δικαίωμα της γυναίκας. Η κοινωνική κρυοσυντήρηση του ωαρίου της. Ως τώρα δεν μπορούσε μια γυναίκα να πάει να κάνει κοινωνική κρυοσυντήρηση. Θα έπρεπε να είχε κάποιο ιατρικό πρόβλημα.
Εδώ λοιπόν σεβόμαστε απόλυτα την επιθυμία της γυναίκας να έχει τη δυνατότητα, αν η ίδια θέλει, να κάνει κρυοσυντήρηση του ωαρίου της και να κάνει χρήση αν και εφόσον η ίδια το επιθυμεί. Και σε αυτό το πράγμα πιστεύω απόλυτα ότι είναι ξεκάθαρη η επιθυμία της γυναίκας το αν θα κάνει παιδιά ή όχι, και δεν μπαίνει σε καμία λογική είτε μοτίβου, είναι κυρίαρχο δικαίωμά της.
Αν λοιπόν η ίδια το επιθυμε,ί θα έχει κάνει την κρυοσυντήρηση. Και θα της δοθεί η δυνατότητα μετά να πάρει την απόφαση.
Και εδώ νομίζω ότι και η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ αδικεί με την επιχειρηματολογία της το νομοσχέδιο. Αντιθέτως, εδώ πέρα δεν πάει να αναπτύξει ένα στερεότυπο ότι η γυναίκα πρέπει να κάνει παιδί. Δεν πάει αν θέλετε στο πατριαρχικό στερεότυπο ότι αν η γυναίκα δεν κάνει παιδί δεν έχει ολοκληρωθεί, δεν είναι μητέρα.
Αντιθέτως, σήμερα ισχύει κάτι τέτοιο. Και μην κοροϊδευόμαστε, ισχύει από συνεχείς κοινωνικές πιέσεις είτε το αποδεχόμαστε είτε όχι. Το να δώσεις τη δυνατότητα στη γυναίκα να κάνει την κρυοσυντήρηση και να το έχει ως επιλογή είναι κυρίαρχος σεβασμός του δικαιώματος της γυναίκας. Κυρίαρχο, να μπορεί να έχει την επιλογή. Διότι ο άντρας συνήθως δεν θα χρειαστεί να κάνει οποιαδήποτε πράξη.
Θα έρθουμε και στο όριο ηλικίας. Άρα η κοινωνική όμως κρυοσυντήρηση κυριαρχικά έρχεται εδώ πέρα και δίνει το δικαίωμα στη γυναίκα να μπορεί να έχει την επιλογή.
Πάμε τώρα στο όριο ηλικίας. Το όριο ηλικίας δημιουργήθηκε μια επιχειρηματολογία η οποία ήταν σε δυο διαφορετικά επίπεδα. Και για αυτό βλέπετε υπάρχει η επιχειρηματολογία και από την Ελληνική Λύση, επιχειρηματολογία που αναπτύχθηκε και από το ΣΥΡΙΖΑ και από το ΜΕΡΑ 25. Σε αντίθετη κατεύθυνση.
Το ένα επιχείρημα που το ακούσαμε γιατί όλοι οι φορείς και κύριε Πρόεδρε μπορείτε να ενημερωθείτε άπαντες οι φορείς στήριξαν τις συγκεκριμένες αλλαγές εκτός από του οικογενειακού δικαίου, οι νομικοί του οικογενειακού δικαίου είχαν δυο κριτικές.
Η μια κριτική ερχόταν από την πλευρά του παιδιού. Έρχονται και λένε: το δικαίωμα του συμφέροντος του παιδιού που θα γεννηθεί να μην γεννηθεί με μεγάλη μητέρα. Αναπτύχθηκε ως επιχείρημα.
Το οποίο επιχείρημα, κύριε πρόεδρε, είναι περισσότερο κοντά στην φιλοσοφία και στην επιχειρηματολογία του δικαστηρίου των Ηνωμένων Πολιτειών παρά σε μια προοδευτική κοινωνία.
Διότι αν μπούμε στην σύγκριση του δικαιώματος μιας γυναίκας για την αναπαραγωγή με το δικαίωμα ενός παιδιού που δεν έχει γεννηθεί, που θα γεννηθεί εάν κάνει, ασκήσει το δικαίωμα της η γυναίκα, και θεωρήσουμε ότι εκεί πέρα υπάρχει στάθμιση υπέρ του τέκνου, μπαίνουμε μετά στις θεωρίες του τέκνου που πρόκειται να γεννηθεί.
