Το αμφιλεγόμενο ρωσικό εμβόλιο Sputnik V αποτρέπει το 91,6% των σοβαρών και μέτριων κρουσμάτων Covid-19, δείχνουν τα πολυαναμενόμενα προκαταρκτικά αποτελέσματα της Φάσης ΙΙΙ των κλινικών δοκιμών.
Η ανάλυση που δημοσιεύεται στην έγκριτη ιατρική επιθεώρηση The Lancet αφορά σχεδόν 20.000 εθελοντές άνω των 18 ετών, από τους οποίους τα τρία τέταρτα έλαβαν δύο δόσεις του εμβολίου και το ένα τέταρτο δέχτηκε ενέσεις με φυσιολογικό ορό (placebo) για λόγους σύγκρισης.
Το ποσοστό του 91,6% υπολογίστηκε με βάση τα μόλις έξι περιστατικά συμπτωματικής νόσου που καταγράφηκαν στην ομάδα του εμβολιασμού, συγκριτικά με 62 κρούσματα στην ομάδα ελέγχου. Κανένα περιστατικό μέτριας ή σοβαρής πνευμονίας Covid-19 δεν αναφέρθηκε στην ομάδα του εμβολίου, συγκριτικά με 20 περιστατικά στην ομάδα του placebo.
Ο εμβολιασμός ήταν εξίσου αποτελεσματικός στα άτομα άνω των 60 ετών.
Σοβαρές παρενέργειες δεν καταγράφηκαν, αν και ορισμένοι συμμετέχοντες ανέφεραν ήπιες ανεπιθύμητες ενέργειες όπως πόνο στο σημείο της ένεσης, συμπτώματα που παραπέμπουν σε γρίπη και κόπωση.
Το Sputnik V βασίζεται στην ίδια τεχνολογία με το εμβόλιο της Οξφόρδης που παράγει η AstraZeneca. Χρησιμοποιεί δύο ακίνδυνους αδενοϊούς για να μεταφέρει στα ανθρώπινα κύτταρα τις γενετικές οδηγίες για την παραγωγή μιας πρωτεΐνης του SARS-CoV-2, την οποία στη συνέχεια αναγνωρίζει το ανοσοποιητικό σύστημα για την παραγωγή αντισωμάτων.
Η κλινική μελέτη συνεχίζεται με την εγγραφή περισσότερων εθελοντών προκειμένου να διαπιστωθεί η αποτελεσματικότητα σε εθνικές ομάδες πέρα των λευκών. Οι εθελοντές της μελέτης υποβλήθηκαν σε μοριακό έλεγχο την ημέρα χορήγησης της δεύτερης δόσης και η εξέταση επαναλήφθηκε σε όσους ανέφεραν αναπνευστικά συμπτώματα.
Το εμβόλιο προσφέρει παρόμοια αποτελεσματικότητα με τα εμβόλια των Pfizer και Moderna, ωστόσο πλεονεκτεί ως προς την αλυσίδα διανομής καθώς συντηρείται σε απλό ψυγείο.
«Η Ρωσία είχε δίκιο εξαρχής»
Κάθε δόση κοστίζει 10 δολάρια σύμφωνα με το Ρωσικό Ταμείο Άμεσων Επενδύσεων, το οποίο χρηματοδότησε την ανάπτυξη του εμβολίου στο Ινστιτούτο Γκαμαλέγια της Μόσχας.
Η Ρωσία δέχτηκε επικρίσεις από επιστήμονες στη Δύση για το γεγονός ότι ξεκίνησε τη μαζική χορήγηση του εμβολίου έπειτα από δοκιμές σε μόνο μερικές δεκάδες άτομα, πολύ πριν ολοκληρωθεί η φάση ΙΙΙ των κλινικών δοκιμών.
«Τελικά η Ρωσία είχε δίκιο εξαρχής» υποστήριξε ο Κίριλ Ντμίτριεφ, επικεφαλής του Ταμείου, μιλώντας σε δημοσιογράφους ενόψει της δημοσίευσης στο Lancet.
Το εμβόλιο έλαβε έγκριση στη Ρωσία τον Δεκέμβριο και έγινε διαθέσιμο στον γενικό πληθυσμό της Ρωσίας τον Ιανούάριο. Έκτοτε το εμβόλιο έλαβε έγκριση σε Λευκορωσία, Σερβία, Αργεντινή, Βολιβία, Αλγερία, Βενεζουέλα, Παραγουάη, Τουρκμενιστάν, Ουγγαρία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ιράν, Γουινέα, Τυνησία, Αρμενία και Παλαιστινιακά Εδάφη.
Μέχρι σήμερα τουλάχιστον δύο εκατομμύρια άνθρωποι έχουν λάβει τουλάχιστον μια δόση του Sputnik V, του οποίου οι δημιουργοί συνεργάζονται τώρα με την AstraZeneca για πιθανό συνδυασμό των δύο εμβολίων.