Ελλείψεις Φαρμάκων: «Πυρά εκατέρωθεν» βάλλουν οι φαρμακευτικές και οι φαρμακαποθήκες για την παραγωγή και τη διανομή φαρμάκων διεθνώς αλλά και στη χώρα μας, με τους ασθενείς να βάλλονται από όλες τις πλευρές. Τις «συμπληγάδες» των παρατεταμένων ελλείψεων σε φάρμακα καλούνται να ξεπεράσουν οι ασθενείς, τη στιγμή που οι φορείς της φαρμακοβιομηχανίας και του χονδρεμπορίου φαρμάκων εκτοξεύουν κατηγορίες μεταξύ τους για την αιτία του προβλήματος. Οι εκπρόσωποι της φαρμακοβιομηχανίας, τους τελευταίους μήνες, επισημαίνουν τόσο στη χώρα μας όσο και διεθνώς ότι με το ξέσπασμα της πανδημίας και το κλείσιμο των συνόρων αναδείχθηκε το πρόβλημα της έλλειψης παραγωγής πρώτων υλών και φαρμάκων, γενικότερα, μέσα στο έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς η παραγωγή έχει μεταφερθεί τα τελευταία χρόνια στην Ινδία και την Κίνα.
Απελπιστικές οι ελλείψεις φαρμάκων – Τις πταίει;
Τώρα, η Γενική Διευθύντρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (EFPIA) Νάταλι Μολ, με πρόσφατη δήλωσή της, διαβεβαιώνοντας ότι δεν γίνεται αποθεματοποίηση από τις φαρμακευτικές και ότι η ζήτηση έχει αυξηθεί λόγω εξάρσεων του κορωνοϊού και άλλων αναπνευστικών παθήσεων, έκανε λόγο για εστίαση ορισμένων παραγωγών στην Κίνα στην κάλυψη του εγχώριου πληθυσμού, πρόβλημα που σταδιακά αποκαθίσταται με την ομαλοποίηση των εξαγωγών από την Ασία προς την Ευρώπη.
Πρώτες ύλες και στην Ε.Ε.
Ταυτόχρονα, όμως, πρόσθεσε πως οι εταιρείες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (EFPIA) κατασκευάζουν περίπου τα δύο τρίτα των ενεργών φαρμακευτικών συστατικών τους (δραστικών ουσιών) στην Ευρώπη, με μόνο το 5% και το 6% να προέρχονται από την Κίνα και την Ινδία, αντίστοιχα. Στη συνέχεια, απέδωσε τυχόν καθυστερήσεις στα λιμάνια, λέγοντας πως πιθανότατα θα είναι βραχυπρόθεσμες και ότι μπορεί να οφείλονται σε εσωτερικά ζητήματα, όπως, ελλείψεις προσωπικού. Καταλήγοντας, η κα. Μολ επεσήμανε ότι τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Φαρμακευτικών Βιομηχανιών και Ενώσεων ‘European Federation of Pharmaceutical Industries and Associations’ (EFPIΑ) συνεχίζουν να συνεργάζονται με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις εθνικές κυβερνήσεις για να διασφαλίσουν τη συνεχή και αδιάλειπτη προμήθεια φαρμάκων για τους ασθενείς σε όλη την Ευρώπη.
Στην Ελλάδα
Στο μεταξύ, όμως, στις βολές των φαρμακαποθηκαρίων για μειωμένο εφοδιασμό της εγχώριας αγοράς από τη φαρμακοβιομηχανία απάντησε ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), σημειώνοντας ότι ένας από τους παράγοντες των ελλείψεων είναι προβλήματα σε πρώτες ύλες σε παγκόσμιο επίπεδο, τα οποία επηρεάζουν την παραγωγή πολλών φαρμάκων. Από την άλλη πλευρά, ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) τονίζει πως δεν υπάρχουν προβλήματα ελλείψεων σε νοσοκομειακά φάρμακα στα Νοσοκομεία και τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ, σε αντίθεση με τις ελλείψεις που παρατηρούνται στο κανάλι των ιδιωτικών φαρμακείων, των οποίων η προμήθεια γίνεται μέσω του χονδρεμπορίου. Ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) σημείωσε πως για πολλά από τα φάρμακα σε έλλειψη, στη διάρκεια του 2022, καταγράφηκαν σημαντικές επιστροφές, «γεγονός που αποδεικνύει ότι ποσότητες λιμνάζουν στην αγορά, υποκείμενες σε εποχιακή ζήτηση παράλληλων εξαγωγών» και πρόσθεσε πως οι πολυεθνικές και οι τοπικές φαρμακευτικές εταιρίες ανελλιπώς (ακόμη και σε περιόδους εορτών) καλύπτουν τη ζήτηση για συνταγογραφούμενα φάρμακα και επιπλέον ότι καθημερινά δηλώνουν τις πωλήσεις τους στον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ).
