Η έννοια των όρων «δίαιτα» και «διατροφή» έχει συνδεθεί αδιάρρηκτα (και λανθασμένα) με τους όρους «περιορισμός» και «στέρηση». Ακολουθώντας κανείς μία προσπάθεια για απώλεια βάρους, ανεξάρτητα από το πώς θα την κατονομάσει, δεν παύει να έχει έντονο το αίσθημα της απαγόρευσης και της μη εύρεσης ικανοποίησης, κυρίως από το φαγητό του, ακόμα και αν στην πραγματικότητα τα πράγματα δεν είναι έτσι. Πως μπορώ να αποβάλω από το μυαλό μου ότι κάνω δίαιτα και ότι ΠΡΕΠΕΙ να τρώω υγιεινά , ώστε να μην νιώθω συνέχεια πείνα;
Συμβουλές δίνει στο www.Life2day.gr η Μαρία Μεραμβελιωτάκη-Simon MSc -Ψυχολόγος, Σύμβουλος, NLP Practitioner.
Μία πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι οι πεποιθήσεις και οι προσδοκίες μας για το φαγητό έχουν μεγαλύτερη επίδραση στο πώς το σώμα μας αξιολογεί το αίσθημα του κορεσμού από την πραγματική διατροφική αξία μιας συγκεκριμένης τροφής. Συγκεκριμένα οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όταν νομίζουμε ότι καταναλώνουμε κάτι πλούσιο σε γεύση και λιπαρά, ικανοποιούμαστε γρηγορότερα απ’όταν νομίζουμε ότι καταναλώνουμε ένα προϊόν με χαμηλά λιπαρά.
Πολλές φορές μάλιστα, όταν καταναλώνουμε προϊόντα του εμπορίου που φέρουν ετικέτες «διαίτης» ή «χαμηλά λιπαρά», μπορεί να αισθανόμαστε ότι δεν έχουμε χορτάσει. Μια πιθανή εξήγηση στο φαινόμενο αυτό, είναι ότι συνήθως συνδέουμε τα «υγιεινά τρόφιμα» με έννοιες όπως ο «περιορισμός» και η «στέρηση». Πολλοί άνθρωποι που προσπαθούν να κάνουν δίαιτα ή υγιεινή διατροφή έχουν αυτή ακριβώς τη νοοτροπία, ότι δηλαδή για να λειτουργήσει αποτελεσματικά η προσπάθεια τους, θα πρέπει να στερηθούν. Η διαρκής ταύτιση της υγιεινής διατροφής με τη στέρηση όμως, δημιουργεί την αίσθηση ότι «χάνουμε κάτι» όταν τρώμε υγιεινά ή κάνουμε δίαιτα. Για να μπορέσουμε να διατηρήσουμε την συνήθεια της υγιεινής διατροφής, θα πρέπει να μάθουμε να την βλέπουμε ως μια απόλαυση όπως ακριβώς θα θεωρούσαμε απολαυστικό το να φάμε ένα κέικ σοκολάτα.
Είναι πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσει κανείς πως, ανεξάρτητα από το ποιες είναι οι αφορμές της οποιασδήποτε προσπάθειας για απώλεια βάρους, η προσπάθεια αυτή γίνεται προς όφελος της ψυχολογίας του και της υγείας του. Υιοθετώντας έναν καλύτερο τρόπο διατροφής, βελτιώνεται και το επίπεδο ζωής αφού υπάρχουν σημαντικές αλλαγές σε όλα τα επίπεδα. Η αλλαγή της δίαιτας πρέπει να ταυτίζεται με την αλλαγή τρόπου ζωής, πρέπει, δηλαδή, να γίνεται τρόπος ζωής και να έχει διάρκεια, και να μην είναι απλά μία εφήμερη και παροδική απόφαση-τιμωρία που έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία αρνητικών συναισθημάτων κατά της απόφασης αυτής.
Tips καλής ψυχολογίας σε σχέση με τη διατροφή-δίαιτα:
- Θυμηθείτε ότι αυτό που κάνει τις περισσότερες δίαιτες να μην είναι αποτελεσματικές είναι ότι άθελά μας τις συνδέουμε με την έννοια της «στέρησης». Εάν συνεχίσετε να βλέπετε κάθε προσπάθεια σας για υγιεινή διατροφή με αυτό τον τρόπο, θα συνεχίσετε να μην αντλείτε ικανοποίηση και να μην αισθάνεστε «χορτασμένοι» από το φαγητό που καταναλώνετε. Εναλλακτικά λοιπόν, προσπαθήστε να αναγνωρίσετε ότι μια δίαιτα είναι περισσότερο «αυτοέλεγχος» παρά «στέρηση». Αντί να πείτε «Θα πρέπει να τρώω μόνο βαρετά γεύματα», σκεφτείτε θετικά και πείτε «ότι θα πρέπει να τρώω πιο ισορροπημένα γεύματα».
- Εάν θέλετε να αλλάξετε τις διατροφικές σας συνήθειες και να αρχίσετε να τρώτε υγιεινά, ώστε να βελτιώσετε τη φυσική σας κατάσταση και την εμφάνισή σας, αρχίστε να σκέφτεστε θετικά και αισιόδοξα για την προσπάθεια σας αυτή. Δεν έχει σημασία εάν είχατε προσπαθήσει στο παρελθόν και δεν τα καταφέρατε. Πολλές φορές χρειάζεται να προσπαθήσουμε πολλές φορές μέχρι να καταφέρουμε αυτό που θέλουμε. Δοκιμάστε να οραματιστείτε την ιδανική εικόνα του εαυτού σας εφόσον θα έχετε καταφέρει το στόχο σας. Πώς είναι η εμφάνιση σας; Η φυσική σας κατάσταση; Τι έχει άλλαξει στον τρόπο που σας βλέπουν οι άλλοι; Πώς νιώθετε; Τι σχόλια ακούτε; Ποιά η σχέση σας με το φαγητό μετά την επιτυχημένη σας προσπάθεια; Κρατήστε την ιδανική αυτή εικόνα του εαυτού σας και φέρτε την στο μυαλό σας όποτε χρειάζεστε ενθάρρυνση και ενίσχυση.
- Το φαγητό είναι για τους περισσότερους ανθρώπους κάτι πολύ περισσότερο από απλή κατανάλωση θερμίδων. Όλοι μας έχουμε συγκεκριμένους στόχους που σχετίζονται με το φαγητό (π.χ γευστική ικανοποίηση) και όταν οι στόχοι αυτοί δεν ικανοποιούνται, τότε το γεύμα δε θα είναι όσο ικανοποιητικό θα θέλαμε να είναι. Έτσι είναι πιθανόν, να συνεχίσουμε να αισθανόμαστε πεινασμένοι ακόμα κι αφότου έχουμε φάει. Εάν λοιπόν, θέλετε να χάσετε βάρος, θα πρέπει να αλλάξετε τους στόχους που σχετίζονται με το φαγητό. Για παράδειγμα, εάν στόχος σας ήταν να αντλείτε γευστική ευχαρίστηση τρώγοντας γλυκά πλούσια σε λιπαρά, θα πρέπει να αναθεωρήσετε το στόχο αυτό και να τον αντικαταστήσετε με κάποιον πιο συμβατό με την προσπάθεια που κάνετε για υγιεινή διατροφή.