Το διαζύγιο είναι ένα αγχωτικό γεγονός για ολόκληρη την οικογένεια. Το παιδί σας μπορεί να αισθανθεί ότι ο όλος του ο κόσμος έχει γυρίσει ανάποδα. Παρόλα αυτά, υπάρχουν και καλά νέα. Μπορείτε να διευκολύνετε την προσαρμογή του παιδιού σας στη νέα αυτή κατάσταση, επιλέγοντας να επικοινωνείτε υπεύθυνα με τον/την σύζυγό σας.
Πώς να ανακοινώσετε το διαζύγιο στο παιδί σας
Είναι καλύτερο εσείς και ο σύζυγός σας να μιλήσετε από κοινού στο παιδί σας για το διαζύγιο. Μιλήστε απλά και με ειλικρίνεια, παραλείποντας τις άσχημες λεπτομέρειες. Θα μπορούσατε ενδεχομένως να πείτε: «Η μάμα σου (ή ο μπαμπάς σου) και εγώ έχουμε κάποια προβλήματα και γι’ αυτό νομίζουμε ότι θα είναι καλύτερο να ζούμε χωριστά». Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας έχει καταλάβει ότι το διαζύγιο αφορά μόνο τους ενήλικες. Υπενθυμίστε στο παιδί σας – και εάν είναι απαραίτητο επανειλημμένα – ότι δεν ευθύνεται το ίδιο για το διαζύγιο και ότι και οι δύο θα το αγαπάτε περισσότερο από ποτέ.
Επίσης, ενημερώστε το δάσκαλο του παιδιού σας ή το σχολικό σύμβουλο σχετικά με το διαζύγιο. Έτσι, θα μπορούν να παρατηρούν το παιδί σας και να σας κρατάνε ενήμερους σε περίπτωση που διαπιστώσουν κάποια αλλαγή στη συμπεριφορά του.
Να αναμένετε ένα συνδυασμό αντιδράσεων Αρχικά, το παιδί σας μπορεί να το απασχολούν συγκεκριμένα θέματα. Πού θα ζήσω; Χρειάζεται να αλλάξω σχολείο; Ποιος θα με πηγαίνει στα μαθήματα κολύμβησης; Καθώς θα ασχολείστε με τις λεπτομέρειες του διαζυγίου, προσπαθήστε να διατηρήσετε όσο είναι δυνατό το καθημερινό πρόγραμμα του παιδιού σας σταθερό – ή να μπορείτε γρήγορα να διαμορφώσετε μια καινούργια ρουτίνα. Γνωρίζοντας τι να περιμένει, θα βοηθήσει το παιδί σας να νιώσει πιο ασφαλές.
Αλλά, σύντομα, η πραγματικότητα του διαζυγίου θα γίνει βίωμα του παιδιού. Ένα μικρότερο παιδί, ενδεχομένως να αντιδράσει στην πίεση μέσω της παλινδρόμησης σε συμπεριφορές που είχε παρουσιάσει κατά το παρελθόν, όπως πχ. το πιπίλισμα ή το βρέξιμο του κρεβατιού. Επίσης, μια αναβίωση του άγχους αποχωρισμού θα μπορούσε να εμφανιστεί ξανά. Βοηθήστε το παιδί να εκφράσει λεκτικά τα συναισθήματά του.
Ένα μεγαλύτερο παιδί μπορεί να αντιδράσει στην πίεση με ένα μείγμα συναισθημάτων – θυμός, άγχος, θλίψη ακόμα και ανακούφιση. Εάν ο θυμός του παιδιού σας εκφραστεί εσωτερικά, το παιδί μπορεί να αποσυρθεί κοινωνικά ή να πάθει κατάθλιψη. Επίσης, ο θυμός μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα, προκαλώντας στο παιδί προβλήματα συμπεριφοράς. Ενθαρρύνετε το παιδί να εκδηλώσει τα συναισθήματά του, όσο το δυνατόν πιο ανοικτά.
Κρατήστε το παιδί μακριά από τη διαμάχη
Σεβόμενοι τη σχέση του παιδιού σας με τον άλλον γονέα, μπορείτε να το βοηθήσετε να προσαρμοστεί καλύτερα απέναντι στο διαζύγιο.
Έχετε στο μυαλό σας κάποιες συμβουλές σχετικά με το τι «δεν πρέπει να κάνετε»:
- Μην μιλάτε άσχημα για τον/την σύζυγο σας μπροστά στο παιδί σας.