Στον ΕΟΦ
Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) ο ΕΟΦ έχει τη δυνατότητα να ελέγχει εάν οι φαρμακευτικές εταιρίες καλύπτουν τις ανάγκες των ασθενών της χώρας και να ορίζει αν υφίσταται μειωμένος εφοδιασμός. Επιπλέον, οι εταιρίες ενημερώνουν τον ΕΟΦ όταν προκύπτουν προβλήματα εφοδιασμού της αγοράς για οποιαδήποτε αιτία, μεταξύ των οποίων και προβλήματα παραγωγής ή υπερβολικής αύξησης της ζήτησης. Ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) κατήγγηλε πως ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Φαρμακαποθηκαρίων δεν δέχθηκε ποτέ να δώσει στοιχεία για τις πωλήσεις των μελών του σε συνεχή βάση όπως η φαρμακοβιομηχανία, αλλά και ότι η Πολιτεία δεν υποστήριξε τη διαφάνεια σε αυτόν τον τομέα. Ότι, ως εκ τούτου, δεν μπορεί η Διοίκηση των Φαρμακαποθηκαρίων να αναφέρεται σε μειωμένο εφοδιασμό, με αποκλειστική ευθύνη των εταιρειών. Παρατήρησε, επίσης, πως οι χαμηλές τιμές των φαρμάκων στην Ελλάδα αφήνουν ένα τεράστιο περιθώριο κέρδους (από 50% έως 300%) σε αυτούς που πραγματοποιούν παράλληλες εξαγωγές και αυτοί είναι οι χονδρέμποροι και όχι οι φαρμακευτικές εταιρίες. Καταλήγοντας, ο ΣΦΕΕ και οι εταιρίες μέλη του, δήλωσαν ότι προτεραιότητα είναι η Δημόσια Υγεία στην Ελλάδα και στην Ευρώπη και ότι συνεργάζονται με τις Αρχές και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να διασφαλιστεί η συνεχής και απρόσκοπτη προμήθεια φαρμάκων στους ασθενείς».
Η καινοτομία
Από την πλευρά τους το Δ.Σ. του PhARMA Φόρουμ Καινοτομίας στην Ελλάδα (PhARMA Innovation Forum Greece) (PIF) που εκπροσωπεί εταιρείες καινοτομίας, απάντησε στις πρόσφατες δημόσιες τοποθετήσεις για τις ελλείψεις φαρμάκων, λέγοντας ότι σε μία περίοδο που η πλειοψηφία των εμπλεκόμενων φορέων συνεργάζεται προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης των ελλείψεων φαρμάκων, είναι τουλάχιστον λυπηρό κάποιοι να εκτοξεύουν ανυπόστατες και ατεκμηρίωτες κατηγορίες εναντίον συγκεκριμένων φαρμακευτικών εταιρειών, κατονομάζοντάς τις χωρίς αποδείξεις. Στη συνέχεια, σημείωσε πως το θέμα των ελλείψεων και της επαρκούς παραγωγής φαρμάκων είναι εξαιρετικά πολύπλοκο, ότι αποτελεί διεθνή πρόκληση και τονίζοντας ότι εκπροσωπεί την καινοτόμο φαρμακοβιομηχανία διαβεβαίωσε πως δίνει απόλυτη προτεραιότητα στην κάλυψη των αναγκών όλων των ασθενών και ότι συμμετέχει στον θεσμικό διάλογο, προσφέροντας λύσεις και καταθέτοντας τεκμηριωμένες προτάσεις, ενώ κάλεσε όλους τους φορείς να κινούνται με σοβαρότητα και υπευθυνότητα προς την ίδια κατεύθυνση.