Ηνωμένο Βασίλειο: Οι πολιτικές λιτότητας αναγνωρίστηκαν ως επιζήμιες για την υγεία από τον απόηχο της οικονομικής κρίσης του 2007/8 και μετά.
Από το 1945, όταν τελείωσε ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, και την αρχή της δεκαετίας του 2010, το μέσο προσδόκιμο ζωής και τα ποσοστά θνησιμότητας στις χώρες υψηλού εισοδήματος βελτιώνονταν συνεχώς. Αλλά από το 2012 περίπου, στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε πολλές άλλες χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Γερμανία και η Ολλανδία, ο ρυθμός βελτίωσης επιβραδύνθηκε, σταμάτησε ή ακόμη και αντιστράφηκε.
Οι τάσεις για τους ανθρώπους που ζουν σε πιο μειονεκτικές περιοχές ήταν ακόμη χειρότερες, με τα ποσοστά θνησιμότητας (ο αριθμός θανάτων ανά 100.000 άτομα σε έναν πληθυσμό) να αυξάνονται πραγματικά για όσους ζουν στο φτωχότερο 20% των περιοχών στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι πολιτικές λιτότητας ήταν η πιο σημαντική αιτία αυτής της αλλαγής των τάσεων, οδηγώντας σε εκατοντάδες χιλιάδες θανάτους που μπορούσαν να αποφευχθούν μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η λιτότητα μπορεί να σημαίνει διαφορετικά πράγματα. Οι οικονομολόγοι τείνουν να την ορίζουν ως την εισαγωγή πολιτικών για τη μείωση του μεγέθους των κρατικών ελλειμμάτων. Δηλαδή, το χάσμα μεταξύ των δαπανών των κυβερνήσεων και του ποσού των φορολογικών εσόδων που αντλούν.
Γενικότερα, η λιτότητα είναι μια προσέγγιση πολιτικής που συνδέεται με την αναδιάρθρωση του δημόσιου τομέα (συμπεριλαμβανομένης της ιδιωτικοποίησης) και την αυξημένη ευελιξία της αγοράς εργασίας (ο βαθμός στον οποίο τα εργασιακά δικαιώματα και η ασφάλεια της εργασίας των εργαζομένων έχουν διαβρωθεί), καθώς και με μείωση των δαπανών ή αύξηση των φόρων.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η κυβέρνηση συνασπισμού Συντηρητικών-Φιλελεύθερων Δημοκρατών το 2010 εισήγαγε ένα μεγάλο πρόγραμμα λιτότητας. Αυτό μείωσε τις πραγματικές δαπάνες για μια σειρά από δημόσιες υπηρεσίες. Μερικές από τις μεγαλύτερες περικοπές αφορούσαν τα επιδόματα τοπικής αυτοδιοίκησης και κοινωνικής ασφάλισης για άτομα σε ηλικία εργασίας. Αυτές οι περικοπές επηρέασαν δυσανάλογα τις φτωχότερες περιοχές και τα άτομα με ήδη χαμηλά εισοδήματα.
Τα επόμενα 14 χρόνια, οι περικοπές εντάθηκαν. Άφησαν τις δημόσιες υπηρεσίες και τον κοινωνικό ιστό του Ηνωμένου Βασιλείου σε ρήξη. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι συνέπειες για την υγεία ήταν επίσης καταστροφικές.
Πολλές μελέτες έχουν πραγματοποιηθεί για την αξιολόγηση του αντίκτυπου των πολιτικών λιτότητας στην υγεία και τη θνησιμότητα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Δείχνουν ότι οι περικοπές στη χρηματοδότηση της τοπικής αυτοδιοίκησης συνολικά, καθώς και σε συγκεκριμένες υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών στέγασης, πολιτισμού, περιβάλλοντος και σχεδιασμού, είχαν όλες αρνητικές επιπτώσεις. Οι περικοπές στην πραγματική αξία των παροχών κοινωνικής ασφάλισης και οι μεγαλύτερες προϋποθέσεις για τα άτομα που λαμβάνουν επιδόματα, αποδείχθηκε ότι έχουν βλάψει την ψυχική υγεία.