Άρα είναι μια κριτική που τουλάχιστον από την Αριστερά δεν περίμενα να την ακούσω. Διότι εδώ πέρα έχουμε κυριαρχικό δικαίωμα της γυναίκας να μπορεί και να θέλει να αναπαραχθεί.
Εάν, λοιπόν, έχει αυτό το δικαίωμα δεν μπορούμε να το συνδυάσουμε με το δικαίωμα ενός παιδιού που θα γεννηθεί επειδή θα ασκήσει το δικαίωμα της η γυναίκα.
Και, με συγχωρείτε, είναι και άδικο για τις γυναίκες. Δηλαδή, επειδή η φύση επιτρέπει στον άντρα στα 70 και στα 80 να μπορεί να είναι πατέρας εκεί πέρα δεν υπάρχουνε κοινωνικές συνέπειες.
Αλλά θα υπάρχουν κοινωνικές συνέπειες σε ένα παιδί που θα αποφασίσει μια γυναίκα στα 53, στα 54 να κάνει παιδί. Ακούσαμε και θεωρίες ότι θα υπάρχει πρόβλημα στο σχολείο, θα είναι κοινωνικά στιγματισμένο.
Πάλι αυτή η επιχειρηματολογία προστατεύει κατά βάση την πατριαρχική μορφή της κοινωνίας. Της οικογένειας. Την πατριαρχική μορφή.
Όπου σε αυτή, ο πατέρας μπορεί να είναι όποια ηλικία θέλει αλλά η γυναίκα πρέπει να είναι νέα, η μητέρα πρέπει να είναι νέα για να μεγαλώσει τα παιδιά.
Και είναι περίεργο που εγώ έρχομαι εδώ και πέρα και σας εισηγούμαι τις άλλες ρυθμίσεις και ως επιχειρηματολογία η Αριστερά, μου φέρνει στερεότυπα τα οποία συντηρούνται μέχρι σήμερα.
Η κριτική, λοιπόν, στο θέμα του συμφέροντος του παιδιού που δεν έχει γεννηθεί, με συγχωρείτε, είναι μια κριτική που δεν μπορεί να έχει βάση.
Ως προς το σκέλος, τώρα, της γυναίκας. Γιατί μετατέθηκε το δικαίωμα της γυναίκας, ο κίνδυνος ενδεχομένως που υπάρχει από την εγκυμοσύνη.
Αυτό, λοιπόν, ερχόμαστε και το ρυθμίζουμε. Με ποιον τρόπο; Ότι ζητάμε ειδικά για την ηλικία 50- 54 να μπορεί να υπάρχει εισήγηση της επιτροπής υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, άρα να μην στηριχτούμε αποκλειστικά και μόνο στο ότι ο γιατρός θα πει ότι η γυναίκα μπορεί ασφαλώς να κάνει μια κύηση.
Και οφείλω να σας πω, επειδή είναι έντονο πιεστικό θέμα, το αντιλαμβανόμαστε, το καταλαβαίνουμε. Ο βασικός λόγος που έρχεται το υπουργείο σήμερα να το εισηγηθεί είναι ότι επειδή εν μέσω πανδημίας δώσαμε την δυνατότητα στις ηλικίες 50 έως 52 να μπορούν, επειδή θα έχαναν τον χρόνο και λόγω φόβου δεν θα πήγαιναν να κάνουν κατά την διάρκεια της πανδημίας τους κύκλους, υπήρξαν 250 αιτήσεις.
Άρα έχουμε δικαίωμα γυναικών. Και με απόλυτη ειλικρίνεια σας λέω, ενδεχομένως, προκειμένου να ψηφιζόταν το νομοσχέδιο από όλες τις πλευρές, γιατί αυτό ήταε βασικό στοιχείο διαφωνίας, θα μπορούσε να έρθει εδώ πέρα ο Υπουργός και να πει το 54 το κάνω 52.
Είπε η εισηγήτρια της αξιωματικής αντιπολίτευσης «τι θα πάθετε». Δε θα πάθουμε κάτι εμείς, αλλά αυτή τη στιγμή υπάρχουν γυναίκες που δεν είναι μόνο στην ηλικία 52-54, είναι στην ηλικία των 49 ετών, είναι των 48, που αισθάνονται ότι είναι πολύ ασφυκτικό το πλαίσιο πλέον αυτή τη στιγμή.
