Σε πολλά μέρη του κόσμου η «ψηφιακή ζωή» είναι πια αδύνατον να διαχωριστεί από την καθημερινότητα. Ίντερνετ με υψηλές ταχύτητες, κινητή προσβασιμότητα, πληρωμές χωρίς μετρητά είναι πλέον χαρακτηριστικά αδιαμφισβήτητα της ζωής μας- αλλά και χαρακτηριστικά που καθοδηγούν την παγκόσμια οικονομία. Μερικές χώρες κάνουν ακόμα διστακτικά βήματα στην κατεύθυνση αυτές. Άλλες έχουν ήδη ισχυρή παρουσία στο προοίμιο του ψηφιακού μέλλοντος, ανοίγοντας τον δρόμο και πρωτοπορώντας με εξαιρετικές και αποτελεσματικές online υπηρεσίες και απρόσκοπτη προσβασιμότητα.
Το δίκτυο InterNations έδωσε πριν λίγο καιρό στη δημοσιότητα έκθεση με τίτλο «Digital Life Abroad», επιχειρώντας να καταγράψει ποιες χώρες καταλαμβάνουν τις υψηλότερες θέσεις στην κατάταξη αυτή, για λογαριασμό μετοίκων και με βάση τη διαθεσιμότητα των online κυβερνητικών υπηρεσιών, την ευκολία απόκτησης εγχώριου αριθμού κινητού τηλεφώνου, τη διαθεσιμότητα ίντερνετ υψηλής ταχύτητας στο σπίτι, τις πληρωμές χωρίς μετρητά και την απρόσκοπτη πρόσβαση στο ίντερνετ.
Το BBC απευθύνθηκε σε κατοίκους των χωρών που βρίσκονταν στις πρώτες θέσεις σε κάθε μία από τις πέντε κατηγορίες που κατέγραψε η έκθεση, επιχειρώντας να σκιαγραφήσει το πώς είναι να ζει κανείς σε μια προηγμένη, με τους προαναφερθέντες όρους, χώρα. Αναφορικά με την Ελλάδα, βρίσκεται στην 41η θέση σε ό,τι αφορά την Ποιότητα Ζωής, στην 52η θέση σε ό,τι αφορά την Ψηφιακή Ζωή αλλά στη 13η θέση σε ό,τι αφορά την ευκαιρία να κάνει κανείς φίλους.
Εσθονία
1η θέση στη συνολική κατάταξη
Για όσους παρακολουθούν τις εξελίξεις στον (ψηφιακό) κόσμο, η κατάταξη της Εσθονίας στην πρώτη θέση δεν αποτελεί έκπληξη. Πρόκειται για μία χώρα που έχει επενδύσει στην ψηφιακή υποδομή της, από την ανεξαρτησία της, το 1991, και μετά. Το πρόγραμμα E-Estonia, χρηματοδοτούμενο από την κυβέρνηση, έχει φέρει στη χώρα προγράμματα ηλεκτρονικής ψήφου, ηλεκτρονικών υπηρεσιών υγείας, ψηφιακής τραπεζικής και ακόμα και «e-residency», που επιτρέπει σε ανθρώπους που δεν είναι Εσθονοί πολίτες να ζητήσουν εικονική ιδιότητα πολίτη. Αυτό τους δίνει πρόσβαση σε παροχές όπως ταυτότητα, τραπεζικές υπηρεσίες, πληρωμές και ίδρυση εταιρείας. Σήμερα το πρόγραμμα απευθύνεται σε «ψηφιακούς νομάδες» και ξένους επιχειρηματίες που ενδιαφέρονται να ανοίξουν εταιρεία σε έδαφος της ΕΕ. Αυτό με τη σειρά του ανοίγει νέες ευκαιρίες για την εσθονική οικονομία.
«Εδώ στην Εσθονία θεωρείται βασικό ανθρώπινο δικαίωμα να έχεις πρόσβαση στο ίντερνετ. Ακόμα και τα απομακρυσμένα νησιά έχουν ίντερνετ» σχολιάζει η Αυστριακή entrepreneur Alexandra Nima, που ζει αυτόν τον καιρό στην πρωτεύουσα της Εσθονίας, το Τάλιν. «Εδώ όλα, από το να εγγραφείς ως κάτοικος της χώρας ή να ανοίξεις μία επιχείρηση (online φυσικά) γίνονται το γρηγορότερο δυνατό». Η εξέλιξη των πραγμάτων στην κατεύθυνση της συνδεσιμότητας σημαίνει πως ακόμα και οι τηλεφωνικές κλήσεις θεωρούνται κάπως παρωχημένες. «Είναι πολύ εύκολο για μένα να ρωτήσω κάτι μέσω Viber παρά να πάρω τηλέφωνο» προσθέτει ο Tarmo Annus, κάτοικος Τάλιν και εργαζόμενος στην πλατφόρμα Obyte. «Αντί να τηλεφωνήσω σε ένα μαγαζί για να δω εάν είναι ανοιχτά στη διάρκεια των διακοπών, στέλνω ένα μήνυμα στο Viber».
Η ψηφιακή υπόσταση των υποδομών της χώρας έχει βέβαια και τα προβλήματά της. Η Εσθονία ήταν η πρώτη χώρα που δέχθηκε κυβερνοεπίθεση το 2007. «Η επίθεση μπλόκαρε τις ιστοσελίδες και παρέλυσε όλη τη διαδικτυακή υποδομή της χώρας. Πάγωσαν τραπεζικές κάρτες και δίκτυα κινητής τηλεφωνίας, παντού σήμαιναν συναγερμοί» θυμίζει ο Dave Phillips. Ήτα πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Εσθονία στη διάρκεια των επιθέσεων και πρόσφατα εξέδωσε και βιβλίο με την εμπειρία του.
Ως αποτέλεσμα των επιθέσεων, το ΝΑΤΟ ετοίμασε ένα εγχειρίδιο για την αντιμετώπιση διεθνών κυβερνο-κρίσεων, ενώ η Εσθονία πρότεινε το Κέντρο Nato Cooperative Cyber Defence Centre of Excellence για την πρόληψη και την αντιμετώπιση ενδεχόμενων μελλοντικών επιθέσεων.