Η παγκόσμια οικονομική πολιτική έχει από καιρό επικεντρωθεί στην αύξηση του ΑΕΠ και του εθνικού πλούτου, αλλά η πανδημία COVID-19 μπορεί να είναι ένα σημείο καμπής που δίνει μεγαλύτερη έμφαση στη δημόσια υγεία.
Η σημασία της δημόσιας υγείας σε τέτοιες στιγμές δεν μπορεί να αμφισβητηθεί και δεν ήταν ποτέ πιο επιτακτική. Ωστόσο, οι επιχειρήσεις, όπως συνήθως, συνεχίζουν να επισκιάζουν και να την υποτιμούν καθώς η εστίαση στην ενίσχυση της οικονομίας εντείνεται.
Η υγεία και η οικονομία είναι στενά συνυφασμένες, και η κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε σήμερα είναι άμεση συνέπεια του “χορού” μεταξύ της υγείας και της οικονομίας τις τελευταίες δεκαετίες. Η νεοφιλελεύθερη ατζέντα μας οδήγησε να πιστέψουμε ότι η οικονομική ανάπτυξη θα φέρει την ευημερία στις μάζες, αλλά στην πραγματικότητα συχνά απλώς έκανε τους πλούσιους πλουσιότερους και τους φτωχούς φτωχότερους.
Η νόσος COVID-19 είναι μια έντονη υπενθύμιση ότι αυτό που έχει σημασία είναι το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και όχι ο πλούτος. Είναι οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, τα νοσοκομεία που χρειάζονται εδώ και καιρό ανακαινίσεις και τα προγράμματα που δεν χρηματοδοτούνται χρονικά.
Ως γιατρός, βυθίζομαι βαθιά στην απάντηση της πρώτης γραμμής στη νόσο COVID-19. Μεταξύ δραστηριοτήτων ετοιμότητας, που κυμαίνονται από συναντήσεις – με επικεφαλής τμημάτων, περιεγχειρητικές, μητρικές και νεογνικές επιτροπές υγείας, με νοσοκόμες, με Έλεγχο Λοίμωξης – έως προσομοιώσεις, διαδικτυακά σεμινάρια, διαδικτυακά μαθήματα και φροντίδα ασθενών, κοιτάζω γύρω και σκέφτομαι τις μεγαλύτερες επιπτώσεις του τι βιώνουμε τώρα.
Οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης φορούσαν προστατευτικό εξοπλισμό πριν μπουν σε γηροκομείο στις αρχές Μαΐου. Αυτή η πανδημία, όπως όλες οι πανδημίες πριν από αυτήν, θα συνεχίσει την πορεία της. Όταν τελειώσει, επιστρέφουμε στις παλαιότερες επιδημίες που μαστίζουν το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης: παχυσαρκία, διαβήτης, καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνος, κοινωνικές ανισότητες και ένα υποχρηματοδοτούμενο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης που συχνά φαίνεται να υποστηρίζει πολιτικά και οικονομικά τα συμφέροντα.
Δεν μπορώ παρά να αναρωτηθώ αν η πανδημία COVID-19 θα αποτελέσει σημείο καμπής στην πολιτική δημόσιας υγείας.
Αυτό θα φέρει αλλαγή στις μη ικανοποιητικές τάσεις της παγκοσμιοποίησης; Μετά το τέλος της φυσικής απόστασης, θα έχουμε το θάρρος, ως γενιά, να σηκωθούμε και να απαιτήσουμε ότι η έξυπνη, ενημερωμένη πρακτική πολιτική δημόσιας υγείας θα καθοριστεί στον πυρήνα των δημόσιων και ιδιωτικών οικονομικών δράσεων.
Το 2003, ο Samuel Preston μας έδωσε την καμπύλη Preston. Αυτό μας έδειξε ότι το προσδόκιμο ζωής ήταν άμεσα ανάλογο με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ – κατά μέσον όρο, οι άνθρωποι στις πλουσιότερες χώρες τείνουν να ζουν περισσότερο από εκείνους των φτωχότερων εθνών – αλλά μόνο μέχρι ένα σημείο. Μετά από ένα ορισμένο επίπεδο του ΑΕΠ, το προσδόκιμο ζωής μειώθηκε.
Ο Preston χρησιμοποίησε το προσδόκιμο ζωής ως δείκτη για την υγεία, αλλά φυσικά η υγεία είναι πολύ περισσότερο από τον αριθμό γενεθλίων ενός ατόμου. Οι επικριτές της καμπύλης Preston επισημαίνουν τη σημασία πραγμάτων όπως η διατροφή και η γενική δημόσια υγεία. Επιπλέον, παράγοντες όπως η κοινωνική δικαιοσύνη, η πνευματικότητα και οι κοινωνικές σχέσεις είναι όλοι σημαντικοί σε αυτό που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ορίζει στο σύνταγμά του ως όχι απλώς την απουσία ασθένειας, αλλά “μια κατάσταση πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας. Το συμπέρασμα είναι σαφές: ο πλούτος δεν ισούται με την υγεία. Η νόσος COVID-19 είναι μια τραγική υπενθύμιση αυτού.
Οι ανεπτυγμένες χώρες, όπως η Ιταλία, η Γαλλία, η Ισπανία και οι ΗΠΑ έχουν καταστραφεί από την έκταση και τον αριθμό των θανάτων της νόσου COVID-19. Οι εργαζόμενοι στην υγειονομική περίθαλψη παντού έχουν υποστεί υψηλά ποσοστά μόλυνσης, και οι βασικές προμήθειες, όπως αναπνευστήρες και ατομικός προστατευτικός εξοπλισμός, έχουν έλλειψη. Στον Καναδά, μεγάλα και μικρά νοσοκομεία ανησυχούν για την ικανότητά τους να αντιμετωπίσουν ένα κύμα ασθενών με COVID-19, διατηρώντας παράλληλα βασικές υπηρεσίες για τους υπόλοιπους.
Ποιο είναι το όφελος από την προώθηση ενός οικονομικού συστήματος χρηματοπιστωτικού ελιτισμού εάν, ενόψει μιας διεθνούς κρίσης όπως αυτή που βρισκόμαστε τώρα, οι εγκαταστάσεις μακροχρόνιας περίθαλψης είναι υπερπλήρεις, τα νοσοκομεία δεν έχουν αρκετό χώρο για να απομονώσουν σωστά τους ύποπτους ή επιβεβαιωμένους. Οι ασθενείς με COVID-19 και οι γιατροί πρέπει να αποφασίσουν ποιος ασθενής με σοβαρή ασθένεια έχει πρόσβαση σε κρεβάτι μονάδας εντατικής θεραπείας και ποιος όχι; Χωρίς ισχυρή πολιτική δημόσιας υγείας στον πυρήνα των κοινωνικών και οικονομικών μας συστημάτων, ο πλούτος δεν έχει νόημα.