Και σε αυτές συνολικά τις γυναίκες διασφαλίζοντας το δικαίωμά τους, τους δίνουμε τη δυνατότητα αν κι εφόσον το επιθυμούν να μπορέσουν να ασκήσουν το δικαίωμά τους και το δικαίωμα που είναι και συνταγματικώς κατοχυρωμένο, το δικαίωμα της αναπαραγωγής.
Και είδα και την επιστημονική θέση της Βουλής. Με συγχωρείτε, εγώ είμαι της άποψης ότι τίθενται και θέματα ισότητας πάντοτε στο ηλικιακό κριτήριο. Το ηλικιακό κριτήριο έχει μπει με όρους ότι ο άντρας μπορεί ανά πάσα στιγμή να τεκνοποιεί άρα δεν μπορούμε να του βάλουμε κριτήριο ως προς την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.
Θεωρητικά επειδή ακριβώς η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή μέχρι να ψηφιστεί αυτό το νομοσχέδιο ήταν απλώς να βοηθήσει ως προς την αναπαραγωγή, θα μπορούσε να υπάρχει και υλικό κριτήριο ή να βλέπουμε αν ο άντρας μπορεί ή δεν μπορεί να αναπαραχθεί. Και εδώ πέρα έχουμε επιλέξει ένα πλαίσιο που έχει μία πλήρη ελευθερία ο άντρας ως προς αυτά τα δικαιώματα και δεν έχει η γυναίκα.
Ερχόμαστε τώρα σε ένα επόμενο πολύ σημαντικό κομμάτι του νομοσχεδίου. Πάλι δύο ήταν τα βιοηθικά θέματα που απασχόλησαν. Ήταν το κομμάτι της ηλικίας και το κομμάτι της ανωνυμίας του δότη. Εκεί πέρα λοιπόν ακούσαμε μία κριτική πάλι από διαφορετικές προσεγγίσεις. Μία βιολογική προσέγγιση ότι θα δημιουργηθεί ένα πρόβλημα ότι η μητέρα ενδεχομένως του παιδιού που θα έχει πάρει το ωάριο από την αδελφή της θα δημιουργηθεί μία σύγχυση στο παιδί.
Και προσέξτε τώρα, πόσο αν θέλετε, θα το πω ευθέως, παράλογα σκεφτόμαστε. Αυτή τη στιγμή τι δυνατότητα έχουμε; Δύο αδελφές, η μία αδελφή μπορεί να γίνει παρένθετη μητέρα στην άλλη αδελφή. Και μάλιστα επειδή ειπώθηκε κ. Πρόεδρε αυτό να ξέρετε, για να διασφαλιστεί αυτός ο παράγοντας του πολύ σκληρού συναισθηματικού δεσίματος, η γυναίκα η οποία είναι παρένθετη μητέρα -ο όρος πράγματι θα μπορούσε να αλλάξει γιατί έγινε μετάφραση όπως είπατε από το 2005- δεν μπορεί να δώσει το δικό της βιολογικό υλικό. Πρέπει να είναι τρίτου ατόμου το βιολογικό υλικό ακριβώς για να μη δημιουργηθεί η αίσθηση ότι έχει και το δικό της βιολογικό υλικό κι είναι και παρένθετη.
Σήμερα λοιπόν κοιτάξτε τι επιτρέπουμε. Μεταξύ δύο αδελφών, η μία αδελφή να είναι παρένθετη μητέρα στην μητέρα που μετά θα μεγαλώσει το παιδί. Και θεωρούμε αυτονόητο ότι το παιδί δε θα έχει κάποιο ψυχολογικό πρόβλημα που θα μάθει ότι επειδή δεν μπορούσε η μητέρα του να κυοφορήσει ήρθε αλτρουιστικά η αδερφή να κυοφορήσει αυτή.
Και ενώ αυτό το θεωρούμε φυσιολογικό το να πούμε ότι θέλει να πάρει δανεικό ωάριο η μια μητέρα από την ξαδέλφη της ή από την αδερφή της ή από πρόσωπο συγγενικό πλάγιας γραμμής, ότι αυτό θα δημιουργήσει προβλήματα στις συγγένειες.
Δεν θα δημιουργήσει κανένα πρόβλημα. Εκτός αν μπούμε σε σκληρούς βιολογικούς παράγοντες που δεν νομίζω πάλι ότι αυτό είναι κουλτούρα επιχειρηματολογίας της Αριστεράς.
Έχει δώσει δανεικό το γενετικό της υλικό ένα συγγενικό πρόσωπο στο άλλο συγγενικό πρόσωπο και γεννάται ένα παιδί.
