Από το νηπιαγωγείο μέχρι το Πανεπιστήμιο…τα σχολικά προβλήματα διαφέρουν ανάλογα με τις ηλικίες, γιατί κάθε ηλικία έχει τις δικές της ανάγκες: το μόνο που δεν αλλάζει είναι η παρουσία και η συμπαράσταση των γονιών στην πρόοδο των παιδιών τους. Πώς, όμως, μπορούν οι γονείς να συμβάλλουν στην καλύτερη σχολική καθημερινότητα των παιδιών, δημιουργώντας, παράλληλα, όμορφες σχολικές αναμνήσεις και προϋποθέσεις για την εξέλιξή τους;
Συγκρίσεις: ο «εχθρός» της αυτοπεποίθησης
Μια από τις πιο επικίνδυνες γονεϊκές πρακτικές είναι η σύγκριση του παιδιού, είτε στην παιδική είτε στην εφηβική ηλικία, με παιδιά της οικογένειας ή του ευρύτερου κοινωνικού του περιβάλλοντος. Φυσικό είναι η πρόοδος του παιδιού να αγχώνει τους γονείς, ωστόσο η άμεση σύγκρισή του με συνομήλικα παιδιά «είδες ο Βασίλης τι βαθμούς πήρε;», «η αδερφή σου στην ηλικία σου διάβαζε περισσότερο» όχι μόνο δεν το κινητοποιούν αλλά το κάνουν να χάσει την εμπιστοσύνη στον εαυτό του, αναστέλλοντας τη διαμόρφωση της ατομικής του ταυτότητας. Αποκλείστε από τις επιδιώξεις σας να γίνει το παιδί σας όμοιο με κάποιο άλλο, αφού κάθε παιδί είναι ξεχωριστό, με διαφορετικές ικανότητες, δεξιότητες, κλίσεις, ταλέντα, επιθυμίες, φιλοδοξίες, στόχους: πιο αποτελεσματικό θα αποδειχτεί, επομένως, να το βοηθήσετε –αν χρειαστείτε και με τη βοήθεια ειδικών- να γνωρίσει τα δυνατά του σημεία, να τα καλλιεργήσει και να τα αναδείξει.
Εποικοδομητική συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς
Διατηρώντας ανοιχτή την επικοινωνία μαζί τους συμβάλλετε και στη μαθησιακή εξέλιξη του παιδιού σας αλλά και στην επίλυση προβλημάτων, που προκύπτουν στο σχολικό περιβάλλον και μπορεί να επηρεάσουν όχι μόνο τη σχολική επίδοση αλλά και τη διάθεση, τη συναισθηματική κατάσταση, τη συμπεριφορά, ακόμα και την κοινωνική εξέλιξη του παιδιού. Σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς καλλιεργείστε του κλίμα εμπιστοσύνης ώστε να νιώθει ότι οποιοδήποτε πρόβλημα και αν αντιμετωπίσει στο σχολικό περιβάλλον θα επιλυθεί και δεν θα βρεθεί ποτέ σε αδιέξοδο.
Η σημασία ενός ευχάριστου περιβάλλοντος μελέτης
Ένας όμορφος χώρος μελέτης ενθαρρύνει τη μάθηση και τα θετικά συναισθήματα. Βοηθήστε το παιδί να ανανεώνει και να οργανώνει ανά χρονικά διαστήματα (ιδιαίτερα σε μεταβατικές περιόδους, π.χ. από το δημοτικό στο γυμνάσιο) το χώρο του, κάτι που θα τονώνει τη διάθεσή του και θα του εξασφαλίζει ηρεμία, άνεση και συγκέντρωση.
Αγάπη και καλή ακρόαση
Από τις μικρές ακόμη ηλικίες η αφιέρωση χρόνου για κοινές εκπαιδευτικές δραστηριότητες δίνει τη δυνατότητα στο παιδί να διερευνήσει, να επεξεργαστεί, να κατανοήσει- αποτελεί το καλύτερο μέσο για τη γνωστική του εξέλιξη αλλά και την καλλιέργεια μιας θετικής στάσης απέναντι στη μάθηση. Παραμείνετε πάντα διαθέσιμοι να ακούσετε το παιδί σας, κατανοώντας τους προβληματισμούς του κατά τη διάρκεια της σχολικής του ζωής αλλά και τις ανησυχίες του για την εξέλιξή του σε μεγαλύτερες ηλικίες. Εκφράστε του το ενδιαφέρον σας και συζητήστε μαζί του τη συναισθηματική του κατάσταση, κάνοντάς του ανοιχτές ερωτήσεις (όπως «πώς νιώθεις;», «δυσκολεύτηκες κάπου σήμερα;» και όχι π.χ. «τι βαθμό πήρες σήμερα;» και γενικότερα κλειστές ερωτήσεις, που να απαντώνται μονολεκτικά με «ναι» ή «όχι») και χωρίς να δημιουργήσετε τύψεις ή ντροπή στο παιδί με οτιδήποτε και αν ακούσετε. Η αγάπη και η θετική συμπαράσταση δημιουργούν στο παιδί ένα θετικό συναισθηματικό απόθεμα και μια αισιόδοξη νοοτροπία, που λειτουργούν υποστηρικτικά στην εξέλιξή του.
