Κολπική Μαρμαρυγή: Θα μπορούσε να είναι η βόλτα για ψώνια που θα σας σώσει τη ζωή: τα καροτσάκια των σούπερ μάρκετ βοηθούν στη διάγνωση της κολπικής μαρμαρυγής, η οποία μπορεί στη συνέχεια να αντιμετωπιστεί για την πρόληψη αναπηρικών ή θανατηφόρων εγκεφαλικών επεισοδίων. Η έρευνα παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του ACNAP 2023, του επιστημονικού συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας (ESC) και δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό εξατομικευμένης ιατρικής Journal of Personalized Medicine.
“Η μελέτη αυτή δείχνει τη δυνατότητα να μεταφέρουμε τους ελέγχους υγείας στις μάζες χωρίς να διαταράξουμε την καθημερινή ρουτίνα”, δήλωσε ο συγγραφέας της μελέτης καθηγητής Ian Jones του Πανεπιστημίου Liverpool John Moores του Ηνωμένου Βασιλείου. “Κατά τη διάρκεια δύο μηνών, εντοπίσαμε 39 ασθενείς που δεν γνώριζαν ότι είχαν κολπική μαρμαρυγή. Πρόκειται για 39 άτομα με μεγαλύτερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου που έλαβαν ραντεβού με καρδιολόγο”. Περισσότεροι από 40 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο πάσχουν από κολπική μαρμαρυγή, την πιο συχνή διαταραχή του καρδιακού ρυθμού. Η κολπική μαρμαρυγή αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου κατά πέντε φορές. Αυτά τα εγκεφαλικά επεισόδια είναι συχνά θανατηφόρα ή αναπηρικά. Η αντιπηκτική αγωγή μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο, αλλά πολλοί άνθρωποι ανακαλύπτουν ότι έχουν κολπική μαρμαρυγή μόνο αφού υποστούν εγκεφαλικό επεισόδιο. Επομένως, απαιτούνται προγράμματα διαλογής για τον εντοπισμό των ατόμων με την πάθηση, ώστε να μπορούν να λαμβάνουν προληπτική φαρμακευτική αγωγή. Η μελέτη με τίτλο SHOPS-AF διερεύνησε κατά πόσον η ενσωμάτωση αισθητήρων ηλεκτροκαρδιογραφήματος (ΗΚΓ) στις λαβές των καροτσιών των σούπερ μάρκετ θα μπορούσε να εντοπίσει αποτελεσματικά τους αγοραστές με κολπική μαρμαρυγή. Σε δέκα καρότσια τοποθετήθηκε αισθητήρας στη λαβή και χρησιμοποιήθηκε σε τέσσερα σούπερ μάρκετ με φαρμακεία στο Λίβερπουλ κατά τη διάρκεια της δίμηνης μελέτης. Ζητήθηκε από τους αγοραστές να χρησιμοποιήσουν ένα τροποποιημένο καρότσι και να κρατήσουν το τιμόνι για τουλάχιστον 60 δευτερόλεπτα. Εάν ο αισθητήρας δεν εντόπιζε ακανόνιστους καρδιακούς παλμούς, άναβε πράσινο χρώμα. Οι συμμετέχοντες αυτοί υποβλήθηκαν σε χειροκίνητο έλεγχο σφυγμού από ερευνητή για να επιβεβαιωθεί ότι δεν υπήρχε κολπική μαρμαρυγή. Εάν διαπιστώνεται ακανόνιστος καρδιακός παλμός, ο αισθητήρας ανάβει με κόκκινο χρώμα. Στη συνέχεια, ο φαρμακοποιός του καταστήματος έκανε χειροκίνητο έλεγχο σφυγμού και άλλη μια μέτρηση του αισθητήρα χρησιμοποιώντας μια αυτόνομη μπάρα που δεν ήταν προσαρτημένη σε καρότσι με τον συμμετέχοντα να στέκεται ακίνητος.