Και όλα αυτά επειδή στο τέλος της ημέρας αντιμετωπίζουν και πρακτικά προβλήματα, πολλά από αυτά που συζητάμε γίνονται. Και η κοινωνική κρυοσυντήρηση γινόταν και αν κάποιος ήθελε να πάρει από γνωστό άτομο δανεικό γενετικό υλικό γινόταν, απλώς γινόταν χωρίς πλαίσιο.
Ερχόμαστε, λοιπόν, εδώ πέρα εμείς και φτιάχνουμε ένα πλαίσιο που έχει ως γνώμονα κεντρικότατο τα δικαιώματα της γυναίκας. Κυρίαρχα τα δικαιώματα όσων συμμετέχουν. Αλλά κυρίαρχα τα δικαιώματα της γυναίκας.
Τίθεται το θέμα τώρα αν είναι ιδιωτικές, αν είναι δημόσιες οι δομές. Πράγματι, είναι ευχής έργον να έχουμε και περισσότερες δημόσιες δομές. Και θα στοχεύσουμε και σε αυτό. Ή θα στοχεύσουμε σε έναν άλλον παράγοντα που σας το λέω και το προαναγγέλλω από το τώρα. Το είπε και βουλευτής μας, στις αλλαγές που θα γίνουν στον εθνικό κανονισμό υπηρεσιών Υγείας του ΕΟΠΥΥ θα κοιτάξουμε να υπάρχει ως προς το κομμάτι των αποζημιώσεων πολύ καλύτεροι όροι για να μπορούν περισσότερες γυναίκες να ασκήσουν αυτό το δικαίωμα, αν το επιθυμούν.
Και ερχόμαστε εδώ πέρα και κάνουμε μια δημόσια δομή ακριβώς για τα οροθετικά άτομα. Διότι εκεί πέρα ήταν στιγματισμός. Ενώ επιστημονικά μπορούν αυτά τα άτομα να τεκνοποιήσουν χωρίς απολύτως κανένα κίνδυνο, πρέπει να έχουν μια ξεχωριστή μονάδα για τρείς, τέσσερις, πέντε, περιπτώσεις όσο και να είναι το χρόνο, δεν έχει σημασία. Πρέπει να σεβαστούμε αυτά τα άτομα.
Άρα θα φτιάξουμε και το πλαίσιο στο οικονομικό που είναι θέμα όμως όχι νομοσχεδίου, είναι θέμα του τι αποζημιώνει ο ΕΟΠΥΥ, παράλληλα όμως δίνουμε και τη δυνατότητα στα άτομα τα οποία είναι οροθετικοί να μπορέσουν να ασκήσουν το δικαίωμά τους και να μπορέσουν να αποκτήσουν παιδιά.
Υπάρχει όμως αυτό το θέμα που λέτε; Ναι, εγώ διαφωνώ μαζί σας κύριε Πρόεδρε και διαφωνώ και με όσους ανέπτυξαν αυτή την επιχειρηματολογία.
Πιστεύουμε ότι το δημόσιο αγαθό της υγείας μπορούμε να το διασφαλίσουμε και από τις ιδιωτικές δομές και εκεί πέρα κρίνεται ο κάθε ένας τι χρήματα δίνει στον άνθρωπο ο οποίος θέλει να κάνει παροχή για να μπορεί να κάνει χρήση και των ιδιωτικών δομών.
Και επομένως υπ΄ αυτή την έννοια θεωρούμε ότι οι δομές οι οποίες υπάρχουν στη χώρα, κατά βάση, είναι καλές δομές με επιστημονική αρτιότητα. Το πλαίσιο του 2005 ήταν ένα προοδευτικό πλαίσιο, άρα υπήρξε και μια ευρύτερη τεχνογνωσία γιατί ειδικά οι καθολικές χώρες δεν είχανε κουλτούρα ως προς την παρένθετη μητέρα ή πολλές φορές το απαγόρευαν και απευθείας.
Οπότε δημιουργήθηκε, και αυτό μπορεί να το εκμεταλλευτούμε προς όφελος και των γυναικών που είναι εδώ πέρα αλλά, ναι, και προς όφελος αν υπάρξει μια κουλτούρα ατόμων να ενισχυθεί το κομμάτι του ιατρικού τουρισμού.
