Γονόρροια: Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) δημοσίευσε σήμερα έκθεση στην οποία υπογραμμίζει την απειλή της αυξανόμενης μικροβιακής αντοχής (AMR) της Neisseria gonorrhoeae. Αυτή η ανησυχητική τάση, που υποδεικνύεται από τα δεδομένα επιτήρησης, υπογραμμίζει την αδήριτη ανάγκη για συνεχή παρακολούθηση ώστε να ενημερώνονται οι κατευθυντήριες γραμμές θεραπείας και τα μέτρα ελέγχου και να διασφαλίζεται η συνετή χρήση των αντιμικροβιακών φαρμάκων, με φόντο την αύξηση των κρουσμάτων γονόρροιας στην Ευρώπη.
Τα δεδομένα από την επιτήρηση της αντιμικροβιακής ευαισθησίας του γονοκόκκου στην Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο για το 2022 δείχνουν δύο απομονώσεις ανθεκτικές στην κεφτριαξόνη – το συνιστώμενο αντιβιοτικό για τη θεραπεία της γονόρροιας. Τα στελέχη αυτά εμφάνισαν, επίσης, εκτεταμένη αντοχή στα φάρμακα (XDR) και πολυαντοχή στα φάρμακα (MDR), περιορίζοντας περαιτέρω τις θεραπευτικές επιλογές.
Οι διαγνώσεις του 2022
Το 2022, 4.396 απομονωμένα στελέχη από ασθενείς που είχαν διαγνωστεί με γονόρροια υποβλήθηκαν από 23 ευρωπαϊκές χώρες στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αντιμικροβιακής Επιτήρησης του Γονόκοκκου (Euro-GASP). Το ποσοστό των απομονωθέντων ανθεκτικών στην αζιθρομυκίνη αυξήθηκε σημαντικά σε 25,6%, έναντι 14,2% το 2021. Η αζιθρομυκίνη χρησιμοποιείται συχνά με κεφτριαξόνη για τη θεραπεία της γονόρροιας, γεγονός που καθιστά το εύρημα αυτό ιδιαίτερα ανησυχητικό. Η ανθεκτικότητα στην σιπροφλοξασίνη αυξήθηκε, επίσης, με το 65,9% των απομονωθέντων να παρουσιάζουν ανθεκτικότητα το 2022, έναντι 62,8% το 2021. Ενώ η ανθεκτικότητα στην κεφιξίμη παραμένει χαμηλή στο 0,3%, η συνεχής παρακολούθηση είναι ζωτικής σημασίας, ιδίως καθώς τα γονοκοκκικά στελέχη που είναι ανθεκτικά στην κεφιξίμη και την κεφτριαξόνη εξαπλώνονται διεθνώς. Συνολικά 70 881 επιβεβαιωμένα κρούσματα γονόρροιας αναφέρθηκαν σε 28 χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ το 2022, παρουσιάζοντας αύξηση 48% σε σχέση με το 2021. Το ποσοστό κοινοποίησης για την ΕΕ/ΕΟΧ το 2022 είναι το υψηλότερο που έχει καταγραφεί από τότε που ξεκίνησε η ευρωπαϊκή επιτήρηση των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων λοιμώξεων το 2009.
Ανησυχία και επαγρύπνηση
Ενώ οι περισσότερες λοιμώξεις από γονόρροια στην ΕΕ/ΕΟΧ παραμένουν θεραπεύσιμες με τα συνιστώμενα επί του παρόντος αντιβιοτικά, οι αυξητικές τάσεις της ανθεκτικότητας προκαλούν ανησυχία και απαιτούν αυξημένη επαγρύπνηση. Η αύξηση των ανθεκτικών στελεχών μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων θεραπευτικών επιλογών, αποτελώντας σημαντική πρόκληση για τη δημόσια υγεία μέχρι να υπάρξουν νέες θεραπευτικές επιλογές. Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι ανησυχίες, το ECDC συνιστά ενισχυμένη επιτήρηση, συνεχή και διευρυμένη ποιοτικά διασφαλισμένη επιτήρηση της μικροβιακής ευαισθησίας για την έγκαιρη ανίχνευση και παρακολούθηση των μοτίβων ανθεκτικότητας, καθώς και τακτική αναθεώρηση και επικαιροποίηση των κατευθυντήριων γραμμών θεραπείας με βάση τα πιο πρόσφατα δεδομένα επιτήρησης της μικροβιακής ανθεκτικότητας, ώστε να διασφαλίζεται η διαθεσιμότητα των πιο αποτελεσματικών θεραπευτικών επιλογών.
Οι συστάσεις του ECDC
Η επένδυση στην ανάπτυξη νέων αντιμικροβιακών θεραπειών και εναλλακτικών θεραπευτικών σχημάτων είναι ζωτικής σημασίας για να παραμείνουμε μπροστά από την εξελισσόμενη αντίσταση. Το ECDC συνιστά, επίσης, την ενίσχυση των πρωτοβουλιών για τη δημόσια υγεία με στόχο την πρόληψη της εξάπλωσης της γονόρροιας, συμπεριλαμβανομένης της αυξημένης πρόσβασης σε διαγνωστικές υπηρεσίες, καθώς και την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας για την παρακολούθηση και τον έλεγχο της διασυνοριακής εξάπλωσης ανθεκτικών στελεχών.
Το ECDC υπογραμμίζει τη σημασία της πρόληψης για τον περιορισμό της εξάπλωσης της γονόρροιας και τον μετριασμό του κινδύνου της αυξανόμενης μικροβιακής αντοχής ΑΜR. Η προώθηση ασφαλέστερων σεξουαλικών πρακτικών, συμπεριλαμβανομένης της συνεπούς και σωστής χρήσης προφυλακτικού κατά τη διάρκεια του κολπικού, πρωκτικού και στοματικού σεξ, είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση της μετάδοσης. Ο έλεγχος για σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις και η έγκαιρη θεραπεία είναι επίσης υψίστης σημασίας. Επιπλέον, η συνετή χρήση αντιμικροβιακών ουσιών είναι απαραίτητη για την επιβράδυνση της ανάπτυξης και εξάπλωσης ανθεκτικών στελεχών. Αυτό περιλαμβάνει την τήρηση των συνιστώμενων κατευθυντήριων γραμμών θεραπείας, την αποφυγή της περιττής χρήσης αντιβιοτικών, την ολοκλήρωση ολόκληρης της συνταγογραφούμενης πορείας αντιβιοτικών και τη συμβουλή προς τους ασθενείς να επανέλθουν για εξετάσεις ώστε να διασφαλιστεί ότι έχουν θεραπευτεί.