Η υπέρταση είναι από τους πιο σύνηθες και σοβαρούς παράγοντες κινδύνου για την υγεία του πληθυσμού, όπως μας εξηγεί ο παθολόγος Τάσος Αλεξόπουλος.
Εμφανίζεται συνηθέστερα σε ηλικιωμένους, παχύσαρκους, διαβητικούς ή με οικογενειακό ιστορικό αγγειοπάθειας. Η παρουσία της διπλασιάζει τουλάχιστον τον κίνδυνο εμφάνισης αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, οξέως στεφανιαίου επεισοδίου, αορτικού ανευρύσματος ή αρτηριοπάθειας.
Πολλαπλές μελέτες έχουν πλέον δείξει ότι η αποτελεσματική ρύθμιση της αρτηριακής υπέρτασης υποδιπλασιάζει τον κίνδυνο αυτών των βλαβών ανεξάρτητα του χρησιμοποιούμενου παράγοντα. Ο κίνδυνος δεν επανέρχεται στο φυσιολογικό παρά την επιτυχή θεραπεία, ίσως διότι έχουν προηγηθεί βλάβες από την υποκλινική περίοδο εξέλιξης της πάθησης.
Η ανάγκη για θεραπεία δεν εξαρτάται μόνο από την απόλυτη τιμή της υπέρτασης που σε ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως διαβητικούς και χρόνιους νεφροπαθείς έχει καθοριστεί στο πάνω από 130 μμ ηγ συστολική / 80 μμ ηγ διαστολική, ενώ στους υπόλοιπους πάνω από 140/ 90, αλλά το προφίλ συνολικού καρδιαγγειακού κινδύνου που υπολογίζεται προσεγγιστικά από το ιστορικό και από την παρουσία άλλων αγγειακών παραγόντων κινδύνου όπως δυσλιπιδαιμια, φύλο, ηλικία , κάπνισμα, διαβήτης, παχυσαρκία κεντρικού τύπου. Αυτό έχει ως συνέπεια να χρειάζονται αντιυπερτασική αγωγή πολλοί περισσότεροι ασθενείς σε πρωιμοτέρα στάδια της νόσου, ακόμα και όταν η πίεση θεωρείται υψηλή φυσιολογική.
Η διάγνωση και διαφοροδιάγνωση της αρτηριακής υπέρτασης έχει πολύ μεγάλη σημασία και πολυπλοκότητα και δεν θα επεκταθώ εδώ λογω του μεγάλου φορτίου ασθενειών που σχετίζονται με την υπέρταση που έχουν κοινωνική και οικονομική σημασία κάθε προσπάθεια καταπολέμησης της με μη φαρμακευτικά μέσα έχει μεγάλη αξία στην Αμερική μελετήθηκε μια πρότυπη δίαιτα που θυμίζει ελαφρώς την μεσογειακή διατροφή που αποδείχτηκε αποτελεσματική στην μείωση της αρτηριακής πίεσης και θα ήταν καλό να υιοθετηθεί απο τον κόσμο που έχει υπέρταση ή είναι σε κίνδυνο για υπέρταση ή έχει προϋπέρταση ή άλλους παράγοντες αγγειακής επιβάρυνσης.
Πέντε σημεία βάσης για ρύθμιση υπέρτασης:
1) Διατήρηση βάρους κοντά στο ιδανικό.
2) Καθημερινή άσκηση.
3) Ανάλατη υγιεινή διατροφή.
4) Μείωση της κατανάλωσης οινοπνεύματος
5) Πιστή τήρηση της αντιϋπερτασικής αγωγής.
Οι αμερικανικές οδηγίες αναφέρουν τα επίπεδα αρτηριακής πίεσης 120-139 συστολικής η / και 80-89 διαστολικής ως προϋπέρταση, ενώ κατά τους ευρωπαϊκούς οίκους λέγεται υψηλή φυσιολογική. Αυτό το επίπεδο μπορεί να σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο σε άτομα με άλλους παράγοντες κινδύνου όπως παχυσαρκία, διαβήτη, νεφροπάθειες ή δυσλιπιδαιμιες. Από αυτό το επίπεδο οφείλουν οι ενδιαφερόμενοι να ξεκινούν παρεμβάσεις σε δίαιτα και άσκηση.
Το πρόγραμμα διατροφής dash περιλαμβάνει τρόφιμα χαμηλά σε κορεσμένα λίπη, χοληστερόλη και ολικά λίπη. Με ενίσχυση λήψης λαχανικών, φρούτων και άπαχων γαλακτοκομικών. Επίσης περιλαμβάνονται ξηροί καρποί, ψάρια, πουλερικά και δημητριακά ολικής-αλέσεως. Απαγορεύονται σχεδόν τα κόκκινα κρέατα, τα γλυκά και η ζάχαρη και τα ζαχαρούχα αναψυκτικά. Έτσι διασφαλίζεται αφθονία καλίου, μαγνησίου και ασβεστίου, φυτικές ίνες και πρωτεΐνη.