Δεν είναι όμως αυτή η βασική στόχευση. Γιατί από τις ρυθμίσεις τις οποίες λέμε εν τέλει, αν σε κάτι ευνοούνται, οι ιδιωτικές δομές που είναι;
Στους οροθετικούς δεν ευνοούνται. Αφού γίνεται δημόσια δομή. Αντιθέτως, έως τώρα ευνοούνταν γιατί μια ιδιωτική δομή θα μπορούσε να κάνει χρήση στους οροθετικούς.
Στο κομμάτι της συναίνεσης δεν ευνοούνται. Είναι κυρίαρχα δικαιώματα.
Στο κομμάτι της κρυοσυντήρησης, αν υπάρχει κάποια εύνοια παραπάνω είναι κάτι, όμως, που με το Α ή Β τρόπο οι ιδιωτικές δομές βρίσκαν τον τρόπο να το κάνουν. Πάλι εκεί πέρα κυρίαρχα ευνοούνται οι γυναίκες.
Και στο κομμάτι της αλλαγής του ορίου οι ίδιοι είπατε ότι οι περιπτώσεις είναι τόσο συγκεκριμένες που δεν είναι, τέλος πάντων, ο κυρίαρχος όγκος, άμα κάποιος πήγαινε στο πλαίσιο της εμπορευματοποίησης που λέμε. Και δεν έχει αυτή την κουλτούρα το νομοσχέδιο.
Και στην ανωνυμία του δότη να ξέρετε ότι και η κατεύθυνση του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι αυτή. Ότι υπάρχει πια το δικαίωμα ως προς την ταυτότητα του ατόμου.
Και για λόγους ασθενειών που μπορεί να εμφανιστούν στο μέλλον. Οπότε πρέπει να γνωρίζει το παιδί. Αλλά και για λόγους δικαιώματος να ξέρει την πορεία.
Και οι περισσότερες χώρες έχουν μια κατεύθυνση να πάνε στην πλήρη επωνυμία. Να το βάλουν σε ένα επίπεδο υποχρέωσης.
Εμείς επιλέγουμε ένα μεικτό σύστημα που έχουν πάρει οι περισσότερες χώρες αυτή την στιγμή. Και η λογική του μεικτού συστήματος είναι να μην αποθαρρύνουμε και κόσμο ο οποίος θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία του και να μπορεί να είναι δότης.
Αλλά σίγουρα είναι μια κατεύθυνση που πάλι λειτουργεί προς την διασφάλιση του ατόμου να έχει γνώση της γενετικής του ταυτότητας.
Πολύ σημαντικές είναι οι ρυθμίσεις οι οποίες έχουν να κάνουν με τα intersex άτομα. Οφείλω να σας πω ότι δεν γνώριζα καθόλου το θέμα.
Το είχα ακούσει ως ένα ευρύτερο πλαίσιο. Αισθάνομαι, ειλικρινά σας μιλάω, αμήχανα όταν άκουσα τις ιστορίες αυτών των ανθρώπων και τις είδαμε και νομίζω ότι όλοι συγκινηθήκαμε που ήμασταν μέσα, που ακούσαμε την εκπρόσωπο του φορέα τους.
Και πραγματικά, κάτι που δεν γινόταν από μια κακία. Κανένας γονιός δεν ήθελε να ταλαιπωρήσει, να βασανίσει το παιδί του.
Αλλά από άγνοια, είτε, αν θέλετε, από κοινωνικά στερεότυπα, έπαιρνε μια επιλογή όταν γεννιόταν το παιδί. Αυτή η επιλογή μπορεί να ακολουθούσε το παιδί σε όλη του την ζωή, αν ήταν λανθασμένη. Και όπως πάμε και με τις πιθανότητες, θα μπορούσε πολύ πιθανά να ήταν λανθασμένη.
Ερχόμαστε και φτιάχνουμε ένα ασφαλές πλαίσιο. Σεβόμαστε την βούληση απόλυτα από τα 15 έως τα 18. Και πριν τα 15, εάν υπάρχει κάποιος κίνδυνος, εάν υπάρχει κάποια ανάγκη, έχουμε μια επιστημονική επιτροπή και δικαστική απόφαση.
Από την ειδική αγορήτρια του ΜΕΡΑ 25 τέθηκε ένας προβληματισμός γιατί πάντοτε υπάρχει αυτό, υπάρχει σε όλες τις διαδικασίες των ιατρικών πράξεων σε ανήλικο, ότι μπορεί να υπάρξει στιγμή που ο γιατρός μπορεί εκείνη τη στιγμή να πρέπει να κάνει κάτι γρήγορα και να μην προλαβαίνει να κάνει κάτι. Είναι η κατάσταση ανάγκης που υπάρχει και προβλέπεται παντού.
