Η.Β: Έρευνα του Πανεπιστημίου Queen Mary του Λονδίνου είναι η πρώτη που εστιάζει στις εμπειρίες των γονέων και των παιδιών τους που κατηγοριοποιήθηκαν ως “‘υπέρβαροι” και “πολύ υπέρβαροι” από το Εθνικό Πρόγραμμα Μέτρησης της Αγγλίας (NCMP), μια παρέμβαση που σχεδιάστηκε για την αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας. Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι το τρέχον πρόγραμμα μπορεί να κινδυνεύει να βλάψει τα παιδιά που στοχεύει να βοηθήσει. Η μελέτη δημοσιεύεται στο περιοδικό Κρίσιμης Σημασίας Δημόσια Υγεία (Critical Public Health). Το Εθνικό Πρόγραμμα Μέτρησης Παιδιών (NCMP) της βρετανικής κυβέρνησης καταγράφει το ύψος και το βάρος των μαθητών στην Αγγλία, συλλέγοντας δεδομένα για την κατανόηση των μακροπρόθεσμων τάσεων της παιδικής παχυσαρκίας και την ενημέρωση για εθνικές και τοπικές πρωτοβουλίες.
Μέσω του Εθνικού Προγράμματος Μέτρησης Παιδιών (NCMP) τα παιδιά ηλικίας δημοτικού σχολείου ζυγίζονται και μετρώνται στο σχολείο από επαγγελματίες υγείας που επισκέπτονται το σχολείο. Υπολογίζεται ο δείκτης μάζας σώματός τους (ΔΜΣ) και τα αποτελέσματα χορηγούνται στους γονείς για να τους ενημερώσουν εάν το παιδί τους έχει κατηγοριοποιηθεί ως “λιποβαρές”, “υγιούς βάρους”, “υπέρβαρο” ή “πολύ υπέρβαρο”. Η μελέτη του Queen Mary είναι η πρώτη που εστιάζει στις εμπειρίες των παιδιών και των γονέων που κατηγοριοποιήθηκαν ως “υπέρβαρα” ή “πολύ υπέρβαρα”, συγκεντρώνοντας και εξετάζοντας δημοσιευμένες έρευνες σχετικά με το πρόγραμμα. Η ανάλυση των ερευνητών έδειξε ότι οι οικογένειες αυτές εξέφρασαν σημαντικές ανησυχίες για το ενδεχόμενο επιβλαβών επιπτώσεων στην ψυχική υγεία του παιδιού τους. Για πολλούς, το πρόγραμμα σηματοδότησε ένα σημείο καμπής στη συνειδητοποίηση του σωματικού βάρους του παιδιού- μεταβάλλοντας τη σχέση του με το φαγητό και αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο σχετιζόταν με τους συνομηλίκους του.
Επιπτώσεις στην ψυχική υγεία
Η συμμετοχή στο Εθνικό Πρόγραμμα Μέτρησης Παιδιών ήταν μια συναισθηματικά σημαντική στιγμή για πολλά παιδιά στα οποία είπαν ότι το βάρος τους ήταν πάνω από το υγιές. Τα παιδιά αυτά ανέφεραν ότι αισθάνονταν άγχος και αμηχανία για τη διαδικασία ζύγισης, το αποτέλεσμα και το ενδεχόμενο πειραγμάτων σχετικά με το βάρος. Ορισμένοι γονείς απέρριψαν το αποτέλεσμα. Πολλοί γονείς εξέφρασαν την ανησυχία ότι το ενδεχόμενο ψυχικών διαταραχών, διατροφικών διαταραχών και ανθυγιεινών συμπεριφορών δίαιτας στο μέλλον ήταν “πολύ πιο επικίνδυνο από το ίδιο το βάρος” και ότι προτεραιότητά τους ήταν η ευτυχία του παιδιού. Οι ανησυχίες αυτές δεν είναι αβάσιμες – η μελέτη παραθέτει μια ανάλυση των επιπτώσεων των συζητήσεων σχετικά με το βάρος στα παιδιά, η οποία διαπίστωσε ότι η ενθάρρυνση για απώλεια βάρους, τα πειράγματα και η κριτική σχετικά με το βάρος σχετίζονταν με χειρότερη αυτοαντίληψη, αυξημένη δίαιτα και δυσλειτουργικές διατροφικές συμπεριφορές.
Χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να γίνει κατανοητό κατά πόσο οι ανησυχίες των γονέων επιβεβαιώνονται μακροπρόθεσμα και να βρεθούν τρόποι για τον μετριασμό τυχόν αρνητικών επιπτώσεων του προγράμματος. Σε ορισμένες περιοχές της Αγγλίας έχουν γίνει προσπάθειες να αλλάξει η διατύπωση των επιστολών με τα αποτελέσματα που εκδίδονται στις οικογένειες, για παράδειγμα να αποφεύγεται η χρήση στιγματιστικών λέξεων όπως “υπέρβαρος” και “παχύσαρκος”. Αλλά τα μέτρα αυτά είναι τοπικά καθοδηγούμενα και ποικίλλουν σε ολόκληρη τη χώρα. Οι συγγραφείς του Queen Mary λένε ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να εξετάσουν διεξοδικά τα ερωτήματα που θέτουν τα ευρήματά τους: Προκαλεί το Εθνικό Πρόγραμμα Μέτρησης Παιδιών στην τρέχουσα μορφή του βλάβη σε ορισμένα παιδιά, πώς μπορεί να μετριαστεί αυτό και πώς εξισορροπείται με τη θετική χρήση των δεδομένων που παράγει το πρόγραμμα; Το Εθνικό Πρόγραμμα Μέτρησης Παιδιών (NCMP) παράγει πολύτιμες γνώσεις, αλλά απαιτεί πολιτική και δράσεις -πέραν αυτών που μπορούν να ληφθούν από τις οικογένειες που ενεργούν μόνες τους- για να σταματήσει και να αντιστραφεί το αυξανόμενο ποσοστό των παιδιών που έχουν ανθυγιεινό βάρος.
Τα επίπεδα παιδικής παχυσαρκίας είναι υψηλά, αυξάνονται και συνδέονται στενά με την παιδική φτώχεια. Υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι πρωτοβουλίες για την αλλαγή της συμπεριφοράς μεμονωμένων οικογενειών είναι επιτυχείς στη μείωση της παιδικής παχυσαρκίας σε επίπεδο πληθυσμού. Οι πολιτικές προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, συμπεριλαμβανομένης της εισφοράς της βιομηχανίας αναψυκτικών και της επέκτασης της επιλεξιμότητας για δωρεάν σχολικά γεύματα, όπως συνιστάται στην ανεξάρτητη επισκόπηση της Εθνικής Στρατηγικής για τα τρόφιμα, μπορεί να είναι πολύ πιο ηθικές και αποτελεσματικές. Η Δρ Meredith K.D. Hawking, επικεφαλής συγγραφέας και ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου, δήλωσε: “Πολλοί γονείς έχουν εύλογες ανησυχίες σχετικά με τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει το πρόγραμμα Εθνικής Παιδικής Μέτρησης στην αυτοαντίληψη των παιδιών και στις διατροφικές πρακτικές τους καθώς μεγαλώνουν. Χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να κατανοήσουμε αν οι ανησυχίες αυτές επιβεβαιώνονται μακροπρόθεσμα και να βρούμε τρόπους να τις μετριάσουμε αν το πρόγραμμα πρόκειται να συνεχιστεί. “Για να βελτιώσει την υγεία των παιδιών, η κυβέρνηση πρέπει να ενεργήσει βάσει των στοιχείων που παράγει το Εθνικό Πρόγραμμα Μέτρησης Παιδιών (NCMP) και άλλες πηγές. Γνωρίζουμε ότι η παιδική παχυσαρκία αποτελεί ισχυρό δείκτη παιδικής φτώχειας. Χωρίς ουσιαστική ρύθμιση της βιομηχανίας τροφίμων ή μέτρα για την αντιμετώπιση της φτώχειας, οι γονείς δεν θα υποστηρίζονται στις προσπάθειές τους να βοηθήσουν τα παιδιά να ζήσουν πιο υγιεινά