Σε διεθνές επίπεδο, οι χώρες που εισήγαγαν πολιτικές λιτότητας βρέθηκαν να έχουν χειρότερες τάσεις θνησιμότητας. Μια συστηματική ανασκόπηση που συγκέντρωσε τα στοιχεία από όλες αυτές τις μελέτες επιβεβαίωσε αυτή τη σύνδεση. Ωστόσο, παρά αυτή την πληθώρα αποδεικτικών στοιχείων, πολλές υπηρεσίες δημόσιας υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου και ομάδες σκέψης έχουν αγνοήσει ή υποβαθμίσει τον ρόλο της λιτότητας σε αυτές τις καταστροφικά μεταβαλλόμενες τάσεις. Αυτό ήταν εξαιρετικά επιζήμιο.
Οι πολιτικές λιτότητας αναγνωρίστηκαν ως επιζήμιες για την υγεία από τον απόηχο της οικονομικής κρίσης του 2007/8 και μετά. Αλλά ο κυβερνητικός οργανισμός Public Health England, η ανεξάρτητη φιλανθρωπική οργάνωση Health Foundation και η ανεξάρτητη ομάδα σκέψης King’s Fund υπέδειξαν ότι δεν υπήρχαν αρκετά στοιχεία που να προσδιορίζουν τη λιτότητα ως αιτία των αλλαγμένων τάσεων στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτό έσπειρε σύγχυση σχετικά με τον ρόλο της λιτότητας για παρατεταμένη χρονική περίοδο και επέτρεψε στους υπουργούς της κυβέρνησης να κρύβονται επανειλημμένα πίσω από τις εκθέσεις αυτών των οργανώσεων.
Άλλες αιτίες υπερβολικών θανάτων
Αν και η λιτότητα είναι η πιο σημαντική αιτία, άλλοι παράγοντες έχουν επίσης επηρεάσει τις τάσεις της θνησιμότητας. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η αύξηση της παχυσαρκίας έως το 2010 είναι πιθανό να είχε επιβλαβή επίδραση. Στη συνέχεια, η πανδημία του COVID (συμπεριλαμβανομένης της διαταραχής της οικονομίας, των κοινωνικών δικτύων, της εκπαίδευσης και της υγειονομικής περίθαλψης) και στη συνέχεια η μείωση των πραγματικών εισοδημάτων λόγω του υψηλού πληθωρισμού, είναι πιθανό να έχουν προκαλέσει σημαντικούς επιπλέον θανάτους. Ωστόσο, η λιτότητα ήταν ο κύριος μοχλός.
Ο αντίκτυπος στη δημόσια υγεία των οικονομικών πολιτικών τύπου λιτότητας έχει γίνει κατανοητός εδώ και καιρό. Δεδομένης αυτής της γνώσης, ποια δικαιολογία μπορεί να υπάρχει για την υιοθέτηση αυτών των πολιτικών στη Βρετανία του 21ου αιώνα και σε άλλες πλούσιες χώρες σε όλο τον κόσμο; Ο πολιτικός θεωρητικός Φρίντριχ Ένγκελς δήλωσε ότι «όταν η κοινωνία τοποθετεί εκατοντάδες… σε μια τέτοια θέση που αναπόφευκτα συναντούν πολύ νωρίς και σε έναν αφύσικο θάνατο», αυτό ισοδυναμεί με «κοινωνικό φόνο».
Ως ερευνητές δημόσιας υγείας, υποστηρίζουμε ότι ο κοινωνικός φόνος μπορεί να είναι μια κατάλληλη περιγραφή των πολιτικών που εισήχθησαν μετά το 2010 στο Ηνωμένο Βασίλειο και αλλού. Εάν πρόκειται να βελτιωθούν τα ποσοστά θνησιμότητας, είναι σημαντικό η Εργατική κυβέρνηση στο Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο να κατανοήσουν τα στοιχεία, να αντιστρέψουν γρήγορα τη διάβρωση των δημόσιων υπηρεσιών και των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και να προστατεύσουν όσους διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον ΚόσμοΑκολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο κανάλι μας στο YouTube
