Τα γυαλιά υψηλής τεχνολογίας μπορεί να είναι σε θέση να σταματήσουν την εξέλιξη του γλαυκώματος, που αποτελεί μια κοινή αιτία απώλειας όρασης. Φοριούνται για μισή ώρα την ημέρα, ενώ έχουν σχεδιαστεί για να μεταδίδουν παλμούς ηλεκτρισμού στο μάτι για να διεγείρουν το οπτικό νεύρο να επιδιορθωθεί. Τώρα χρησιμοποιούνται σε κλινική δοκιμή. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η θεραπεία, η οποία υποστηρίζεται από προηγούμενες επιτυχημένες μελέτες, θα σταματήσει την εξέλιξη της πάθησης, η οποία επηρεάζει περισσότερους από μισό εκατομμύριο ανθρώπους στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το γλαύκωμα είναι μια κοινή οφθαλμική πάθηση που περιλαμβάνει βλάβη στο οπτικό νεύρο, μια δέσμη περισσότερων από ένα εκατομμύριο νευρικών ινών που συνδέει τον αμφιβληστροειδή του ματιού με το κέντρο επεξεργασίας όρασης του εγκεφάλου.
Πώς προκαλείται το γλαύκωμα;
Συνήθως προκαλείται από τη συσσώρευση υγρού στο μπροστινό μέρος του ματιού, αυξάνοντας την πίεση μέσα στο μάτι και στο νεύρο. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της όρασης εάν δεν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Δεν είναι ξεκάθαρο γιατί εμφανίζεται, αν και η ηλικία, το οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος και άλλες ιατρικές παθήσεις όπως ο διαβήτης και η μυωπία, μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο. Υπάρχουν διάφοροι τύποι, με το πρωτοπαθές γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας το πιο κοινό. Το πιο διαδεδομένο στις ηλικίες άνω των 70 και 80, αναπτύσσεται αργά, λόγω του ότι τα κανάλια παροχέτευσης στο μάτι φράσσονται σταδιακά και επηρεάζει πρώτα την περιφερειακή όραση. Για το λόγο αυτό, οι άνθρωποι συχνά δεν συνειδητοποιούν ότι έχουν γλαύκωμα και ανιχνεύεται μόνο κατά τη διάρκεια μιας συνήθους οφθαλμολογικής εξέτασης.
Οι θεραπείες περιλαμβάνουν οφθαλμικές σταγόνες για τη μείωση της πίεσης των ματιών και λέιζερ ή χειρουργική επέμβαση για το άνοιγμα των φραγμένων σωλήνων παροχέτευσης ή για τη μείωση της παραγωγής υγρού στα μάτια. Οι σταγόνες μειώνουν την ποσότητα του υγρού στο μάτι, είτε αυξάνοντας την αποστράγγιση του υγρού είτε μειώνοντας την ποσότητα του υγρού που παράγεται. Οι ερευνητές λένε ότι παρά την αποτελεσματικότητα τέτοιων φαρμάκων, το γλαύκωμα πολλών ασθενών επιδεινώνεται, με προοδευτική απώλεια όρασης. Έως και το ένα τρίτο των ασθενών μπορεί να συμβάλει σε αυτό, ξεχνώντας να παίρνουν τακτικά τις οφθαλμικές σταγόνες τους, σύμφωνα με μια μελέτη του 2019 στο Journal of Ocular Pharmacology and Therapeutics.
Η νέα συσκευή, η οποία μοιάζει με ένα ζευγάρι γυαλιά εικονικής πραγματικότητας και έχει αναπτυχθεί από την Nu Eyne με έδρα τη Νότια Κορέα, χρησιμοποιεί ηλεκτρική διέγερση χαμηλού επιπέδου για την προώθηση της αναγέννησης του νευρικού ιστού. Οι ηλεκτρικοί παλμοί παρέχονται στο δέρμα που περιβάλλει τα μάτια μέσω μικροσκοπικών ηλεκτροδίων. Η ηλεκτρική διέγερση μιμείται τους μηχανισμούς επούλωσης πληγών του σώματος για να ενεργοποιήσει την ανάπτυξη στο οπτικό νεύρο, λένε οι κατασκευαστές της. Η δοκιμή, στο Πανεπιστήμιο Konkuk της Νότιας Κορέας, περιλαμβάνει 22 ασθενείς με γλαύκωμα, οι οποίοι θα φορούν τα γυαλιά για 30 λεπτά την ημέρα για 16 εβδομάδες. Οι γιατροί θα παρακολουθούν τυχόν αλλαγές στην πίεση των ματιών και στο πάχος των νευρικών ινών.
Υπάρχουν ήδη κάποια στοιχεία που υποδηλώνουν ότι η ηλεκτρική διέγερση μπορεί να είναι ευεργετική. Μια μελέτη στο τρέχον τεύχος του περιοδικού Brain Stimulation, στην οποία συμμετείχαν 70 ασθενείς, διαπίστωσε ότι η διέγερση του οπτικού νεύρου είχε σταματήσει την εξέλιξη του γλαυκώματος στην πλειονότητα των ασθενών που δεν είχαν ανταποκριθεί στη συμβατική θεραπεία οφθαλμικών σταγόνων. Κάθε μάτι διεγείρεται με παλμούς ηλεκτρισμού μέχρι να εμφανιστούν φωσφαίνια. Αυτά είναι τα αστέρια, τα ζιγκ-ζαγκ, οι στροβιλισμοί και άλλα σχήματα που παρατηρούνται όταν τα κύτταρα του αμφιβληστροειδούς διεγείρονται με τρίψιμο ή μετά από φτάρνισμα, βήχα ή χτύπημα στο κεφάλι.
Οι ασθενείς είχαν 10 καθημερινές συνεδρίες διέγερσης σε διάστημα δύο εβδομάδων, η καθεμία διάρκειας περίπου 80 λεπτών. Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Friedrich-Alexander της Γερμανίας είπαν ότι η θεραπεία σταμάτησε την εξέλιξη σε περισσότερα από έξι στα δέκα προσβεβλημένα μάτια που υποβλήθηκαν σε θεραπεία. Σχολιάζοντας την έρευνα, η Gwyn Williams, σύμβουλος οφθαλμίατρος στο Singleton Hospital του Swansea, είπε: “Το γλαύκωμα είναι μια πολυπαραγοντική ασθένεια και επί του παρόντος η μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης είναι ο καλύτερος τρόπος που γνωρίζουμε για τη μείωση της εξέλιξης. Παρόλο που υπήρξε πρόσφατο ενδιαφέρον για τη νευροπροστασία του οπτικού νεύρου, καμία μελέτη δεν έχει ακόμη αποδείξει ότι η ηλεκτρική διέγερση είναι μια αποτελεσματική θεραπεία για τον άνθρωπο.”