- Μην κατηγορείτε τον/την σύζυγο σας μπροστά στο παιδί σας.
- Μην πιέζετε το παιδί σας να επιλέξει «στρατόπεδο».
- Μην χρησιμοποιείτε το παιδί σας ως αγγελιοφόρο ή ως ενδιάμεσο στην επικοινωνία σας με τον/την σύζυγο σας.
- Μην διαφωνείτε και μην συζητάτε για θέματα υποστήριξης του παιδιού ενώπιον του.
- Μην χρησιμοποιείτε το παιδί σας προκειμένου να αντλήσετε πληροφορίες σχετικά με τον άλλον γονέα.
- Μην χρησιμοποιείτε το παιδί σας ως μέσο για να βλάψετε τον άλλον γονέα.
- Μην χαλαρώνετε τους κανόνες
Μπορεί να σας φαίνεται δελεαστικό να χαλαρώσετε τους κανόνες καθώς το παιδί σας «πενθεί» για το διαζύγιο, ωστόσο αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη ανασφάλεια. Τα παιδιά αναπτύσσονται και ανατρέφονται καλύτερα όταν υπάρχει συνέπεια και πρόγραμμα στην καθημερινότητά τους – ακόμα και αν κάποιες φορές επιθυμούν να δοκιμάζουν την αντοχή αυτών των ορίων. Εάν το παιδί σας περνάει αρκετό χρόνο στο σπίτι κάθε γονέα, είναι σημαντικό να τηρούνται παρόμοιοι κανόνες και στα δύο νοικοκυριά.
Η συμβουλευτική μπορεί να βοηθήσει
Μπορεί να αισθάνεστε πληγωμένοι και συγκλονισμένοι από το διαζύγιό σας, με αποτέλεσμα να στρέφεστε στο παιδί σας για παρηγοριά, χωρίς ωστόσο να είναι αυτός ο ρόλος που πρέπει να παίξει το παιδί σας. Προκειμένου να μπορέσετε να διαχειριστείτε με επιτυχία τα συναισθήματά σας, εξετάστε το ενδεχόμενο να ενταχθείτε σε μια υποστηρικτική ομάδα ή αναζητήστε συμβουλευτική υποστήριξη μέσα από μια κοινωνική υπηρεσία ή ένα κέντρο ψυχικής υγείας. Εάν εσείς και ο/η σύζυγός σας χρειάζεστε βοήθεια όσον αφορά τη λήψη αποφάσεων σχετικά με το παιδί σας κατά τη διάρκεια ή μετά το διαζύγιο, σκεφτείτε να χρησιμοποιήσετε τις υπηρεσίες ενός οικογενειακού διαμεσολαβητή.
Το παιδί σας μπορεί επίσης να επωφεληθεί από τη συμβουλευτική, ειδικά εάν εμφανίζει σημαντικά προβλήματα συμπεριφοράς, καταθλιπτική διάθεση ή προβλήματα προσαρμογής μετά το πέρας 1 έτους από το διαζύγιο.
Θέστε το παιδί σας ως προτεραιότητα Κατά τη διάρκεια ενός διαζυγίου, η επικοινωνία με το/τη σύζυγο σας μπορεί να είναι το τελευταίο πράγμα που επιθυμείτε – αλλά είναι σημαντικό. Το παιδί σας χρειάζεται και τους δύο. Ασχοληθείτε με τα θέματα επιμέλειας του παιδιού καθώς και με άλλες λεπτομέρειες, έχοντας πάντα κατά νου τι είναι καλύτερο για το παιδί σας. Αυτό για παράδειγμα, μπορεί να σημαίνει ότι θα πρέπει να βάζετε τις ανάγκες του παιδιού σας πάνω από τις δικές σας επιθυμίες.
Επίσης, θα πρέπει να θυμάστε ότι μια μικρή ή παρατεταμένη διαμάχη για την επιμέλεια του παιδιού θα μπορούσε να έχει σοβαρές, μακροχρόνιες συνέπειες στη ψυχική υγεία του παιδιού σας. Αντιθέτως, βοηθήστε το παιδί σας να διατηρήσει μια ισχυρή σχέση αγάπης με τον άλλον γονέα καθώς ταυτόχρονα εργάζεστε για την επίτευξη κοινών στόχων όσον αφορά την ανατροφή του παιδιού. Για το παιδί σας, η υποστήριξη και από τους δύο γονείς μπορεί να είναι το καλύτερο εργαλείο για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των προκλήσεων ενός διαζυγίου.