Ο καρδιολόγος της μελέτης εξέτασε τις καταγραφές του ηλεκτροκαρδιογραφήματος ΗΚΓ των συμμετεχόντων με κόκκινο φως ή/και ακανόνιστο σφυγμό. Οι συμμετέχοντες ενημερώθηκαν για τα αποτελέσματα, τα οποία ήταν τα εξής: 1) καμία κολπική μαρμαρυγή, 2) ασαφές ηλεκτροκαρδιογράφημα ΗΚΓ και πρόσκληση για επανάληψη της μέτρησης ή 3) επιβεβαιωμένη κολπική μαρμαρυγή και ραντεβού με καρδιολόγο εντός δύο εβδομάδων. Συνολικά 2.155 ενήλικες χρησιμοποίησαν ένα καλάθι αγορών. Τα δεδομένα του ηλεκτροκαρδιογραφήματος ΗΚΓ ήταν διαθέσιμα για 220 συμμετέχοντες που είτε είχαν κόκκινο φως στον αισθητήρα ή/και ακανόνιστο σφυγμό, γεγονός που υποδηλώνει κολπική μαρμαρυγή. Μετά την εξέταση του ΗΚΓ από τον καρδιολόγο της μελέτης, δεν υπήρχαν ενδείξεις κολπικής μαρμαρυγής σε 115 συμμετέχοντες, 46 καταγραφές ήταν ασαφείς και η κολπική μαρμαρυγή διαγνώστηκε σε 59 συμμετέχοντες. Η μέση ηλικία των 59 συμμετεχόντων με κολπική μαρμαρυγή ήταν 74 έτη και το 43% ήταν γυναίκες. Από αυτούς, οι 20 γνώριζαν ήδη ότι είχαν κολπική μαρμαρυγή και οι 39 δεν είχαν διαγνωστεί προηγουμένως. Για να αξιολογήσουν την ακρίβεια του ελέγχου με τη μέθοδο αυτή, οι ερευνητές πραγματοποίησαν τρεις αναλύσεις: 1) αποκλείοντας και τα 46 ασαφή ηλεκτροκαρδιογραφήματα ΗΚΓ, 2) υποθέτοντας ότι όλα τα ασαφή ηλεκτροκαρδιογραφήματα ΗΚΓ ήταν κολπική μαρμαρυγή και 3) υποθέτοντας ότι όλα τα ασαφή ηλεκτροκαρδιογραφήματα ΗΚΓ δεν ήταν κολπική μαρμαρυγή. Αυτό έδειξε ότι η ευαισθησία του αισθητήρα κυμαινόταν από 0,70 έως 0,93 και η ειδικότητα από 0,15 έως 0,97.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα θετική προγνωστική αξία από 0,24 έως 0,56, που σημαίνει ότι μόνον το ένα τέταρτο έως το ήμισυ των ατόμων που βρέθηκαν να έχουν κολπική μαρμαρυγή σύμφωνα με τον αισθητήρα και/ή τον χειροκίνητο έλεγχο των παλμών είχαν πράγματι την πάθηση (δηλαδή υπήρχε μεγάλος αριθμός ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων). Η αρνητική προγνωστική αξία ήταν 0,55 έως 1,00, που σημαίνει ότι περίπου οι μισές από τις πραγματικές περιπτώσεις κολπικής μαρμαρυγής θα διαφεύγουν με τη χρήση αυτής της μεθόδου (δηλ. ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα). Ο καθηγητής Jones δήλωσε: “Σχεδόν τα δύο τρίτα των αγοραστών στους οποίους απευθυνθήκαμε ήταν ευτυχείς να χρησιμοποιήσουν ένα καροτσάκι και η συντριπτική πλειονότητα όσων αρνήθηκαν ήταν βιαστικοί και όχι επιφυλακτικοί ως προς την παρακολούθηση. Αυτό δείχνει ότι η ιδέα είναι αποδεκτή από τους περισσότερους ανθρώπους και αξίζει να δοκιμαστεί σε μια μεγαλύτερη μελέτη. Πριν από τη διεξαγωγή του SHOPS-AF II, απαιτούνται ορισμένες προσαρμογές για να γίνει το σύστημα πιο ακριβές. Για παράδειγμα, η ύπαρξη μιας καθορισμένης θέσης στη ράβδο για να κρατιέται κανείς, καθώς η κίνηση του χεριού παρεμβαίνει στις μετρήσεις. Επιπλέον, οι κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας ESC απαιτούν μόλις 30 δευτερόλεπτα ηλεκτροκαρδιογραφήματα ΗΚΓ για τη διάγνωση της κολπικής μαρμαρυγής, οπότε στοχεύουμε να βρούμε έναν αισθητήρα που θα μειώσει στο μισό τον χρόνο που οι αγοραστές θα πρέπει να κρατούν συνεχώς τη μπάρα”. Και κατέληξε: “Ο έλεγχος για κολπική μαρμαρυγή ενώ οι άνθρωποι κάνουν τα συνηθισμένα τους ψώνια υπόσχεται την πρόληψη των εγκεφαλικών επεισοδίων και τη διάσωση ζωών. Μια κρίσιμη πτυχή είναι η παροχή άμεσης πρόσβασης σε έναν επαγγελματία υγείας, ο οποίος μπορεί να εξηγήσει τα ευρήματα και να παραπέμψει τους ασθενείς για επιβεβαιωτικές εξετάσεις και φαρμακευτική αγωγή, αν χρειαστεί”.
