Ψυχολογία Παιδί: Η βραδινή ώρα πριν τον ύπνο είναι οι στιγμές όπου γονείς και παιδιά περνούν χρόνο ο ένας με τον άλλο στα πλαίσια μιας ρουτίνας με στόχο τον ήσυχο, ανεμπόδιστο βραδινό ύπνο. Για τις περισσότερες οικογένειες, ο χρόνος αυτός περιστρέφεται γύρω από μια σειρά δραστηριοτήτων, από το βούρτσισμα των δοντιών μέχρι την ανάγνωση ενός παραμυθιού.
Είναι εύκολο να σκεφτόμαστε αυτή τη ρουτίνα ως άλλο ένα μέρος του καθημερινού οικογενειακού προγράμματος και να μειώνουμε τη σημασία της. Όμως, τώρα πια γνωρίζουμε πόσο σημαντική είναι η βραδινή ρουτίνα τόσο για τα παιδιά όσο και για τους ίδιους τους γονείς. Γνωρίζουμε επίσης τι συνιστά τη βέλτιστη, αποτελεσματικότερη βραδινή ρουτίνα.
Γιατί οι ρουτίνες είναι τόσο πολύτιμες; Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, χρειάζεται να ρίξουμε μια καλή ματιά σε εκείνες τις βασικές δραστηριότητες που συναποτελούν τη βραδινή «ιεροτελεστία».
– Είναι σημαντικό για τον ξεκούραστο ύπνο των παιδιών να έχουμε μια συγκεκριμένη ώρα κάθε μέρα όπου θα πρέπει να έχουν ξαπλώσει. Ο συνεχής αδιάκοπος ύπνος είναι εξαιρετικά σημαντικός με οφέλη για τον εγκέφαλο των παιδιών και τη γνωστική τους ανάπτυξη. Ο καλός νυχτερινός ύπνος επιτρέπει στα παιδιά επίσης να νιώθουν αναζωογονημένα την επόμενη μέρα και τα διευκολύνει στη συγκέντρωση και στην αντιμετώπιση των απαιτήσεων της καθημερινότητας.
– Το βούρτσισμα των δοντιών πριν τον ύπνο είναι μία από τις πιο αυτοματοποιημένες και υγιεινές συμπεριφορές που θα έχουμε σε όλη μας τη ζωή. Το βούρτσισμά τους το πρωί και το βράδυ είναι κρίσιμης σημασίας για τη στοματική μας υγεία. Τα παιδιά σε όλο τον κόσμο υποφέρουν από διάφορα οδοντικά προβλήματα, τα οποία όμως στις περισσότερες περιπτώσεις θα μπορούσαν να μην είχαν προκληθεί. Γι’ αυτό και η εγκαθίδρυση μιας καλής στοματικής υγιεινής ως μέρος της βραδινής ρουτίνας είναι τόσο πολύτιμη.
– Η ανάγνωση πριν τον ύπνο ή η αφήγηση από τους γονείς αποδεικνύεται ιδιαίτερα ευεργετική για τα παιδιά. Η γλωσσική ανάπτυξη, η δημιουργική σκέψη και άλλες κρίσιμες γνωστικές λειτουργίες πυροδοτούνται μέσα από τέτοιες δραστηριότητες. Και φυσικά έχει άμεσα, χαλαρωτικά, καταπραϋντικά αποτελέσματα και βοηθούν τα παιδιά να αποκοιμηθούν ευκολότερα.
– Τέλος, όλες οι άλλες αλληλεπιδραστικές, ενθαρρυντικές δραστηριότητες που οι οικογένειες υιοθετούν ως μέρος της ρουτίνας τους μπορούν να ενισχύσουν τη σχέση γονιού – παιδιού, να δημιουργήσουν ισχυρότερο δεσμό και να προάγουν την προκοινωνική ανάπτυξη των παιδιών. Για παράδειγμα, είναι εξίσου σημαντικό οι γονείς να ρωτούν το παιδί τους πώς ήταν η μέρα του, πώς πέρασε κι αν υπάρχει κάτι που το δυσκόλεψε. Εκείνη τη στιγμή δημιουργείται το κατάλληλο κλίμα ώστε το παιδί να μοιραστεί ό,τι το προβληματίζει και να μην το μεταφέρει μαζί του στον ύπνο.
Συμπερασματικά, μια καλή ρουτίνα ύπνου βοηθά τα παιδιά να κοιμηθούν καλύτερα, να διατηρήσουν καλή στοματική υγεία και να προάγουν τη γνωστική, γλωσσική, συναισθηματική και προκοινωνική ανάπτυξη. Προφανώς, η βραδινή ρουτίνα δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση πανάκεια για την υγεία, την ψυχική ευεξία και για τα προβλήματα ανάπτυξης των παιδιών. Η συνολική ευεξία των παιδιών θα καθοριστεί τελικά από ένα πλήθος περιβαλλοντικών, γενετικών και κοινωνικών παραγόντων. Πάραυτα, η ταπεινή βραδινή ρουτίνα δεν πρέπει να παραλειφθεί και χρειάζεται να έχει μια βασική θέση στην καθημερινότητα της οικογένειας, γιατί έχει και αυτή αποδεδειγμένα τη βαρύτητά της.
Πρώιμα επιστημονικά στοιχεία από αρχικές έρευνες δείχνουν επίσης ότι η βραδινή ρουτίνα τείνει να σχετίζεται με δημογραφικές και κοινωνικοοικονομικές διαφορές και μάλιστα με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Οι γονείς από ευκατάστατες οικογένειες ακόμα δυσκολεύονται με τέτοιου είδους ρουτίνες, ενώ άλλοι από λιγότερο ευκατάστατες περιοχές έχουν πιο συμπαγείς, αποτελεσματικές βραδινές συνήθειες.
Αυτό που υποδεικνύουν αυτά τα ευρήματα είναι ότι οι βραδινές συνήθειες παρουσιάζουν αρκετές μικροδιαφοροποιήσεις στην εφαρμογή τους, όσο σημαντικές κι αν είναι οικουμενικά. Όταν οι γονείς οποιασδήποτε κοινωνικοοικονομικής τάξης θελήσουν πραγματικά να επενδύσουν στην ψυχική υγεία και ανάπτυξη των παιδιών τους, θα προσπαθήσουν τα πάντα για να το καταφέρουν.
Για όσο ο ήλιος θα δύει και θα ανατέλλει, η βραδινή ρουτίνα θα υπάρχει σε όλους τους πολιτισμούς και τις κουλτούρες του κόσμου, ακόμα και με τις μικρές διαφοροποιήσεις της. Κι αυτό γιατί οι γονείς, χωρίς να ξέρουν επιστημονικά στοιχεία, αντιλαμβάνονται πόσο χρήσιμη και ευεργετική είναι για τα παιδιά τους και στη μετέπειτα ζωή τους. Άλλωστε, όσο κι αν ένας γονιός νυστάζει, αυτές οι στιγμές είναι ιερές και ενδυναμώνουν αυτόν τον ήδη τόσο ισχυρό δεσμό.