της Νικολέτας Ντάμπου
Οι δυνάμεις της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης διεκδικούν την χορηγία του φαρμάκου κατά τον τρόπο που οι δυνάμεις της 2ης Β.Ε. αφαίρεσαν την παραγωγή του φαρμάκου από το φαρμακείο.
Να σημειώσουμε ότι οι τρείς βασικοί πυλώνες της 4ης Β.Ε. είναι :
- Ο τεράστιος αριθμός δεδομένων – big data που παράγουμε
- Η τεράστια υπολογιστική δύναμη των σύγχρονων υπολογιστών
- Τεχνητή νοημοσύνη
Όπως επίσης τείνουν να καταργήσουν και υφιστάμενους οργανισμούς. Γιατί να υπάρχει ο ΕΟΠΥΥ (Internet of Things , Τεχνητή Νοημοσύνη , Block Chain , Cloud Computing), σύμφωνα με τον κ. Γιάννη Δαγρέ- Φαρμακοποιός και μέλος ΔΣ του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής και του ΠΦΣ, από το βήμα του 19ου Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συνεδρίου. Για παράδειγμα , είπε ότι ηλεκτρονικά η συνταγή θα φθάνει από τον γιατρό στο φαρμακείο που επιλέγει ο ασθενής (εφαρμόζεται στην Αγγλία) , ο φαρμακοποιός εκτελεί την συνταγή , η συνταγή ελέγχεται από υπολογιστές με ΑΙ (όχι από κάποιον υπάλληλο του ΕΟΠΥΥ) και μέσω του Block Chain (χωρίς μεσολάβηση διαδικασίας τραπέζης) πληρώνεται ο φαρμακοποιός. Άρα ο ΕΟΠΥΥ θα απορροφηθεί εντός των δομών/υπολογιστών του υπουργείου. Κατά τον αντίστοιχο τρόπο οι τεχνολογίες ακυρώνουν τον λόγο ύπαρξης καταστήματος φαρμακείου. Η διανομή των φαρμάκων μέσω των ταχυμεταφορών θα γίνεται κατ΄οίκον στον ασθενή (βλέπε Amazon)
Τι σημαίνει 4η Βιομηχανική Επανάσταση (4η Β.Ε.);
Πραγματοποιούνται σημαντικές αλλαγές/ανατροπές που είναι έως και σοκαριστικές στην παραγωγή , στις μεταφορές , στις συναλλαγές, στους κανόνες εργασίας , στις υπηρεσίες υγείας και στο τρόπο της προσωπικής μας ζωής. Οι αλλαγές/ανατροπές είναι προφανές οτι διαμορφώνουν ένα νέο περιβάλλον γενικά αλλά και ειδικότερα στη δραστηριότητα του φαρμακείου. Το δίδυμο ζεύγος προϊόν και επικοινωνία στο προηγούμενο περιβάλλον που κινούντο οι δραστηριότητες, μετασχηματίζεται σε δίδυμο ζεύγος νέες τεχνολογίες και υπηρεσίες. Τα στοιχεία προϊόν και επικοινωνία δεν παύουν να υπάρχουν αλλά ενσωματώνονται/διαχέονται στο νέο δίδυμο τεχνολογίες και υπηρεσίες που τα υπερβαίνει και τα μετασχηματίζει.
Οι τρείς βασικοί πυλώνες της 4ης Β.Ε.
- Ο τεράστιος αριθμός δεδομένων – big data που παράγουμε
- Η τεράστια υπολογιστική δύναμη των σύγχρονων υπολογιστών
- Τεχνητή νοημοσύνη
Οι 10 συνιστώσες της 4ης Β.Ε.
- Παραγωγή δεδομένων Big Data – Datafication
Κάθε πράξη που εγγράφεται στο διαδίκτυο αφήνει και ένα ψηφιακό ίχνος δηλαδή μία πληροφορία. Η λήψη των αποφάσεων βασίζεται στις πληροφορίες και στην επεξεργασία τους. Το 2015 καταγράφονταν 3.5εκ. μηνύματα ανά λεπτό ενώ το 2016 αυξήθηκαν σε 16 εκ. το λεπτό. Το 90% των δεδομένων έχουν παραχθεί την τελευταία διετία. Η παραγωγή των δεδομένων αυξάνεται εκθετικά. Δεν είναι τυχαίο τα μεγάλα πρόστιμα για την μη συμμόρφωση των επιχειρήσεων με το κανονιστικό πλαίσιο του GDPR.
- Internet of Things
Όλες οι μηχανές μπορούν να συνδεθούν στο διαδίκτυο, π.χ. ένα πιεσόμετρο, το ψυγείο, διαμορφωμένα ψηφιακά ράφια προϊόντων κλπ. Μέχρι το 2020 η Intel εκτιμά ότι 200δις συσκευές θα είναι συνδεδεμένες στο διαδίκτυο, από 15δις το 2015.
- Αύξηση ισχύος υπολογιστών
Το I Phone 6 έχει τη ίδια υπολογιστική ισχύ με τους υπολογιστές που είχε η NASA το 1969. Οι κβαντικοί υπολογιστές λειτουργούν με εντελώς διαφορετικό τρόπο, με βάση τη υπέρθεση και τη διεμπλοκή ,θα είναι 100 εκ φορές ταχύτεροι από τους συμβατικούς. Ήδη η IBM παρουσίασε τον πρώτο κβαντικό υπολογιστή και εκτιμάται ότι θα είναι έτοιμος προς εμπορική χρήση την προσεχή διετία.