Και γι΄ αυτές τις περιπτώσεις έχουμε βάλει πιο αυστηρό πλαίσιο από το πλαίσιο που υπάρχει για τις άλλες ιατρικές πράξεις τις οποίες λέτε. Ιατρικές πράξεις, δηλαδή αν χρειαστεί το παιδί είτε είναι να συμμετάσχει σε μια κλινική δοκιμή φαρμάκου, είτε να κάνει μεταμόσχευση, είτε να κάνει ένα χειρουργείο για τη ζωή του.
Το πλαίσιο αυτό είναι ακριβώς πιο αυστηρό, γιατί θεωρούμε ότι είναι παρεμβάσεις που δε συνδέονται άμεσα εκείνη τη στιγμή με τη ζωή του ατόμου και τον κίνδυνο, αλλά συνδέονται με απόφαση που θα το συνοδεύει για όλη του τη ζωή.
Άρα θεωρούμε ότι είναι μια σταθμισμένη διάταξη η οποία στηρίχτηκε βέβαια και από την intersex κοινότητα και από το σύνολο των κοινωνικών εταίρων που μιλήσαμε. Και τουλάχιστον εμένα με χαροποιεί ότι αυτές τουλάχιστον οι διατάξεις ψηφίζονται από όλα τα κόμματα.
Το συγκεκριμένο λοιπόν νομοσχέδιο κι εδώ πέρα θέλω να έρθω στον πυρήνα του. Πως έγινε; Αυτό αν θέλετε το πιστεύετε, αν θέλετε δεν το πιστεύετε. Είναι ίσως το πρώτο νομοσχέδιο που έρχεται με πρωτοβουλία Βουλευτών, δεν έρχεται με πρωτοβουλία του Υπουργού.
Με επισκέφθηκαν και θα πω ονομαστικά τέσσερις Βουλευτές σε διαφορετικές στιγμές, χωρίς να είναι συνεννοημένες μεταξύ τους, της Νέας Δημοκρατίας. Η Έλενα Ράπτη που είναι εδώ πέρα κι είναι εισηγήτριά μας, η Χριστίνα Αλεξοπούλου, η Όλγα Κεφαλογιάννη και η Κατερίνα Μονογιού. Ξεχωριστά, χωρίς να είναι συνεννοημένες.
Και οφείλω να σας πω παρόλο που είμαι νομικός και ασχολούμαι με τη βιοηθική, δεν πίστευα ότι η συναίνεση παραμένει με ένα τέτοιο πλαίσιο, που δεν έφταιγε τότε ο Νομοθέτης. Τότε δεν μπορούσε να γίνει κρυοσυντήρηση του ωαρίου μόνο, γινόταν κρυοσυντήρηση του γονιμοποιημένου ωαρίου, οπότε ήτανε λογικό να ζητάει τη συναίνεση.
Με ενημέρωσαν για τη συναίνεση. Με ενημέρωσαν είτε από προσωπικά παραδείγματα, είτε από παραδείγματα γνωστών τους που είχαν ότι υπήρχαν χωρισμοί. Και στους χωρισμούς, επειδή πολλές φορές έχουν εντάσεις δεν δινόταν συναίνεση και δεν μπορούσε μία γυναίκα που ήταν η μοναδική της ευκαιρία γιατί είχε κρυοσυντηρήσει το ωάριό της να κάνει παιδί με το δικό της ωάριο.
Με ενημέρωσαν για ιστορίες γυναικών που ήταν οριακά σε αυτό το κομμάτι και είχαν πίεση και άγχος στα 49, στα 48. Με ενημέρωσαν για το θέμα αν μπορεί να χρησιμοποιηθεί από άτομο από γνωστό δότη ή όχι.
Κι εκεί πέρα κάλεσα τον κύριο Βραχνή, τον Πρόεδρο της ιατρικής υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Κάναμε μια εκτενή κουβέντα και είπαμε ότι αυτά τουλάχιστον μπορούμε να τα αλλάξουμε.
Και ήρθε η εισήγηση από την επιτροπή που έχει και μειοψηφία. Να ξέρετε οι νομικοί, όσο κι αν σας φαίνεται περίεργο στο βιοηθικό κομμάτι κράτησαν περισσότερο αμυντικές τάσεις στη λογική αυτών που ακούσαμε από την Εταιρεία Οικογενειακού Δικαίου, ότι και για τη συναίνεση καλό είναι να υπάρχει. Γιατί μια οικογένεια που ξεκινάει μαζί, ένα ζευγάρι, θα πρέπει να στηρίζονται στις κοινές αποφάσεις.