Η τεχνολογία «σύμμαχος» και όχι «κόκκινο πανί»
Η τεχνολογία αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της σύγχρονης καθημερινότητας, με αποτέλεσμα να γίνεται, συχνά, αιτία συγκρούσεων ανάμεσα σε γονείς και παιδιά. Τα παιδιά ξεκινούν σε όλο και μικρότερες ηλικίες να χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: το να καταστήσετε, επομένως, τα social media απαγορευτικά για το παιδί είναι αδύνατο. Πιο παραγωγική θα αποδειχτεί η εκπαίδευσή του για τη διαμόρφωση μιας υπεύθυνης συμπεριφοράς κατά την περιήγησή του στο διαδίκτυο, μέσα από τη συζήτηση μαζί του για τους κανόνες ασφάλειας του διαδικτύου, την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και την υιοθέτηση της ορθολογικής χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης –και όχι της πολύωρης απασχόλησης. Εξάλλου, σήμερα απαιτείται η ανάπτυξη ψηφιακών ικανοτήτων και η αξιοποίηση της τεχνολογίας για ενημερωτικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς –επιδιώκοντας, βέβαια, τη «χρυσή τομή» ανάμεσα στην ψηφιακή εποχή και το έντυπο βιβλίο ώστε το δεύτερο να μην παραμεριστεί.
Η αξία μιας υγιούς εικόνας σώματος
Κατά τη διάρκεια της παιδικής και εφηβικής ηλικίας η αυτοεκτίμηση είναι πολύ στενά συνδεδεμένη με την εικόνα του σώματος. Βοηθήστε το παιδί σας να συνειδητοποιήσει την αληθινή έννοια της εικόνας του σώματος, που δεν αφορά μόνο την εξωτερική εμφάνιση αλλά περιλαμβάνει και τις σκέψεις, τις αντιλήψεις και τα συναισθήματα που έχει για το σώμα του. Η καλλιέργεια μιας θετικής εικόνας σώματος μέσα από την αναγνώριση και του λειτουργικού ρόλου του σώματός του –ενδεχομένως μέσω της ενασχόλησης και με κάποιο άθλημα- τη διαμόρφωση υγιεινών διατροφικών συνηθειών, την εκτίμηση της αυθεντικότητάς του και την αξιοποίηση των προσωπικών χαρισμάτων του, θα ενισχύσει το παιδί στην αντιμετώπιση ακόμα και ενδεχόμενων αρνητικών σχολίων από συνομηλίκους και θα το οδηγήσει σε θετικές αλληλεπιδράσεις στο σχολικό περιβάλλον, ευνοώντας τις σχέσεις, την επιτυχία και την εξέλιξή του.
Κρατώντας μακριά προσωπικές αρνητικές σχολικές εμπειρίες
Τέλος, μην ξεχνάτε ότι η δική σας στάση απέναντι στο σχολείο επηρεάζει τη συμπεριφορά των παιδιών. Αποφύγετε, λοιπόν, να μεταφέρετε στο παιδί δικές σας ανησυχίες, δυσάρεστες εμπειρίες από τα σχολικά σας χρόνια ή ματαιώσεις (π.χ. μπορεί να μην σας άρεσε ένα μάθημα που αντίθετα συμπαθεί το παιδί σας, να μην τα καταφέρατε σε κάποιες εξετάσεις κλπ.). Μέσα από τη δική σας σιγουριά, αισιοδοξία και χαμόγελο εμπνεύστε στο παιδί μια θετική στάση απέναντι στο σχολείο και τη γνώση και πάνω από όλα δείξτε του την πίστη σας ότι θα καταφέρει να χαράξει το μέλλον του απαλλαγμένο από φόβους και αναστολές.