- Cloud Computing – Distributing Computing
Εναπόθεση Servers στο νέφος που φιλοξενούν τεράστια δεδομένα με τη δυνατότητα σύνδεσης από οποιοδήποτε σημείο του κόσμου. Τρισδιάστατος εκτυπωτής φαρμάκου.
Έλαβε έγκριση από τον FDA το πρώτο φάρμακο τρισδιάστατης εκτύπωσης , το Spritam για τη επιληψία από την εταιρία Apesia. H εταιρία επένδυσε 35 εκ. ενώ αναμένονται 278 εκ. δολάρια πωλήσεις το 2020 που μπορεί να προσεγγίσουν τα 552 εκ. δολάρια το 2015. Το νέο φάρμακο είναι άμεσα διαλυτό και απευθύνεται σε ανθρώπους με δυσφαγία. Σε έρευνα που έγινε στην Βραζιλία το 35,9% των πολιτών έχει δυσφαγία. Προς το παρόν λειτουργεί σε χώρο παραγωγής και όχι σε χώρο φαρμακείου. Σύντομα αναμένεται η έγκριση και άλλων σκευασμάτων από τον FDA.
- Block chain
Αξιοπιστία συναλλαγών χωρίς μεσολάβηση τρίτου. Η ταυτότητα των χρηστών εγγράφεται σε πολλαπλά πεδία και οποιαδήποτε συναλλαγή ταυτοποιήται άμεσα. Σε περίπτωση μη αξιόπιστης παρέμβασης η συναλλαγή μπλοκάρεται. Η αποθήκευση δεδομένων σε έναν υπολογιστή μπορούν να τροποποιηθούν με την παρέμβαση ενός προγραμματιστή. Στο Block Chain η ισχυρή αλγοριθμοποίηση και εγγραφή σε πολλαπλά πεδία της ταυτότητας του χρήστη καθιστά απαγορευτική τη παρέμβαση για αλλοίωση των στοιχείων. Έτσι με συνδυασμό της χρήσης των ανωτέρω συνιστωσών (internet of things , Cloud computing, Block chain, Big data , Datafication) ένας πολίτης από χώρα της Ε.Ε. μπορεί να εκτελέσει τη συνταγή του σε φαρμακείο στην Ελλάδα και σε δύο με τρία λεπτά να έχουν κατατεθεί στο λογαριασμό του φαρμακοποιού τα χρήματα από το ασφαλιστικό ταμείο του εν λόγω ασθενή.
- Τεχνητή νοημοσύνη ΑΙ (Artificial intelligence)
H αλγοριθμοποίηση άτυπων νευρονικών δικτύων που προσομοιάζουν με την λειτουργία του εγκεφάλου και η εγκατάσταση τους σε υπολογιστές που εκπαιδεύονται και μαθαίνουν ώστε να επεξεργάζονται τεράστια δεδομένα που δεν είναι εύκολο να αποθηκευτούν και να επεξεργαστούν από τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Το 2016 η τεχνολογία IBM Watson analytics κατάφερε να διασταυρώσει 20 εκατομμύρια φακέλους ογκολογίας και να διαγνώσει μία σπάνια μορφή λευχαιμίας. Τα ιατρικά δεδομένα διπλασιάζονται κάθε τριετία. Η εισαγωγή δεδομένων σε υπολογιστές με AI μπορεί να γίνει όχι μόνο με αριθμητικά δεδομένα αλλά με εικόνες , κείμενα , βίντεο, ομιλίες. Μπορούμε εύλογα να φανταστούμε τι δεδομένα μπορούν να συλλεχθούν από τα φαρμακεία προς όφελος του φαρμακείου αλλά και του συστήματος υγείας σχετικά με την πρόληψη και τη προσήλωση του ασθενή στην φαρμακευτική αγωγή.
Η αναφορά γίνεται στην εποπτευόμενη τεχνητή νοημοσύνη που σημαίνει ότι ο άνθρωπος γνωρίζει πως λειτουργεί και μπορεί να παρέμβει. Δεν αναφερόμαστε στην ισχυρή τεχνητή νοημοσύνη όπου οι μηχανές αποκτούν δικό τους τρόπο σκέψης μη δυνάμενο να γίνει κατανοητό από τον άνθρωπο και να αυτονομηθουν.
- Οικονομία της πλατφόρμας
Ο κάτοχος της πλατφόρμας δεν έχει δικά του περιουσιακά στοιχεία. Για παράδειγμα Η Uber είναι η μεγαλύτερη εταιρία μετακινήσεων και δεν διαθέτει ούτε ένα όχημα. Βασίζεται στη δύναμη του πλήθους, περιουσία της είναι η πλατφόρμα. Η φιλοσοφία είναι η μόχλευση ενός οικοσυστήματος για τη δημιουργία αξίας. Η δουλειά δηλαδή δεν είναι ένα μέρος που πάει κανείς αλλά ένα καθήκον που πρέπει να παραδοθεί. Αντίστοιχο μοντέλο είναι και η πλατφόρμα Airbnb .
- Διανομή φαρμάκων με drones
Στις ΗΠΑ, η πρώτη μεταφορά φαρμάκων σε μια κλινική μέσω drone είναι πλέον γεγονός. H UPS η οποία δραστηριοποιήται και στην Ελλάδα σε συνεργασία με την Zipline κατασκεύασαν drone ανθεκτικά σε δύσκολες καιρικές συνθήκες. H τεχνολογία δοκιμάστηκε στην Ρουάντα με 150 παραδώσεις ημερησίως εμβολίων και πλάσματος αίματος. To πολυτεχνείο Κρήτης απέσπασε το gold βραβείο «Healthcare Business Awards 2016» για την μελέτη και πειραματική εφαρμογή μεταφοράς φαρμάκων με drone.