Ότι πρέπει να στηρίξουμε το δικαίωμα του τέκνου και δεν μπορεί το τέκνο να έχει μεγάλη μητέρα. Ότι αντίστοιχα στην ανωνυμία ναι, δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και εκεί πέρα ακούω μια επιχειρηματολογία γιατί άκουσα και μέχρι αιμομιξία.
Ποια αιμομιξία; Η αιμομιξία συνδέεται με το γεγονός ότι αν υπάρχει γενετικό υλικό από ένα συγγενή, γενετικό υλικό από άλλο συγγενή και ενώνεται.
Εδώ πέρα λέμε ότι παίρνει δανεικά ωάριο άρα δεν τίθεται θέμα να υπάρχει σύζευξη του γενετικού τους υλικού.
Οι νομικοί, λοιπόν, εκεί πέρα πράγματι είχαν μια παραπάνω συντηρητική προσέγγιση από ότι πίστευα. Και είπαμε ότι αυτές οι διατάξεις είναι ώριμες να περάσουν.
Και μπορεί κάποιοι από εσάς να λέτε ότι έχουν γίνει συζητήσεις. Συζητήσεις έγιναν. Η αρχή έγινε παντού. Το ότι ενδεχομένως το θέλουν και οι άλλες μονάδες της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, ναι το θέλουν. Αλλά σας μεταφέρω ακριβώς ιστορικά πως έχουν γίνει αυτές οι αλλαγές του νομοσχεδίου.
Έγιναν από τις ίδιες τις γυναίκες που μετέφεραν το πρόβλημα σε εμένα ως Υπουργό. Το μετέφερα και το συζήτησα με τον πρόεδρο της Αρχής, ήρθαν από την Αρχή και έρχονται εδώ. Και για αυτό το λόγο βλέπετε ότι στο 80% με 90% υπάρχει συμφωνία.
Και με αυτή την έννοια επειδή μπορούμε να έχουμε αντιπαράθεση σε πάρα πολλά πράγματα και θέλω να ευχαριστήσω και για τη κουβέντα που έγινε. Εγώ πιστεύω υπάρχει γνήσιος βιοηθικός διάλογος. Αυτό το οποίο έζησα μέσα στην Επιτροπή αυτές τις ημέρες δεν το συναντάμε συχνά σε νομοσχέδιο. Φύγαμε αν θέλετε από τρέχοντα ζητήματα και αυτά και μπήκαμε σε βιοηθική βάση και στα προβλήματα που ανέφεραν εισηγητές από ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ και εσείς κύριε Πρόεδρε με την ειδική αγορήτριά σας και ο κύριος Φραγκίδης που έχει γνώση.
Και όλοι μπήκαμε σε έναν προβληματισμό. Και η Έλενα Ράπτη από την πλευρά της πλειοψηφίας. Και η Ελληνική Λύση με τη δική της πλευρά που έχει περισσότερο την προσέγγιση της μορφής της οικογένειας.
Έγινε λοιπόν ένας έντονος βιοηθικός διάλογος. Και πιστεύω ότι αυτό το νομοσχέδιο θα πρέπει τουλάχιστον επί της αρχής του να ψηφιστεί. Και επικαλούμαι, κύριε Ξανθέ, με απόλυτη ειλικρίνεια επειδή βρίσκεστε στο παρών και το παρών πολλές φορές δείχνει ότι είναι μια στάθμιση και στην εισηγήτρια αλλά και στο ΜΕΡΑ25 ότι υπάρχουν οι δυνατότητες εδώ πέρα, να είμαστε επί της αρχής.
Να συμφωνήσουμε ότι αυτές οι αλλαγές, οι οποίες γίνονται, είναι περισσότερο προς το καλό. Και αυτές που είναι διαφωνίες δεν μπορούν να αναχαιτίσουν.
Και επειδή ειπώθηκε, και θα κλείσω με αυτό κύριε Πρόεδρε, αναφερθήκατε και σε εμένα κύριε Πρόεδρε. Ο καθένας προφανώς και κρίνεται και έχει την ιστορία του.
Εγώ θα ήθελα κάποια στιγμή να κριθώ και στο πλαίσιο παρεμβάσεων που υπάρχουν στο Υπουργείο Υγείας στην περίοδο την οποία είμαι που ενδεχομένως πολλοί δεν θα πίστευαν ότι αυτές οι παρεμβάσεις θα γίνονταν με Υπουργό Υγείας τον Θάνο Πλεύρη.
