ΠαθητικήΕυθανασία: Η πρόσφατα αναθεωρημένη απόφαση σχετικά με τις εκ των προτέρων ιατρικές οδηγίες και την παρακράτηση/απόσυρση της ιατρικής υποστήριξης των ετοιμοθάνατων στην Ινδία θα αναγκάσει αναπόφευκτα ορισμένους ασθενείς με ανίατη ασθένεια να “ζήσουν μια ζωή βασανισμού που σχετίζεται με μηχανήματα” και θα τους στερήσει την αυτονομία και την αξιοπρέπειά τους στον θάνατο, προτείνουν εξειδικευμένοι γιατροί σε επιστολή που δημοσιεύεται ηλεκτρονικά στο περιοδικό ‘BMJ Υποστηρικτική και παρηγορητική φροντίδα’ (BMJ Supportive & Palliative Care).
Αν και αποτελεί προοδευτικό βήμα, η απόφαση του 2023 εξακολουθεί να έχει σημαντικές ελλείψεις, προσθέτουν. Ελλείψει ειδικής νομοθεσίας για τη φροντίδα των ετοιμοθάνατων, το δικαίωμα στην αξιοπρεπή φροντίδα στο τέλος της ζωής ερμηνεύεται μέσω του άρθρου 21 και του άρθρου 14 του Συντάγματος της Ινδίας, γράφουν. Το 2018 το Ανώτατο Δικαστήριο της Ινδίας αποφάνθηκε σχετικά με τις εκ των προτέρων ιατρικές οδηγίες και την παρακράτηση/απόσυρση της υποστήριξης της ζωής σε ασθενείς που βρίσκονται σε τελικό στάδιο. Αυτό αναθεωρήθηκε το 2023, με στόχο την αποσαφήνιση και απλούστευση διαφόρων πτυχών της φροντίδας στο τέλος της ζωής στη χώρα. Όμως, λένε οι συγγραφείς, έχει ορισμένες σημαντικές ελλείψεις, η πρώτη από τις οποίες είναι η συνεχιζόμενη αναφορά στην παρακράτηση ή την απόσυρση της υποστήριξης της ζωής ως “παθητική ευθανασία”. Η χρήση αυτής της φράσης “είναι πιθανό να προκαλέσει ένα τεράστιο βάρος ενοχής στις οικογένειες και τους επαγγελματίες”, λόγω των συνειρμών της με τη θανάτωση, όσο ευγενής και αν είναι ο στόχος. “Θα προκαλούσε, επίσης, θρησκευτικές αντιρρήσεις”, προτείνουν. Δεύτερον, αν και η απόφαση απλοποιεί τη δημιουργία μιας εκ των προτέρων οδηγίας, θα είναι άνευ νοήματος αν αυτή η αλλαγή δεν γίνει ευρέως γνωστή, λένε οι συγγραφείς: “Είναι επιτακτική ανάγκη να ευαισθητοποιηθεί το λαϊκό κοινό, ώστε οι άνθρωποι να γνωρίζουν πώς να δημιουργήσουν ένα τέτοιο έγγραφο και ώστε οι συμβολαιογράφοι και οι υπηρεσιακοί παράγοντες να γνωρίζουν αυτές τις οδηγίες”. Το πιο σημαντικό είναι ότι, αν και λιγότερο περίπλοκη από την έκδοση του 2018, η νέα απόφαση σχετικά με τη διαδικασία ανάκλησης της υποστήριξης της ζωής που προβλέπεται από την απόφαση του 2023 “εξακολουθεί να είναι ανεφάρμοστη”, επιμένουν οι συγγραφείς. “Για έναν ανίατα άρρωστο που βρίσκεται σε συστήματα τεχνητής υποστήριξης της ζωής, κάθε λεπτό της ύπαρξής του μπορεί να είναι μαρτύριο”, εξηγούν, τονίζοντας ότι δεν απαιτείται χρονοδιάγραμμα για τη λήψη απόφασης από τη δεύτερη από τις δύο επιτροπές εξουσιοδότησης. “Αν και κατανοούμε τη σημασία της προσοχής και των εγγυήσεων, τέτοιες δυσκίνητες διαδικασίες θα οδηγήσουν στην αποφυγή της παρακράτησης ή της απόσυρσης της τεχνητής υποστήριξης της ζωής στο πλαίσιο της ματαιότητας της θεραπείας, ή στην καλύτερη περίπτωση στην παραπομπή σε ανώτερα κέντρα κάτω από τέτοιες συνθήκες, προσθέτοντας στην αγωνία των ασθενών και των φροντιστών”, γράφουν οι συγγραφείς.
Μια άλλη σημαντική παράλειψη είναι η αποτυχία της νέας απόφασης “να λάβει υπόψη την υφιστάμενη αδικία στην πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και στη συνολική οργάνωση του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης στην Ινδία”, ελλείψει καθολικής υγειονομικής κάλυψης, εξηγούν οι συγγραφείς. “Ως αποτέλεσμα, η απόφαση ανταποκρίνεται μόνο στις ανάγκες, αν ανταποκρίνεται καθόλου, ενός μικρού μέρους του πληθυσμού”, προσθέτουν. Και τέλος, η διαδικασία ανάκλησης μιας προηγμένης οδηγίας, σε περίπτωση που αλλάξουν οι προτιμήσεις, παραμένει δυσκίνητη, υποστηρίζουν. Και καταλήγουν: “Στον 21ο αιώνα, λόγω της προόδου στον τομέα της ιατρικής επιστήμης, είναι δυνατόν ένας άνθρωπος να παραμείνει στη ζωή με τη βοήθεια μηχανών για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι σημαντικό να δοθεί στο άτομο το δικαίωμα να αρνηθεί τη θεραπεία. “Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι αρνούμενος τη θεραπεία, ο ασθενής δεν επιχειρεί αυτοκτονία, αλλά απλώς ακολουθεί τη φυσική πορεία της φύσης που θα υπήρχε αν δεν υπήρχαν αυτές οι εξελίξεις. “Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ενώ τα φάρμακα και οι συσκευές παρατείνουν τη ζωή, μπορούν να μειώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής. Ως εκ τούτου, ένα άτομο πρέπει να έχει το δικαίωμα να αρνηθεί τη θεραπεία και την επιλογή να ζήσει με την ποιότητα ζωής της επιλογής του και δεν πρέπει να εξαναγκάζεται να ζήσει μια ζωή με βάσανα που σχετίζονται με μηχανήματα”.
