Τo φυσικό φαρμακείο όχι μόνο της Ελλάδας αλλά γενικά του δυτικού κόσμου, με την σημερινή του μορφή λειτουργίας η οποία παραμένει ίδια εδώ και πολλές δεκαετίες, έχει να αντιμετωπίσει και να διαχειρισθεί πολλές και μεγάλες προκλήσεις, καθιστώντας έτσι πλέον επιτακτική την αλλαγή του, προσαρμοσμένη στα οικονομικά κοινωνικά δεδομένα του σήμερα.
Οι τεράστιες οικονομικές πιέσεις οι οποίες προέρχονται από την δεινή θέση των ασφαλιστικών συστημάτων του δυτικού κόσμου και οι οποίες έχουν ως αιτία τις μεγάλες δημογραφικές αλλαγές και η κατακόρυφη άνοδος του προσδόκιμου ζωής η οποία οφείλεται στην ανακάλυψη και χρήση των νέων φαρμάκων και θεραπειών των προηγούμενων ετών, σε συνδυασμό με την αύξηση χρόνιων παθήσεων (διαβήτης, υπέρταση, αυτοάνοσα, επιπτώσεις από το κάπνισμα κ.λ.π. ) έχουν επιβαρύνει σημαντικά τις δημόσιες δαπάνες υγείας.
Η κα Ema Paoulino, Εκτελεστική Γραμματέας της Διεθνούς Φαρμακευτικής Ομοσπονδίας (FIP) και Πρόεδρος του Συνδέσμου Λισσαβόνας και Νότου του Πορτογαλικού Φαρμακευτικού Συλλόγου ομαδοποιώντας τις δαπάνες υγείας σε ομάδες ασθενών, τόνισε ότι ενώ το 70% των ασθενών καταναλώνει το 11% των δαπανών υγείας, το 1% των ασθενών με σοβαρές παθήσεις καταναλώνει το 27% των κονδυλίων για την υγεία.
Παράλληλα, κατά την ίδια, η εκρηκτική εξέλιξη της τεχνολογίας και της ψηφιακής οικονομίας επιφέροντας την κατάργηση των οικονομικών συνόρων στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία, έχει μειώσει τα μερίδια αγοράς των φυσικών φαρμακείων ενώ αυξάνουν με ολοένα επιταχυνόμενο ρυθμό το τζίρο των ηλεκτρονικών φαρμακείων. Τα οποία, όπως υποστήριξε, μπορεί να μην προσφέρουν κάτι καλύτερο στην υγεία σε σχέση με τα φυσικά φαρμακεία, όμως αποσπούν συνέχεια τζίρο από τα φυσικά.
Αναφέρθηκε στο παράδειγμα της Amazon, η οποία έχει μπει πλέον και στο χώρο του φαρμακείου, δημιουργώντας καταστήματα χωρίς υπάλληλους και χωρίς ταμεία, μειώνοντας έτσι τα λειτουργικά της κόστη (χρέωση λογαριασμού με βάση την αναγνώριση προσώπου).
Ένα άλλο μεγάλο θέμα το οποίο ανοίγεται στο χώρο της υγείας και του φαρμακείου είναι η διαχείριση των τεραστίων σε μέγεθος πληροφοριών και προσωπικών δεδομένων (Big Data) οι οποίες διακινούνται σε ηλεκτρονικά δίκτυα και καταγράφονται και επεξεργάζονται συστηματικά. Οι παγκόσμιες μηχανές αναζήτησης, υποστήριξε η κα. κα Ema Paoulino, αναγνωρίζουν τις ανάγκες των ασθενών πριν καν πάνε στον γιατρό τους.!
Μια επόμενη επίσης πιεστική εξέλιξη για τα φαρμακεία όπως παρουσιάστηκε αναλυτικά από τον κ. Λευτέρη Μαρίνο, MPharm, MSc στη Φαρμακογνωσία Βιοδραστικών Φυσικών Προϊόντων, Πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Εθνοφαρμακολογίας, Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακευτικής Πρακτικής, είναι η συνεχιζόμενη επιχειρηματική συγκέντρωση Πανευρωπαϊκών επιχειρηματικών ομίλων με εξαγορές και συγχωνεύσεις στην Κεντρική αλλά και Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Σύμφωνα με τον κ. Fin Mc Caul, Επικεφαλής του Βρετανικού Οργανισμού Bury CCG για τη βελτίωση της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Περίθαλψης και Ιδρυτή και πρώην Πρόεδρο της Ομοσπονδίας Ανεξάρτητων Φαρμακοποιών, σχεδόν οι μισοί ασθενείς δεν συμμορφώνονται με την φαρμακευτική αγωγή. Άρα, δίνεται μια ευκαιρία στα φαρμακεία να μειώσουν την σπατάλη και να αξιοποιηθούν τα συνταγογραφούμενα φάρμακα πιο αποτελεσματικά
Μπορούν, όπως ανέφερε, να συμβάλλουν στην καλύτερη επικοινωνία και καθοδήγηση για την συμμόρφωση του ασθενούς, λειτουργώντας ως ενδιάμεσος κρίκος. Οι ασθενείς σήμερα προσπαθούν να παίρνουν πληροφόρηση από παντού, αλλά τις περισσότερος φορές χάνονται στον λαβύρινθο του internet όπως ανέφερε η κα Ema Paoulino και βρίσκονται σε σύγχυση.
