Τελευταία αρκετή έρευνα έχει γίνει γύρω από την βιταμίνη C και την σχέση της με τη φυσική δραστηριότητα.Είναι αποδεδειγμένο πως η έλλειψη της βιταμίνης C επηρεάζει την απόδοση στην άσκηση;
Απαντήσεις δίνει στο www.Life2day.gr η Κάμπατζη Γεωργία Διαιτολόγος-Διατροφολόγος και ο Θωμαϊδης Σάββας -Καθηγητής Φυσικής Αγωγής – Προπονητής Κολύμβησης Πτυχιούχος Τ.Ε.Φ.Α.Α. Α.Π.Θ., M.Sc. Δ.Π.Θ. Επιστημονικός συνεργάτης Medidiatrofi.
Είναι αποδεδειγμένο πως η έλλειψη της βιταμίνης C επηρεάζει την απόδοση στην άσκηση. Είναι επίσης γνωστό ότι η έντονη άσκηση αυξάνει την κατανάλωση του οξυγόνου μέχρι 10-15 φορές, καθώς και την ροή των ηλεκτρονίων στην αναπνευστική αλυσίδα. Το αποτέλεσμα είναι η επιτάχυνση του ρυθμού παραγωγής ελευθέρων ριζών και η αύξηση του οξειδωτικού στρες στα μυϊκά και άλλα κύτταρα. Επομένως η βιταμίνη C και τα άλλα αντιοξειδωτικά στοιχεία: οι βιταμίνες Α,Ε, το σελήνιο, η β-καροτίνη παίζουν σημαντικό ρόλο στην προστασία των κυττάρων από τις ελεύθερες ρίζες. Το αν η ένταση και το είδος της φυσικής δραστηριότητας αυξάνει τις απαιτήσεις σε αντιοξειδωτικά συστατικά και απαιτούνται συμπληρώματα, αν δεν καλύπτονται οι ανάγκες μέσω διατροφής είναι θέμα υπό διερεύνηση.
Από τις άλλες λιποδιαλυτές βιταμίνες σπάνια εμφανίζεται ανεπάρκεια και συμπτώματα αυτής, στις βιταμίνες D και Κ. οι άνθρωποι μπορούν να προσλάβουν βιταμίνη D εκτός από την δίαιτα και μέσω της έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία, ενώ η βιταμίνη Κ παράγεται σε επαρκείς ποσότητες από την μικροβιακή χλωρίδα του παχέος εντέρου. Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να συνδέουν τις βιταμίνες αυτές άμεσα με την φυσική δραστηριότητα. Επειδή όμως και οι δύο παίζουν στον σχηματισμό των οστών και την ανάπλαση τους, η βιταμίνη Κ μέσω της εξαρτώμενης από αυτήν πρωτεΐνης οστεοκαλσίνης και η βιταμίνη D ως πρόδρομος ένωση της 1,25-διυδρόξυ-χοληκαλσιφερόλης, αντιλαμβάνεται κανείς πόσο σημαντικό είναι να καλύπτει τις ημερήσιες ανάγκες του σε αυτές τις βιταμίνες.
Δυστυχώς όμως έρευνες που έχουν γίνει με κορυφαίους αθλητές που συμμετέχουν σε διάφορα αγωνίσματα δείχνουν ότι οι διαιτητικές προσλήψεις τους δεν καλύπτουν τις ανάγκες τους σε αυτές αλλά και τις άλλες βιταμίνες. Το φαινόμενο αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο στις γυναίκες αθλήτριες, οι οποίες και κινδυνεύουν σε μεγαλύτερο ποσοστό από την εμφάνιση διαταραχών στην οστική πυκνότητα. Επιπρόσθετα αθλητές που ζουν σε βόρεια γεωγραφικά διαμερίσματα ή προπονούνται σε κλειστούς αθλητικούς χώρους για όλη την διάρκεια του έτους, όπως οι γυμναστές και οι αθλητές καλλιτεχνικού πατινάζ, μπορεί να εμφανίσουν έλλειψη της βιταμίνης D, ειδικά αν δεν καταναλώνονται τρόφιμα – πηγές της βιταμίνης.
Στην συνέχεια, οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες ή βιταμίνες του συμπλέγματος Β, έχουν δυο κυρίες λειτουργίες που σχετίζονται άμεσα με την άσκηση. Η θειαμίνη, η ριβοφλαβίνη, η βιταμίνη Β6, η νιασίνη, το παντοθενικό οξύ και η βιοτίνη εμπλέκονται στην παραγωγή ενέργειας (ως συνένζυμα για την παραγωγή ΑΤΡ) κατά την διάρκεια της άσκησης, ενώ το φυλλικό οξύ και η βιταμίνη Β12 απαιτούνται για την παραγωγή των ερυθροκυττάρων, την σύνθεση των πρωτεϊνών, την επιδιόρθωση και τη διατήρηση των μυών μετά την ολοκλήρωση της άσκησης.
Παρά το γεγονός ότι επηρεάζουν τον μεταβολισμό των υδατανθράκων, λιπών και πρωτεϊνών δεν έχουν καθοριστεί ξεχωριστές συστάσεις για τους αθλητές ούτε έχει διευκρινιστεί η συσχέτιση των τωρινών συστάσεων με το ποσό της ενεργειακής δαπάνης. Σχετικά λίγες έρευνες έχουν γίνει για τον αν η άσκηση αυξάνει τις απαιτήσεις για μερικές από τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β. οι περισσότερες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η μειωμένη πρόσληψη των βιταμινών από τους αθλητές μπορεί να βλάψει την αθλητική τους απόδοση και γι’ αυτό συστήνεται να προσλαμβάνουν το μέγιστο από τα RDAs και DRIs. Τέλος δεν πρέπει να παραβλέπουμε τις έρευνες που προτείνουν την αύξηση των βιταμινών και των μετάλλων στο διπλάσιο.