Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αγωνίζονται να διαχειριστούν σωστά την πανδημία και να διατηρήσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών τους. Αυτό διαπίστωσε μια ανάλυση του χειρισμού της κρίσης COVID-19 από τη Γερμανία, τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό BMJ Global Health. Η έλλειψη διαφάνειας σχετικά με τις πολιτικές αποφάσεις στον κορωνοϊό, τα μικτά μηνύματα και η αυξημένη αμφισβήτηση της νομιμότητας και της τεχνικής ικανότητας της κυβέρνησης τροφοδότησε τη δυσπιστία των πολιτών, καταλήγουν οι ερευνητές.
Λεπτομέρειες για την μελέτη
Οι κυβερνήσεις της Γερμανίας, της Σουηδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου ακολούθησαν διαφορετικές προσεγγίσεις για τον χειρισμό του πρώτου και του δεύτερου κύματος της πανδημίας το 2020. Και οι ερευνητές ήθελαν να μάθουν ποιες από τις στρατηγικές αυτών των εθνών λειτούργησαν καλά, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η μελλοντική ετοιμότητα σε παρόμοιες κρίσεις. Επικεντρώθηκαν σε διαφορές:
- στις κυβερνητικές δομές
- στο ρόλο των ακαδημαϊκών/επιστημόνων
- στην επικοινωνία με τους πολίτες
Οι ερευνητές χαρτογράφησαν τη νομιμότητα της διακυβέρνησης και της λήψης αποφάσεων. την αλληλεξάρτηση μεταξύ της κοινότητας και άλλων παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των επιστημόνων και των μέσων ενημέρωσης, καθώς και την ικανότητα αντιμετώπισης της αβεβαιότητας. Ανέλυσαν τις πολιτικές κάθε χώρας σε σχέση με αυτά τα στοιχεία, αντλώντας πληροφορίες από την κυβέρνηση, τους φορείς δημόσιας υγείας και τους ιστότοπους των μέσων μαζικής ενημέρωσης, καθώς και από δημοσιευμένες έρευνες.
Η αρχή της πανδημίας
Και οι τρεις χώρες εντόπισαν τα πρώτα τους κρούσματα SARS-CoV-2, τον ιό που ευθύνεται για τη μόλυνση COVID-19, τον Ιανουάριο του 2020, πυροδοτώντας τις πρώτες τους απαντήσεις, αλλά άρχισαν να ενεργούν πιο αποφασιστικά όταν η μετάδοση στην κοινότητα έγινε εμφανής στις αρχές Μαρτίου. Η ανάλυση αποκάλυψε έντονες διαφορές στις απαντήσεις στα κύματα 1 και 2 της πανδημίας, οι οποίες συνδέονταν με προϋπάρχουσες κυβερνητικές δομές, τον παραδοσιακό ρόλο της ακαδημαϊκής κοινότητας, την εμπειρία διαχείρισης κρίσεων και την επικοινωνία της αβεβαιότητας—όλα αυτά επηρέασαν το πόσο εμπιστεύονταν οι άνθρωποι η κυβέρνησή τους.
Πανδημία και Γερμανία
Η Γερμανία επέτρεψε την ευρεία ακαδημαϊκή συμμετοχή και τον κοινωνικό διάλογο, αλλά σε αντίθεση με το Ηνωμένο Βασίλειο, δεν διέθετε δεδομένα με βάση τον πληθυσμό στα οποία να βασίζει τις αποφάσεις της. Ωστόσο, τα μέσα ενημέρωσης ήταν πρόθυμα και ικανά να αντανακλούν την εξελισσόμενη επιστήμη και τις δυσκολίες μετατροπής της επιστήμης σε πολιτική. Ωστόσο, η αβεβαιότητα και η έλλειψη στοιχείων σχετικά με τον καλύτερο τρόπο διαχείρισης της πανδημίας COVID-19 -το κύριο χαρακτηριστικό κατά το πρώτο κύμα- ανακοινώθηκαν ρητά μόνο στη Γερμανία, σημειώνουν οι ερευνητές. Αν και αυτό διευκόλυνε σημαντικά την προσαρμογή των μηνυμάτων με την πάροδο του χρόνου, κατέκλυσε το έθνος στο δεύτερο κύμα, και ως αποτέλεσμα η κυβέρνηση επικρίθηκε έντονα.
Διαχείριση της κρίσης από την Σουηδία & το Ηνωμένο Βασίλειο
Στη Σουηδία, η ανακοίνωση αβεβαιότητας θεωρήθηκε ακατάλληλη με το σκεπτικό ότι θα μπορούσε να προκαλέσει φόβο. Οι διαφορετικές απόψεις δεν εκφράστηκαν και οι επιστήμονες και οι ακαδημαϊκοί αποκλείστηκαν σε μεγάλο βαθμό. Η απώλεια της εμπιστοσύνης του κοινού ήταν μικρότερη στη Σουηδία απ’ ό,τι στο Ηνωμένο Βασίλειο ή τη Γερμανία, αλλά αυτή η προσέγγιση μπορεί να παρεμπόδιζε πιο κρίσιμο διάλογο και μένει να δούμε τι αντίκτυπο θα έχει μακροπρόθεσμα η παραίτηση από την ευθύνη της κυβέρνησης. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ακαδημαϊκοί και επιστήμονες είχαν βασικό ρόλο στη δημιουργία πληροφοριών και στην αναγκαστική αναθεώρηση των στρατηγικών της κυβέρνησης. Αλλά αυτό σήμαινε ότι το κοινό στη συνέχεια υποβλήθηκε σε συγκεχυμένα και ταχέως μεταβαλλόμενα μηνύματα δημόσιας υγείας.
Γενικότερη τάση ως προς την εμπιστοσύνη των πολιτών
Και οι τρεις κυβερνήσεις των χωρών έχασαν την εμπιστοσύνη του λαού τους. Οι πολίτες είχαν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στις κυβερνήσεις τους κατά το πρώτο κύμα από ό,τι στο δεύτερο, με τη μεγαλύτερη πτώση εμπιστοσύνης να καταγράφεται στο Ηνωμένο Βασίλειο, συνδεδεμένη με την έλλειψη διαφάνειας στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της κυβέρνησης. «Η ανάλυσή μας που δημιουργεί την υπόθεση υποδηλώνει ότι η ετοιμότητα για την αντιμετώπιση κρίσεων και η ανθεκτικότητα θα πρέπει να περιλάβουν εκείνες τις δομές διακυβέρνησης πέρα από την υγεία που επιτρέπουν:
- ισχυρή και νόμιμη ηγεσία, διευκολύνοντας την αποκεντρωμένη δράση
- αξιόπιστους δεσμούς με την επιστήμη και τους συμβουλευτικούς φορείς