Όσο και να μιλάμε για τον εκφοβισμό – bullying – και να τον θεωρούμε φαινόμενο της εποχής, χρειάζεται να υπενθυμίσουμε πως δεν είναι: υπήρχε, υπάρχει και δυστυχώς θα …υπάρχει! Μα γιατί θα αναρωτηθεί κάποιος, εφόσον και τα παιδιά τα ίδια τον καταδικάζουν, ποια είναι εκείνα που τελικά κάνουν bullying σε άλλα παιδιά, ποια είναι εκείνα που γίνονται θύτες; Γιατί; Τι τους συμβαίνει; Οι ειδικοί θεωρούν πως ο θύτης – το παιδί που εκφοβίζει τα άλλα παιδιά – έχει κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στην προσωπικότητά του, όπως βέβαια και το θύμα – το παιδί που ασκείται ο εκφοβισμός.
Ποια παιδιά ασκούν bullying και γιατί;
Είναι λυπηρό το πώς ένα παιδί φτάνει στο σημείο να προξενεί πόνο – σωματικό ή και ψυχικό – σε ένα άλλο ανυπεράσπιστο παιδί!. Χρειάζεται απλά να αναλογιστούμε όμως πως και εκείνο έχει υπάρξει θύμα! Ναι, όπως δείχνουν έρευνες ξανά και ξανά, το «κακό παιδί», ο θύτης, προέρχεται συνήθως από οικογένεια όπου η βία υπάρχει τουλάχιστον σε μία της μορφή: σωματική, λεκτική ή ακόμη και συναισθηματική. Έχει μεγαλώσει δηλαδή μέσα σε ένα κακοποιητικό περιβάλλον, όπου τα μέλη της οικογένειας αναπαράγουν αυτό που έγινε ή γίνεται ακόμη και στα ίδια ή τους τρόπους συμπεριφοράς που μαθαίνουν. Δεν είναι θλιβερό; Συνήθως, όλοι μας τα βάζουμε με τον θύτη, χωρίς όμως να αναλογιστούμε τι έχει περάσει και ο ίδιος ή τι μπορεί να περνάει ακόμη και τώρα. Κάποιες φορές το αναφέρουμε αλλά απλά, ως …εγκυκλοπαιδική γνώση και αμέσως μετά το ξεχνάμε και τον καταδικάζουμε! Και όμως, αυτό που συμβαίνει δεν είναι άλλο παρά η συνέχεια του κύκλου κακοποίησης, καθώς η βία γεννά βία και όπως λέμε, ο θύτης κάποτε ήταν ή εξακολουθεί και είναι σε άλλο περιβάλλον και αυτός θύμα.
Ο θύτης είναι και αυτός ανασφαλής και αδύναμος μέσα του, ένα άτομο που προσπαθεί να πάρει την επιβεβαίωση των άλλων μέσα από πράξεις που θεωρητικά «δεν τολμούν» πολλοί, επιδεικνύοντας τη δύναμή του.
Έτσι, αναζητά την αίσθηση δύναμης και εξουσίας, όπου ο θύτης αισθάνεται πως «ανεβαίνει» στα μάτια των φίλων και συμμαθητών. Δεν μπορεί να αντιληφθεί ότι δεν είναι “μαγκιά”, ούτε εξυπνάδα ή αίσθηση υπεροχής η επιβολή στον αδύναμο, δεν είναι “μαγκιά” να κακοποιήσεις ένα πιο αδύναμο παιδί που δεν μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Για παράδειγμα, ένα παιδί που είναι πιο δυνατό σωματικά, να ταπεινώνει και να τα βάζει με ένα άλλο πιο αδύναμο και πιο μικρόσωμο παιδί ή με κάποιο παιδί που αντιμετωπίζει προβλήματα σωματικά ή ακόμα και ψυχολογικά. Το μόνο που βλέπει μπροστά του είναι «η αναγνώριση και η καταξίωση» στα μάτια των συνομηλίκων – της ομάδας του!
Σε άλλες περιπτώσεις, ακολουθεί «έτσι απλά» τις διαταγές της ομάδας του, δηλαδή κάνει παρέα με παιδιά που επίσης ασκούν bullying και για να είναι αρεστός, «πρέπει» να το κάνει και ο ίδιος!
Διαφορετικά, μπορεί να γίνει ο ίδιος το θύμε στην ίδια του την παρέα αν τολμήσει να τους πάει κόντρα! Έτσι, προτιμά να γίνει ένα με τους ισχυρούς από το να γίνει το αδύναμο θύμα και να χάσει την αποδοχή τους!
Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι φορές που ο θύτης μπορεί να γίνει επιθετικός ακόμα και προς τους δασκάλους ή τους καθηγητές του, – γενικά προς τους ανώτερους, για να μην χάσει «τη μαγκιά», την αίγλη και τον θαυμασμό των άλλων!
Κάτω από την μάσκα του σκληρού και δυνατού βρίσκεται η αντιμετώπιση
Όπως και να έχει, ό,τι και να συμβαίνει, χρειάζεται να έχουμε στο μυαλό μας πως και ο θύτης είναι απλά ένα παιδί που είτε μεγαλώνει και αυτό σε ένα περιβάλλον όμοιο με αυτό που δημιουργεί γύρω του ή αντιμετωπίζει προβλήματα. Η βοήθεια λοιπόν που χρειάζεται, είναι να σταθούμε δίπλα του, να ακούσουμε τι έχει να πει και να δούμε τι κρύβει κάτω από την μάσκα του σκληρού και δυνατού, να μπορέσουμε να χτυπήσουμε τις ευαίσθητες χορδές του για να απελευθερωθεί και ο ίδιος. Χρειάζεται σωστός χειρισμός και όχι τιμωρία, εφόσον η βία φέρνει ξανά βία, με τη μόνη διαφορά πως θύτες γινόμαστε τώρα πια εμείς και εκείνος μπαίνει στο ρόλο του θύματος! Είδατε πόσο …εύκολο είναι;