Το ότι αυτή την στιγμή δεν υπάρχει έντυπο αίματος που να λέει ότι αν είσαι ομοφυλόφιλος δεν μπορείς να δώσεις αίμα.
Το ότι ήρθαμε και καταργήσαμε τις τακτικές μεταστροφής.
Το ότι ερχόμαστε και κατοχυρώνουμε τα δικαιώματα των intersex ατόμων.
Το ότι ήρθαμε μαζί με την Ένωση Ασθενών και κατοχυρώσαμε τις αντιρετροϊκές θεραπείες αλλά και το δικαίωμα τεκνοθεσίας των ατόμων που πάσχουν από AIDS HIV και βρίσκονται σε θεραπεία.
Το ότι ερχόμαστε τώρα και τα άτομα με HIV θα μπορούν να έχουν το δικαίωμα αναπαραγωγής και ότι αποσυνδέουμε το δικαίωμα της γυναίκας για αναπαραγωγή από κάθε συναίνεση του συντρόφου της και δίνουμε και την δυνατότητα της κοινωνικής κρυοσυντήρησης. Πραγματικά θεωρώ ότι ασχέτως ποιος το φέρνει, αν είναι η Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη με υπουργό Υγείας τον Πλεύρη, είναι προοδευτικές.
Και είναι πολύ σημαντικό να δώσουμε το μήνυμα ότι σε αυτά, τουλάχιστον, υπάρχει μια κοινή συμφωνία γιατί εκεί θα δοθεί η δυνατότητα να γίνουν και άλλα προοδευτικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, που έχουν μείνει πίσω και δυστυχώς, ξέρετε τι γίνεται;
Τις περισσότερες φορές μένουν πίσω γιατί δεν έχουν εξηγηθεί. Διότι μπορεί να είναι αυτονόητες ρυθμίσεις, που όμως μπαίνουνε σε μια κοινωνική σκληρά πολιτική αντιπαράθεση και αποκτούν ένα τελείως διαφορετικό νόημα.
Με αυτές, λοιπόν, τις σκέψεις θέλω να ξέρετε ότι το νομοσχέδιο το συγκεκριμένο είναι νομοσχέδιο που απηχεί προοδευτικές αντιλήψεις.
Και θα κλείσω και με κάτι προσωπικό. Επειδή πολλές φορές, ξέρετε, ο σεξισμός, τον ακούμε και η θέση της γυναίκας πολλές φορές βλέπετε ότι οι επιθέσεις γίνονται από κει που δεν το περιμένεις.
Εγώ πριν 15 μέρες είχα την τύχη να φωτογραφηθώ με τον Alice Cooper και την γυναίκα του. Και η Εφημερίδα των Συντακτών έβγαλε ένα άρθρο, νομίζοντας ότι η γυναίκα του Αlice Cooper είναι η δική μου η γυναίκα.
Αυτό αν θέλετε, να ξέρετε ήταν το λιγότερο. Και ο τίτλος ήταν, ο Πλεύρης και η Πλεύραινα φωτογραφίζονται με τον Alice Cooper.
Μια Αριστερή εφημερίδα να έρχεται και να χαρακτηρίζει την γυναίκα ενός υπουργού, οποιουδήποτε, με το παλιό το Γιώργαινα, η κυρά Γιώργαινα, έτσι, λοιπόν, η κυρία Πλεύραινα, με συγχωρείτε, είναι βαθιά σεξιστικό.
Διότι ουσιαστικά αποδέχεται μια εικόνα προσδιορισμού της γυναίκας από τον σύζυγο της. Άρα να ξέρετε ότι τα θέματα σεξισμού και τα θέματα των δικαιωμάτων μπορεί να έχουν αφετηρίες, μετά λέω ότι ιδεολογικά είναι άνευρα, αλλά τελικά μπορεί να διαχωρίζουν και τις κοινωνίες έτσι.
Και να βρίσκουμε αυτά που είναι αυτονόητα και να συμφωνούμε και να καταδικάζουμε εκεί που πρέπει και να στηρίζουμε και τις διατάξεις που πρέπει.
Με αυτές τις σκέψεις ευχαριστώ όλους όσους ασχολήθηκαν με το νομοσχέδιο και ελπίζω ότι μέχρι το τέλος θα έχει ευρύτερη συναίνεση στο κομμάτι τουλάχιστον της επί της αρχής ψήφισης».