Ο φαρμακοποιός όμως, κατά την ίδια, μπορεί να τον ενημερώσει υπεύθυνα και σωστά, απαιτείται όμως περισσότερη γνώση και αφιέρωση χρόνου από τον ίδιο για τον ασθενή.
Όπως τόνισε, στην Πορτογαλία η κυβέρνηση δεν συμφώνησε στην πρόταση των φαρμακοποιών για χρέωση των υπηρεσιών προς το ασφαλιστικό σύστημα. Οι φαρμακοποιοί όμως άρχισαν να χρεώνουν σταδιακά κάποιες υπηρεσίες ιδιωτικά. Οι ομιλητές ανέδειξαν τις ευκαιρίες για παροχή υπηρεσιών φροντίδας για εμβολιασμούς, θέματα υπέρτασης, διαβήτη, διακοπής καπνίσματος, ελέγχου βάρους, οφθαλμολογικούς ελέγχους και ελέγχους ακοής κ.λ.π. Τέτοιου τύπου υπηρεσίες παρέχονται από φαρμακεία του Ηνωμένου Βασιλείου αλλά και από το δίκτυο πορτογαλικών φαρμακειών HOLON.
Στο συγκεκριμένο δίκτυο λειτουργεί συγκεκριμένο οργανόγραμμα προσέγγισης του ασθενούς μέσα στο φαρμακείο με εφαρμογή 40 διαφορετικών πρωτοκόλλων αναλόγως του προβλήματος υγείας.
Ο Commercial Excellence Director Pharmacy Capability, Europe & Americas της GSK, Phil Francis, αναφέρθηκε στις στρατηγικές που θα πρέπει να εφαρμόσουν τα φαρμακεία του μέλλοντος. Όπως τόνισε στην ομιλία του: “Δώστε ευκολία για τις αγορές στον πελάτη, για να εντοπίσουν αυτό που χρειάζονται. Ενεργοποίηση και εκπαίδευση του Φαρμακοποιού να δίνει προσβασιμότητα με ασθενοκεντρική φροντίδα και με ‘’γωνιές’’ συμβουλών. Κάνετε το φαρμακείο τον πρώτο προορισμό για τις ανάγκες φροντίδας υγείας και ευεξίας. Παρακινείστε τους ασθενείς να επιμεληθούν την υγεία τους για αυτοπαρακολούθηση, χρησιμοποιώντας και αξιοποιώντας τα δεδομένα των μετρήσεων. Ενεργοποιήστε, εμπνεύστε τον ασθενή να φροντίσει τον εαυτό του περισσότερο. Μαζική εξατομίκευση με προσωποποιημένα προϊόντα και υπηρεσίες.”
Δυστυχώς, το μέγεθος των εγκαταστάσεων και ο αριθμός των απασχολουμένων στο τυπικό ελληνικό φαρμακείο με τον έναν φαρμακοποιό και ένα βοηθό, αποτελεί εμπόδιο στο να οργανώσει όλες αυτές τις προδιαγραφές που δόθηκαν ως πρότυπο μοντέλο φαρμακείου. Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με τον κ. Βασίλη Παπαδάκη Καθηγητή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο, το πρόβλημα για το στήσιμο αυτής της οργάνωσης – πρακτικά για τα πολλά και μικρά φαρμακεία – θα μπορούσε να ξεπερασθεί με τις συνενώσεις, πολυσυστεγάσεις με 2 και 3 φαρμακοποιούς στο ίδιο κατάστημα. Μέσω αυτής της λύσης μπορεί να δημιουργηθεί μια ικανή οργάνωση ομάδας ανθρώπων με καταμερισμό αρμοδιοτήτων και διαδικασιών τέτοια ώστε να μπορέσει να παρέχει τις πολυποίκιλες αυτές λειτουργίες. Αυτή η εξέλιξη όμως δεν αποτελεί ένα εύκολο εγχείρημα, γατί απαιτεί πολύ καλή οργάνωση και προετοιμασία ώστε να μην αποτύχει.