Τα αντικολλητικά σκεύη, τα αλουμινένια, ακόμα και εκείνα που περιέχουν χαλκό έχουν ενοχοποιηθεί τα τελευταία χρόνια λόγω της τάσης τους να αφήνουν υπολείμματα χημικών ουσιών και μετάλλων στο φαγητό. Εδώ εξετάζουμε ορισμένα δημοφιλή είδη μαγειρικών σκευών, αλλά και τι χρειάζεται να γνωρίζουμε από το πεδίο της επιστήμης ώστε να επιλέγουμε σωστά τα σκεύη που χρησιμοποιούμε στη μαγειρική μας.
Πώς να επιλέξουμε με ασφάλεια
Υπάρχουν τόσα πολλά είδη μαγειρικών σκευών που η έρευνα αγοράς καταλήγει να μας προκαλεί πονοκέφαλο. Αλλά αρκεί να απαντήσουμε στις παρακάτω ερωτήσεις και θα καταφέρουμε να πάρουμε την σωστή απόφαση:
– Πώς χρειάζεται να καθαριστεί; Το ασφαλέστερο μαγειρικό σκεύος πρέπει να καθαρίζεται καλά, αλλιώς ασχέτως υλικού, μπορεί και πάλι να μας αρρωστήσει.
– Αντέχει στην καθημερινή χρήση; Τα πιο ανθεκτικά είναι συνήθως και τα ακριβότερα, οπότε εδώ η καλύτερη λύση είναι τουλάχιστον να εφοδιαζόμαστε κατάλληλα εργαλεία μαγειρικής, όπως ξύλινες σπάτουλες για να μην τα φθείρουμε.
– Υπάρχουν κίνδυνοι που να έχουν αποδειχθεί επιστημονικά; Για παράδειγμα, όσοι έχουν μια πάθηση που ονομάζεται αιμοχρωμάτωση, πρέπει να αποφεύγουν οτιδήποτε περιέχει σίδηρο καθώς χρειάζεται να προσέχουν τις ποσότητες που λαμβάνουν.
– Το προϊόν κατασκευάστηκε με οικολογικό τρόπο; Τα μαγειρικά σκεύη αποτελούν κίνδυνο για το περιβάλλον, τόσο λόγω του τρόπου που παράγονται, όσο και από το γεγονός ότι κάποια δεν αντέχουν πολύ καιρό και καταλήγουν εύκολα στα σκουπίδια.
Μαγειρικά σκεύη από αλουμίνιο
Είναι συνήθως φθηνά και δεν σκουριάζουν. Όμως το αλουμίνιο μπορεί εύκολα να γρατζουνιστεί αν δεν προσέχουμε και επίσης αντιδρά με όξινα τρόφιμα.
Υπάρχει και η επιλογή του ανοδιωμένου αλουμινίου, το οποίο είναι ευκολότερο να καθαριστεί, έχει αντικολλητική ιδιότητα και δεν προκαλεί εύκολα διαρροή στο φαγητό. Επομένως, σε αυτή την περίπτωση το ανοδιωμένο αλουμίνιο είναι η ασφαλέστερη επιλογή.
Ανοξείδωτο ατσάλι
Ο χάλυβας είναι ένας συνδυασμός σιδήρου και άλλων μετάλλων. Διανέμει ομαλά την θερμότητα στην επιφάνειά του και είναι σχετικά φθηνό. Ωστόσο, θεωρείται ότι δεν είναι και τόσο υγιεινό μέσο μαγειρικής.
Κεραμικά σκεύη
Τα κεραμικά σκεύη κατασκευάζονται κυρίως από μέταλλο, το οποίο καλύπτεται με ένα αντικολλητικό υλικό (συχνά σιλικόνη) που έχει κεραμική βάση. Κατά το μεγαλύτερο μέρος της χρήσης τους είναι ασφαλή, δεν απελευθερώνουν χημικές ουσίες στο φαγητό μας.
Όμως κάποια περιέχουν γυαλιστικά και χρώματα που είναι βλαβερά για την υγεία μας. Οπότε η καλύτερη επιλογή εδώ είναι τα λευκά μαγειρικά σκεύη. Σε κάθε περίπτωση, χρειάζεται να πετιούνται μόλις διαβρωθούν.
Χάλκινα
Πρόκειται για το πιο ακριβό είδος και κατανέμει με άριστο τρόπο τη θερμότητα. Ο χαλκός έχει παρόμοια θρεπτική αξία με τον σίδηρο. Η βάση αυτών των μαγειρικών σκευών είναι συνήθως το ανοξείδωτο ατσάλι, το οποίο επικαλύπτεται με χαλκό. Ο χαλκός όμως μπορεί να εισέλθει στο φαγητό μας σε ποσότητες που δεν είναι ασφαλείς προς κατανάλωση.
Αντικολλητικά τεφλόν
Εξαιρετικά δημοφιλή μαγειρικά σκεύη, διότι διευκολύνουν εξαιρετικά το μαγείρεμα. Αν και είναι αρκετά δελεαστικά, χρειάζεται προσοχή στο χειρισμό τους, διότι ξύνονται και διαβρώνονται εύκολα. Η φόρμουλα Τεφλόν έχει ενοχοποιηθεί για σύνδεση με διαταραχές του θυρεοειδή, των πνευμόνων, ακόμα και άμεσες συνέπειες εισπνοής του καπνού.
Η φόρμουλα και τα υλικά έχουν αλλάξει από το 2013 και μετά και τώρα θεωρείται ασφαλέστερο υλικό. Όμως και πάλι η μαγειρική σε υψηλές θερμοκρασίες διευκολύνει τη διάβρωσή τους και έτσι τη μετάδοση χημικών ουσιών στο φαγητό.
Χυτοσίδηρος
Είναι μια επίσης δημοφιλής επιλογή και χρησιμοποιείται συχνά για να μεταφέρει φαγητά από το μάτι της κουζίνας στο φούρνο. Ο σίδηρος όμως μπορεί να εισέλθει στο φαγητό σας και επίσης αντιδρά με όξινες τροφές όπως λεμόνι. Είναι μια καλή επιλογή, αν και όχι η ασφαλέστερη.
Άλλες δύο καλές επιλογές είναι μαγειρικά σκεύη από μαντέμι και τιτάνιο. Αν και το δεύτερο χρειάζεται προσοχή, καθώς κάποια σκεύη περιέχουν τεφλόν, το πρώτο, δηλαδή το μαντέμι, είναι μια καλύτερη επιλογή, καθώς μαγειρεύει ομοιόμορφα και σε χαμηλή ή μεσαία θερμότητα.